W.A.Prins
J.G.Prins-Meerdink
Groente en Fruit
Gasthuisstraat 54 (Constatering 1961-1980) (hoek Jeugdkerkstraat)
Koningsweg (1982)
Sluiting 31-12-1980
Markten
Wint.weekkrant
Jan Heijnen
Wint.weekkrant
Jan Heijnen
W.A.Prins
J.G.Prins-Meerdink
Groente en Fruit
Gasthuisstraat 54 (Constatering 1961-1980) (hoek Jeugdkerkstraat)
Koningsweg (1982)
Sluiting 31-12-1980
Markten
Markt 40 (Geopend: 18 november 1976)
Later Roelvinkstraat
Geb.: 14-04-1914 Amsterdam
Ovl.: 06-03-1944 Auschwitz
Echtg.: Sophie Dina van Aalst-Troostwijk
Getr: 09-03-1939 Amsterdam
Ondergedoken Winterswijk bij Fam.Plekenpol, Groenloseweg
Door verraad op 28-02-1944 gearresteerd, samen met de Fam. Maurits Gans
Boek:Dr.Bos, blz.238
Geb: 23-08-1911 Amsterdam
Ovl: 06-03-1944 Auschwitz
Echtg.: Heinz van Aalst
Getr: 09-03-1939 Amsterdam
Ondergedoken Winterswijk bij Fam.Plekenpol, Groenloseweg
Door verraad op 28-02-1944 gearresteerd, samen met de Fam. Maurits Gans
Boek:Dr.Bos, blz.238
Bergfeest 25/26 maart 1943 Winterswijk
Deelname: 324 mannen (Dr.Bos.blz.247)
Aspirant Hopman Ed.M.Herkes
Afdeling Kamp Vosseveld
Nat.arbeidsdienst opgericht 23-05-1941
was een eerst vrijwillige en later verplichte werkinzetdienst (Arbeitseinsatz) voor mannen en vrouwen
VRIJDAG 26 MAART 1943, Winterswijkse Courant
Ter herdenking van het feit, dat de diensttijd voor de mannen in den Arbeidsdienst voor de helft is volbracht, stonden de dagen van gisteren en heden in het teken van feestvreugde, waarin ook de burgerij is betrokken.
De diensttijd wordt voorgesteld als een bergtocht. Men wordt geacht den top te hebben bereikt, als de diensttijd tot p[ de helft is volbracht. Voor de afdaling van de berg begint, wordt een terugblik geslagen en uit dankbaarheid voor de bereikte resultaten wordt feest gevierd, het z.g. Bergfeest.
Het feest werd donderdagmorgen aangezet met een vlaggenparade op de Markt. Toen de mannen in carré stonden geschaard, zeide de Commandant dat de leuze voor dien dag was: Nederlandsche volkseenheid.
Nadat onder trompetgeschal de vlag was geheeschen, sprak de Commandant ongeveer het volgende:
’t is voor ons, Arbeidsmannen, een bijzondere dag, omdat we niet in het kamp, maar in tegenwoordigheid van velen uit de burgerij op de markt staan aangetreden. Maar ook is ’t een buitengwone dag, omdat we op den top van den berg zijn gekomen en voor de afdaling begint, deze gebeurtenis willen herdenken. De leuze Nederlandsche Volkseenheid is gekozen, opdat de Arbeidsmannen bedenken, dat ook deze dag staat in het teeken van dienst voor het eigen volk en opdat de burgers zullen bedenken, dat er bij veel verschil toch ook nog veel is, dat allen bindt, n.l. dat allen Nederlanders zijn en blijven en allen dezelfde liefde hebben voor de vlag.
Daarna werd door de Arbeidsmannen een drietal liederen gezongen, n.l. “Vroeg in den morgen”, “Eens zullen wij allen marcheeren” en “Hoor ze jagen door de luchten”.
