oudwwijk
Digitaal erfgoed

Capis Schoorsteenvegers

1890: Koningsplein Zwolle
In 1891 verhuisd van de Eijerstreek naar nabij het station Apeldoorn (huizen van Bijzen in Wormen)
In 1911 komen ze vanuit Aalten

Cipriano Pietro Capis
Schoorsteenveger
Geb: 01-04-1862 Contra (Zwitserland)
Ovl:15-01-1945 Enschede
Echtg: 17-06-1890 Zwolle
Johanna Maria Broekhart
Geb: 04-11-1866 Zwolle
Ovl:19-04-1927 Winterswijk

Zoon

Francesco Capis
Schoorsteenveger
Geb: 02-01-1893 Apeldoorn
Ovl.:17-12-1964 Winterswijk
Echtg: 12-06-1917 Doesburg
Maria Antonio Eijmers
Geb:02-09-1891 Doesburg
Ovl:26-06-1967 Winterswijk
Verl.Raumsestraat 3

Gerrit Jan Marinus Capis
Geb:05-07-1897 Winterswijk
Ovl: 19-05-1963 Enschede
Echtg: Betjen Letteboer

Vechtpartij 29 november 1892 ruzie te Apeldoorn tussen twee naast elkaar wonende huisgezinnen.
Buurman N.B.W.,parapluiemaker slaat Capis met steen op het hoofd tot bloedens en bewusteloos en mevr. Capis zou de echtgenote en kinderen hevig bij het haar hebben getrokken.
Buurman kreeg 8 mnd.gevangenisstraf en buurvrouw en kinderen 4 dgn.

30 juli 1894 is Mevr. Capis betrokken bij een vechtpartij op de weekmarkt te Apeldoorn, waar zij rake klappen krijgt..
Mevr. R. zegt dat Mevr.Capis begon te schelden, vandaar. R krijgt f 3,- boete of 6 dgn.hechtenis.

Mei 1916 werd bij Capis (dienstplichtig) door de Kommiezen een grote partij rolhammen in beslag genomen. Sinds 1916: Ratumscheweg bij Bataafse molen.
Italiaanse Schoorsteenvegers.

Kleinzoon:

Cipriano Pietro Capis (Piet)
Schoorsteenveger-Metselaar
Geb: 22-03-1925
Ovl: 26-03-1998
Echtg: 1950
Geesje Pennings
Geb: 13-03-1926 Winterswijk
Ovl: 27-04-2011 Winterswijk
1950: Hilbelinkpad 1-1

Cipriano Pietro Capis komt vanuit Zwitserland naar Nederland.
Eerst in Zwolle, later Winterswijk.
Opvolgers: 1 zoon in Enschede, 1 zoon in Winterswijk

Francesco Capis – Misterstraat ter hoogte van Katholieke kerk

Foto: Delpher
Foto: Delpher

Francesco Capis met Piet Capis – Verlengde Ratumsestraat

De Italiaanse schoorsteenvegers

Op 10-jarige leeftijd komt Cipriano Pietro Capis (Geb.1862) uit het Zwitserse plaatsje Contra aan de Italiaanse grens naar Zwolle
Veel schoorsteenvegers kwamen toen uit Italië.
In Italië heerste veel armoede en al gevestigde Italiaanse schoorsteenvegers haalden i.v.m.het vele werk al spoedig zeer jonge Italianen hier voor het vuile werk.

Ook Cipriano was pas 10 jaar.
Ze werden hier als huisgenoot opgenomen in de Italiaanse gezinnen, maar huiselijkheid was er weinig.
Van ‘s morgens vroeg tot ‘s avonds laat werden ze er op uit gestuurd om schoorstenen te vegen.
Geld verdienen deden ze de eerste jaren niet, ze kregen kost en inwoning en ‘s avonds zwierven ze door de straten, zonder vrienden in een vreemd land en een taal die ze niet kenden.

