Binnenkort komen kinderen van naar Velp geëvacueerde Anrhemsche gezinnen naar Winterswijk om hier te worden opgenomen in de gezinnen, die zich bereid verklaard hebben een, ondervoed kind op te nemen. Voorloopig komt er geen groot aantal kinderen uit de groote steden in het westen, omdat de kinderen daar te zwak zijn om uitgezonden te worden. Wel tracbt het U.V.V. met de autobussen, welke repatrieerenden naar het westen brengen, kinderen te halen, wier naam en adres door Winterswijksche familie of kennissen zijn opgegeven.
Verzorgd
18-07-1945, Nieuwe Winterswijkse Courant
In totaal zijn 6838 personen via het bureau Winterswijk uit Duitschland teruggekeerd. Zij werden ondergebracht in 22 gebouwen; 150.000 maaltijden werden verstrekt. Gevoed, medisch onderzocht, ontsmet en politiek getest vertrokken zij successievelijk naar hun woonplaatsen, velen naar het Westen des lands. 140 werden naar het interneeringskamp gebracht en 48 naar het vreemdelingenkamp. 88 personen bleken lijdende aan schurft, 84 waren geslachtsziek, 12 hadden t.b.c., terwijl zich 2 sterfgevallen voordeden. In totaal zijn 167 personen in de ziekenhuizen verpleegd met 3803 verpleegdagen.
Bron: Delpher.nl
Hulp aan Putten.
23-10-1945, Nieuwe Winterswijkse Courant
In het kader der hulpverlening van getroffen gebieden heeft Winterswijk het initiatief genomen de jeugd van Putten voor het a.s. Sint-Nicolaas- en Kerstfeest van speelgoed te voorzien. A.s. Zaterdag zullen de padvinders rondgaan om dit speelgoed op te halen. Een aanbeveling om de Puttense jeugd, waaronder er velen zijn, die beide ouders verloren hebben, een prettig Sint-Nicolaas- en Kerstfeest te bereiden door met milde hand te geven, lijkt ons hier overbodig. Kijkt dus tijdig uw speelgoedkast na en legt klaar wat u missen kunt.
Hiermede betuigen wij onzen welgemeenden dank aan het Roode Kruis afd. Winterswijk, voor de hartelijke ontvangst en goede behandeling De Groninger Gerepatrieerden.
In het Woold is nog bijna 24 uur lang behoorlijk gevochten. Een van onze ingezetenen, die onderduiker was in de omgeving van onze beroemde „Dikke Boom”, weet er het volgende ooggetuige-verslag van te geven.
Vrijdagochtend 10 uur begon het gevecht.
Enige minuten voor tien op Vrijdag-ochtend 30 Maart 1945 begon de grote aanval, die Winterswijk en de Achterhoek bevrijdde. De voorgaande nacht had ik al begrepen, dat de aanval niet lang meer kon uitblijven, want steeds passeerden ons terugtrekkende Duitse troepen. Plotseling, tegen 10 uur in de ochtend, ratelden op misschien 500 meter afstand enige mitrailleurs. Eerst even enkele korte vuurstoten, en opgewonden geschreeuwde Duitse commando’s en toen volgde een aldoor maar groter en heftiger wordend concert van vuurwapenen. De „gevechtsaanraking”. zoals dat in militaire termen heet, was wel heel duidelijk tot stand gekomen! Tegen 12 uur ’s morgens, dus binnen de twee uur na het begin van de gevechts-aanraking, stonden de voorste Engelse patrouilles al tot op circa 100 meter afstand van onze boerderij! De Duitsers stonden en lagen nog om de boerderij. De Engelsen schoten voortdurend, de Duitsers bij onze boerderij schoten maar weinig; vermöedelijk om hun aanwezigheid niet te verraden. Of was het omdat ze er de brui aan gaven ? Die afgelopen nacht nog hadden we ze met tientallen tegelijk in de boerderij gehad, en op onze opmerking: „Red je hachje maar, wat geeft het dat je je nog opoffert, de oorlog is voor jullie verloren zeiden ze openlijk, in aanwezigheid van hun „leutnant”, dat ze genoeg van de oorlog hadden en dat ze maar een paar schoten zouden lossen, „und dann scnnell zuriick, oder zu den Tommies!” Zó was dus het „moreel” van deze laatste Duitse troepen gezakt! We hebben er nog maar een paar scheppen bovenop gedaan, en de „Leutnant” grijnsde……… enige jaren terug had hij vermoedelijk zijn revolver gegrepen, en zijn rebellerende soldaten en deze brutale, het gezag ondermijnende Hollander pardoes neergeschoten. Aan het front gelden korte metten! Doch deze soldaten inclusief hun luitenant kon men ongestraft openlijk aanraden het bijltje tegenover de Engelsche overmacht er maar bij neer te gooien!
ledereen onder de grond of In de kelders.
Tegen half twaalf ’s morgens waren vrouw en kindeern en onze boerenvrienden onder de grond gedoken, in onze juist om 10 uur ’s morgens gereed gekomen schuilplaats. Een half uur’ later raasden de kogels dermate over ons boerenerf, dat ik het maar beter vond ook „ondergrons” te gaan, in afwachting van wat verder gebeuren zou. Granaten begonnen te gieren, die in de nabijheid ontploften. Nog juist zag ik een tiental Duitse soldaten naar voren sluipen, elk met zo’n beruchte „Fantserfaus” in de hand! Vlak bij mij stond een Unteroffizier, die me toebrulde: „Herunter! Im Keiler!” Een mens komt in zulke ogenblikken in een eigenaardige stemming. Kleinigheden – ’t gezicht van dien schreeuwenden Unteroffizier, de sluipende pantserfaustdragers vergeet ik m’n leven lang niet. Ook niet het grote gevoel van spijt, dat wij, Hollanders, daar machteloos lagen. Wat hadden we hier, met een handjevol durvende kerels èn wapens, goed werk kunnen doen!