Na afloop hiervan werd op de maat van trommelslag een rondgang door het dorp gemaakt, die zijn beëindiging vond in een defilé voor den Burgemeester, waarna de mannen naar het kamp terugkeerde om daar deel te nemen aan de exercitiewedstrijden.
Het verloop der exercitiewedstrijden in het kamp was vlot en tot aller bevrediging,evenals van de sportwedstrijden, bij ‘Jaspers’ gehouden en waar voor van de zijde der burgerij nog al belangstelling bestond.
In het gebruik der verschillende lichaamsspieren en de beheersching daarvan toonden vele Arbeidsmannen al een groote bedrevenheid. De regelmatige sportbeoefening heeft daar gunstig uitwerking duidelijk gedemonstreerd.
’s Avonds hebben de mannen in het kamp meer intiem feest gevierd.
Heden, Vrijdagmiddag, is er wederom een marsch door het dorp gemaakt, terwijl er hedenavond in het feestgebouw voor de burgerij een feestelijke samenkomst wordt gehouden, waar de burgers een beeld van de beteekenis en de taak van den Arbeidsdienst zal worden gegeven. Ernst en luim zullen daarbij niet vergeten worden.
DINSDAG 30 MAART 1943, Winterswijkse Courant
Het slot van het Bergfeest, donderdag en vrijdag j.l. gevierd door de mannen van den Arbeidsdienst, was een feestelijke samenkomst in het feestgebouw, die ook voor de burgerij toegankelijk was. Zeer velen hebben van de geboden gelegenheid gebruik gemaakt, zoodat het feestelijk met emblemen van den A.D. versierde gebouw geheel gevuld was, toen de avond geopend werd met een opmarsch van de Arbeidslieden.
Daarna sprak de Commandant een kort inleidend woord, waarbij hij mededeeling deed van het doel van den Arbeidsdienst. “Wij willen”, aldus spreker, “de jeugd opvoeden, krachtig en sterk maken voor de haar wachtende moeilijke taak van den opbouw van Nieuw Nederland. Ons volk zit aan den grond, maar het bezit alle eigenschappen om ook in de toekomst weer een beteekenisvolle plaats in het nieuwe Europa te kunnen innemen. Het verleden biedt daarvoor voldoende waarborg, mits wij allen er onze schouders onder zetten. “
In aansluiting daarop declameerde een der mannen op enthousiaste wijze het gedicht “De jeugd”.
De avond werd verder gevuld met gezellige praatjes, leuke voordrachten en liedjes, grappige tooneelstukjes, verdienstelijke solozang van een tenor en guitaarmuziek van een ensemble. Ernst en luim wisselden elkaar hierin af.
De bedoeling van den avond, het publiek een inzicht te geven van de beteekenis van den A.D. en de wijze, waarop men het doel tracht te bereiken, is geslaagd. De aanwezigen waren buitengewoon voldaan en demonstreerden hun genoegdoening in een enthousiast applaus
VRIJDAG 12 NOVEMBER 1943
Op zaterdagavond 13 november a.s. aanvangende 19.30, zal door de Afdeeling 324 van den Nederlandschen Arbeidsdienst, gelegerd in het kamp ’t Vosseveld te Winterswijk ’n feestavond worden gegeven in zaal “Beskers”.
Voor dezen avond hebben vele ouders en kennissen van de Arbeidsmannen reeds een uitnoodiging geaccepteerd. het programma bestaat zoowel uit ernst als luim, terwijl het orkestje van het 32e Korps N.A.D. te Lochem voor de noodige muzikale omlijsting zal zorg dragen.
Des zondags 14 november, verzamelt de Afdeeling zich om 13.00 uur op de markt te Winterswijk. Na melding aan den Afdeelingscommandant zullen door de Arbeidsmannen eenige liederen ten gehoore worden gebracht, waarna naar het kamp wordt gemarcheerd. Daar zullen om 14.00 uur de sportwedstrijden, welke dien middag gehouden worden aanvangen. Des avonds om 20.00 uur vindt in de cantine-eetzaal van het kamp de prijsuitreiking plaats.