In die tijd had je ook nog grotere schoorstenen (vooral boerderijen) en schoonmaken van deze kon niet met een bezem.
Daar moest Cipriano dan doorheen kruipen om deze af te bikken.
Onderin kroop hij in de schoorsteen en met knieën en schouders kroop hij al bikkend steeds hoger.
Bovenaan was het zelfs de traditie, voordat men weer nadat men zich had gedraaid, om de andere zijde af te bikken, een lied te zingen.
Later werden de schoorstenen smaller en kon alles met de bezem gebeuren.
Cipriano Pietro heeft zich echter met taaie volharding door de moeilijke jaren heen gewerkt, want ook als leerjongen ging hij aan de slag.
Cipriano Pietro heeft ook voor Italiaanse schoorsteenvegers gewerkt, waarschijnlijk Luigi en Pietro Togni, want in 1890 kondigt hij in de krant aan dan hij voortaan onder zijn eigen naam schoorstenen veegt.

In Zwolle leert hij Johanna Broekhart kennen en in hetzelfde jaar dat hij zelfstandig schoorsteenveger is zijn ze getrouwd.
Ze verhuizen echter naar Apeldoorn
Direct aangenaam wordt hun leven hier nog niet, want op 28 november 1892 krijgen ze ruzie met de buren, een parapluimaker en die slaat Cipriano met een steen op het hoofd, tot bloedens en bewusteloosheid toe.
Ook Johanna wordt hevig door de buurvrouw en haar kinderen aan de haren getrokken.
De rechter veroordeeld de buurman tot 8 maanden gevangenisstraf en de buurvrouw en de kinderen tot 4 dgn.!893 ziet er zonniger uit.
Ze worden verblijdt met een zoon: Francesco Capis

Echter het leven in Apeldoorn blijft niet makkelijk.
Nu is Johanna 30 juli 1894 weer betrokken bij een vechtpartij op de weekmarkt, waarbij ze rake klappen krijgt.
De andere vrouw zei, dat Johanna begon te schelden en zij daardoor Johanna de klappen verkocht.
Ze besluiten niet veel later Apeldoorn te verlaten en vertrekken naar de Oost-Achterhoek, Aalten.

In 1897 wordt Gerrit Jan Marinus geboren en in 1911 vestigen ze zich als Italiaanse Schoorsteenvegers in Winterswijk aan de Parallelweg 1182 – Keizers.
In 1916 zitten ze aan de Ratumsche weg, nabij de Bataafse Molen waar ze ook mee adverteren.
Naast dat ze zich nu definitief gevestigd hebben als Italiaanse schoorsteenvegers in Winterswijk, houden ze ook een bierhuis op dit adres.
Ook mogen ze zich graag bezighouden met vlees: Rolhammen.
De Kommiezen nemen nml. in 1916 een grote partij rolhammen op dit adres in beslag.Een jaar later, 12 juni 1917 trouwt Francesco met Maria Eijmers uit Doesburg en ook Francesco is inmiddels alweer schoorsteenveger in Winterswijk.

Broer Gerrit Jan Marinus gaat naar Enschede om daar zijn eigen schoorsteenveegbedrijf op te zetten. Met succes,
Tot plm.1963Francesco en Maria vestigen zich aan de Verl.Ratumsestraat 3 en in 1925 wordt geboren een nieuwe Cipriano Pietro Capis, genaamd PIET. Velen van u bekend.Hij zal de derde en laatste generatie Schoorsteenvegers Capis in Winterswijk worden. Getrouwd met Geesje Pennings in 1950 en verhuizende naar het Hilbelinkspad. Twee dochters.

Cipriano Pietro Capis (1862-1945)
Francesco Capis (1893-1964)
Cipriano Pietro Capis (Piet) (1925-1998)

Verhaal in roman-stijl samengesteld uit krantenberichten uit die periode – Hans Tenbergen