De ouders en bekenden van de Arbeidsmannen, die des middags reeds in de gelegenheid zullen worden gesteld het kamp, de manschapskamers enz. te bezichtigen, kunnen des avonds bij den kameraadschapsavond kennis maken met de sfeer, welke in een N.A.D.-kamp heerscht.
Gemeente-ontvanger (Sinds 1926)
Marcus Jan Sebo
Geb: 26-02-1898 Renkum
Getr.:02-10-1940 Antonia Harmina van Zuilekom
Ovl: 05-03-1976
Eerder getr. (28-11-1926) met Maria Lüsschen (gescheiden 23-08-1934)
1933: Wilhelminastraat 37
1976: Javastraat 20-1
ondergedoken 22-09-1944-Dr.Bos, blz.282
07-12-1944:
Niet-eervol ontslag Zwagerman en Busch-Adriani
Dr.Bos. blz.263
Onderwijzeres School O
Gearresteerd 22-03-1944 samen met Baretta en Koenen
Proces verbaal verborgen goederen afkomstig van diefstal
25-03-1944 in vrijheid samen met Baretta
Onderwijzeres 1929-1969
1958: Julianastraat 11
Gemeentehuis: Balinkes
Aantekeningen:
-Waarschuwing Dr.Bos installatie
– Drie wethouders tijdens installatie
-Onderduik groot deel secr.gemeente-personeel (22-09-1944)
Secr.personeel w.o. D.J.Zwagerman
Burgemeesters:
Kneppelhout ()
Gearresteerd: 06/07-04-1941 (10 wkn) (ontslagen als Burgemeester 13-05-1941)
Opgepakt wederom 04-05-1042 (St.Michielsgestel)
Gevangen tot kerstmis 1942
09 april 1943:
Brief Dr.Bos aan Arbeitsamt om de heren Kneppelhout en de Hoogh aan het werk te zetten in Duitsland
Augustus 1943 moest hij onderduiken tot na bevrijding
Voorink (21-04-1941-16-03-1942)
Bos 28-03-1942 -29-03-1945
Voorink (01-04-1945-04-04-1945)
Kneppelhout (04-04-1945)
| J | F | M | A | M | J | J | A | S | O | N | D | Duur | Aanw. | |
| 1940 | – | – | – | – | 8 | 8 | ||||||||
| 1941 | X | X | X | 12 | 9 | |||||||||
| 1942 | X | X | X | X | X | X | X | X | 12 | 4 | ||||
| 1943 | X | X | X | X | X | 12 | 7 | |||||||
| 1944 | X | X | X | X | X | X | X | X | X | X | X | X | 12 | 0 |
| 1945 | X | X | X | – | – | – | – | – | – | – | – | – | 3 | 0 |
| Totaal | 59 | 28 |
Gemeenteraad 1939: (21-08-1941 ontbonden)
S.D.A.P:
A.van Dam,(Beyers, 08-1940) H.W.Heinen, G.H.Beijers, G.J.Obelink
Lib.Staatspartij:
H.P.Priester, J.Tenkink (weth.) H.J.ten Hagen, H.Wilten
C.D.Unie:
J.W.te Winkel
N.S.B.:
W.Slotboom, G.J.Blekkink
R.K.Staatspartij:
H.Th.J.C.Bekker, J.W.H.Balink
A.R.en C.H.
A.Weerkamp (weth), H.J.der Weduwen
Vrijz.Dem:
G.C.Bent (Weth), J.R.Verwers, G.J.Hannink
MAANDAG 28 SEPTEMBER 1942, Winterswijkse Courant
Vormingsbijeenkomst
Ten gemeentehuize werd vrijdagmiddag op initiatief van burgemeester Dr.W.P.C.Bos een vormingssamenkomst voor gemeente-ambtenaren gehouden. Aanwezig waren de ambtenaren van de gemeentesecretarie, van de Dienst voor Sociale zaken, van het kantoor van den gemeenteontvanger en de hoofden van alle diensten der gemeente. Als spreker trad op Ds.E.Reeser, alhier, kringvormingsleider van de N.S.B., die een rede hield over het onderwerp “Plaats en taak van Nederland in het nieuwe Europa”.
De burgemeester sprak een openingswoord en bracht na afloop den spreker dank voor zijn rede.
‘Dat de meeste gemeente-ambtenaren en ook het politiekorps niet nationaal-socialist zijn – Dr.Bos zijn leven zijn tijd, blz.216.
Tijdens installatie-rede van Dr.Bos als burgemeester, verzocht deze allen te gaan staan ter nagedachtenis van een gesneuvelde Winterswijker aan het Oost-front.
Allen gingen staan, behalve, oud wnd.burg. Voorink en de 3 wethouders, Tenkink, Weerkamp en Bent.
WINTERSWIJK
DONDERDAG 9 APRIL 1942, Dagblad Tubantia
De wethouders der gemeente Winterswijk, de heeren J. Tenkink. A. Weerkamp en G. C Bent. hebben bij burgemeester Dr. Bos een verzoek tot ontslag ingediend, hetwelk door den burgemeester is aanvaard.
Wethouders blijven op verzoek van Dr.Bos aan vanuit huis. (Dr.Bos.blz.218)
01-10-1943:
Twee nieuwe wethouders:
B.van Laar en J.te Winkel (geen nazificatie-beleid-Dr.Bos-blz.218)
Eervol ontslag Tenkink, Weerkamp en Bent
Geert Wever is niet aangesloten geweest bij een plaatselijke verzetsgroep, maar heeft als chef van de afdeling Bevolking wel verschillende personen uit het bevolkingsregister laten verdwijnen, zodat ze geen gevaar liepen naar Duitsland te worden gezonden.
Geert is overleden op adres Haitsma Mulierweg 48 te huize van de weduwe van zijn zwager gemeente secretaris Michiel Wierenga (overl. 02-11-1939)
Geert was als ambtenaar ondergedoken op de ‘boer’, maar werd ernstig ziek. Longontsteking en hoge koorts. Hij kon niet op zijn onderduikadres blijven en besloot onderdak te zoeken bij de weduwe van zijn zwager Wierenga. Daar thuis aan de Haitsma Mulierweg kwam hij te overlijden op 1 november 1944
G.Wever ontslag 15-11-1944 brief- Dr.Bos, blz.291
M.J.S.Busch-Adriani (ovl.05-03-1976) – gemeente-ontvanger (ondergedoken 22-09-1944-Dr.Bos, blz.282)
Mej. J.B.Geurkink (Jansen) – secr. – later politie-administratie
Dr.Bos noemt ondergedoken secr.personeel deserteurs (nieuw-jaarstoespraak 1945) Dr.Bos, blz.290)
Tijdens de bezetting zijn 33 ambtenaren ontslagen door de bezetter.
07-12-1944:
Niet-eervol ontslag Zwagerman en Bus-Adriani
‘In de eerste plaats heeft het woord ‘neutraal’ voor ons, nationaal-socialisten een te wrange smaak gekregen, in de tweede plaats zal mijn beleid niet neutraal, dus kleurloos zijn, niet los van iedere politieke richting, maar nationaal-socialistisch, d.i. rechtvaardig en steunend op het program, zooals door onzen Leider Mussert werd vastgelegd.
Als nationaal-socialist zal ik deze taak ook uitvoeren. Ik maak mij geen illusies, dat de uitvoering van mijn ambt in nationaal-socialistischen geest de volle medewerking zal hebben van hen, die mij bij de uitvoering behulpzaam behooren te zijn, n.l. de gemeenteambtenaren en arbeiders.
Hoewel ik weet, dat onze gemeente, over een uitstekend ambtenaren- en arbeiderscorps beschikt, weet ik ook, dat deze corpsen voor verreweg het grootste gedeelte niet nationaal-socialistisch georienteerd zijn. Ten dele is dit voor mij begrijpelijk, immers, tengevolge van het ambtenarenverbod van onze vroegere regeering was het den ambtenaren en gemeentewerklieden vrijwel onmogelijk, in ieder geval zeer gevaarlijk, kennis te nemen van de nationaal-socialistische beginselen en wanneer ooit het spreekwoord ‘onbekend maakt onbemind’ waarheid is gebleken, dan is dit zeker ten opzichte van de nationaal-socialistische levensopvatting.
Wanneer wij nog daarbij in oogenschouw nemen, het feit, dat verreweg het grootste deel der ambtenaren een onbezorgd bestaan heeft en niet direct met de nooden van ons volk in aanraking komt, dan is deze houding te verklaren, echter niet te verdedigen.
Want juist het feit, dat vooral de ambtenaren maar ook de arbeiders in overheidsdienst in het demoncratische stelsel een klasse op zich zelf vormden, een klasse, die zeer weinig contact had met de buitenwereld, was oorzaak, dat over het algemeen thans de ambtenaar een opvatting zijner taak heeft, niet in overeenstemming met onze nationaal-socialistische beginselen.
Onverbrekelijk verbinden wij als nationaal-socialisten aan de positie van overheidspersoneel het begrip dienen, dienen der gemeenschap, en zich beschikbaar stellen met hun volle persoon en werkkracht voor die gemeenschap.
Dat is hetgeen wij nationaal-socialisten eischen van het overheidspersoneel in het algemeen, dat is, wat ik als burgemeester van Winterswijk zal eischen van de ambtenaren en arbeiders dezer gemeente.
En men houde het voor gezegd, dat deze eisch ook betreft de ambtenaren van onzen distributiedienst.
Aan den ambtenaar, of liever gezegd aan ieder lid van het gemeentepersoneel zal de gelegenheid geboden worden kennis te maken met het nationaal-socialisme op vormingsuren, welke speciaal voor dit doel zullen worden belegd.
Ik twijfel er niet aan of na nadere kennismaking zal bij velen het oordeel over het nationaal-socialisme veranderd zijn en zal in ieder geval tegenwerking bij de verstandige ambtenaren, die hun diendende verhouding tot de Volksgemeenschap begrijpen, niet meer voorkomen.
Welhaast overbodig is het hier te zeggen, dat door mij als eenige ambtenarenorganisatie, het Nat.Social Ambtenarencorps erkend wordt, als eenige werkliedenorganisatie het N.V.V.
Augustus Franciscus
Geb: 04-11-1875 Zuiddorpe
Ovl.: 03-12-1954 Bovenkerk
Begraven te Winterswijk
Hoofdagent/ wnd.korpschef
Echtg.: Joanna H. Schunselaar
In dienst: 01-08-1907
Uit dienst: 01-12-1940 Pensioen
Gradus Bernardus
Geb: 24-03-1887 Lichtenvoorde
Ovl.: 19-02-1959 Winterswijk
Roelvinkstraat 13
Echtg.: 03-06-1921: Johanna Wilhelmina Geerts
In dienst: 11-02-1921
Uit dienst: 01-04-1946 (eervol ontslag)
Pensioen gerechtigde leeftijd
Antonius Hermannus
Geb: 07-11-1883 Oldenzaal
Ovl. 07-03-1951 Winterswijk
In dienst: 05-02-1921
Uit dienst: 01-04-1946 (eervol ontslag)
Pensioen gerechtigde leeftijd.
Waarschijnlijk K.Gunnink of anders Renshof of Oddink hebben de fam.Kuipers gewaarschuwd op voor handen zijnde arrestatie