Een vuurconcert van kanonnen en mitrailleurs!
Nauwelijks lagen we onder de grond, of we hoorden een regelmatig artillerievuur over ons heengaan. De Tommies waren blijkbaar bezig een z.g. storend vuur af te geven. Vermoedelijk met maar één batterij (4 kanonnen), want regelmatig, zonder ophouden, gierden series van 4 granaten over ons heen, en explodeerden links en rechts, nu eens vlak bij, dan enige honderden meters verder. Kennelijk een „storend” vuur, om den Duitsen vijand te bemoeilijken in zijn bewegingen-en de kop in ’t zand te doen steken, Al spoedig hoorden we wat een vreselijk geluid was op 40 meter afstand vee en varkens erbarmelijk loeien en gillen, doordat ze levend verbrandden. Wat verderop stond een gehele boerderij in lichterlaaie. Dat waren de laatste „heldendaden” der terugtrekkende Duitsers: ze hadden daar brand gesticht, door wat handgranaten naar binnen te gooien. Onze boerenvrienden vonden het lijden van het omkomende vee zo . verschrikkelijk, dat ze uit hun schuilplaats wilden gaan, om te redden wat nog te rédden was. Doch daar was geen denken aan, de granaten en kogels gierden en zwermden om onze schuilplaats, de kogels kitsten voortdurend in het dak van zand en hout boven onze hoofden we moesten lijdelijk afwachten, totdat het vuren zou verminderen. Tegen 2 uur ’s middags zweeg het geschut en verminderde het mitrailleurvuur. En plotseling hoorden we Engelse stemmen!
Bevrijd
Ontroering maakte zich van ons allen meester. Het was dan toch waar, het zo lang verbeide ogenblik was nu inderdaad gekomen: daar waren de Engelse troepen, we Waren vrij! Met een witte vlag kroop ik onmiddellijk naar buiten, onze bevrijders tegemoet en enthousiast volgden de anderen. Maarde Tommies joegen ons met bekwamen spoed terug inde schuilplaats, alleen ik mocht doorkruipen naar een captain, dien ik als gids mijn diensten aanbood. Het eerste Tommie-gezicht, dat we zagen. vergeten we ook nooit meer! ’t Was een jonge, gezonde knaap, 21 a 22 jaar, zijn gezicht zwetend en rood van inspanning en opwinding, zijn stengun dreigend op ons gericht; hij stond in gebogen houding bij onze schuilkelder en joeg er allen in terug, terwijl hij voorzichtig en achterdochtig eerst de ruimte binnenin onderzocht. En wat ik gevreesd had, gebeurde toen: de Tommies vonden onze schuilkelder meteen een goede stelling en maakten er een mitrailleurnest van. Hetgeen voor de er in vertoevende burgers niet zo pleizierig was, als de Duitsers het in hun hoofd mochten halen öm een fikse tegenaanval te doen. Intussen vertelde ik, verscholen in èen schuurtje, aan de Engelse captain, wat ik van de aangelegde verdedigingswerken, de sterkte en de bewapening der Duitse troepen enz. wist. Daarbij rookte ik m’n eerste Engelse sigaret na de bevrijding. Hij verzocht me mijn gegevens te melden aan zijn commandant, die 1000 meter verder zat. Ik kreeg een soldaat mee, en met dezen kroop en sprong ik over weilanden en akkers naar den hogeren commandant.
In de branding.
Het was weer, als in de Meidagen van 1940, toen ik hetzelfde meemaakte. We lagen plat op de grond, sprongen op en holden 20, 30 meter voorwaarts, lieten ons weer vallen en de kogels gierden van alle kanten. Op 150 meter afstand bevond zich een bosrand, en daarin zaten nog de Duitsers, vertelde mijn begeleider mij. In een weiland ontploften voor en achter ons drie granaten………. in zulke ogenblikken is er alleen maar spanning; spanning in je hersens, spanning in je spieren, spanning in alles. We kwamen voorbjj een schuilkelder in het veld, waarin enig boerenfamilies zaten. Met de Tommie ging ik naar binnen. Er heerste grote verslagenheid, een oude vrouw huilde en klaagde alles was ze kwijt, de boerenhofstede brandde, en angstig vroegen ze zich af, hoe lang het vechten nog zou duren en of ze daar wel veilig zaten. Ik stelde hen gerust, zei dat het vechten niet lang meer duren zou, dat de moffen op de terugtocht waren, dat ze natuurlijk net zo’n huis weer terug kregen als ze gehad hadden (intussen wonen ze nog steeds in een noodwoning) -en de Tommie lachte maar en knikte maar van „Yes” bij alles wat ik zei….. ik geloof, dat ze wat geruster waren daarna.. Vervolgens trok ik verder met m’n Tommie, kruipend, hollend, vallend en intussen keek ik m’n ogen uit! Want daarginds, vóór me op de harde weg. zag ik honderden tanks aanrollen. Wat een machtsvertoon, vergeleken bij de boerenwagens en hoogstens wat mitrailleurs, waarmede ik enige uren te voren nog de Duitsers had zien trekken! Ik werd bij een jong majoor gebracht 34, 35 jaar; in ons leger moet je tien jaar ouder zijn voor de majoorsrang —, wien ik wederom veteide, wat ik op m’n speurtochten door het Woold ontdekt had en hoe de toestand der Duitsers in Winterswijk was.
Doden en gewonden.
Tegen 6 uur ’s middags kwam ik terug bij vrouw en kinderen. De Duitsers waren omstreeks 5 uur weer een overigens zwakke tegenaanval begonnen, hun geschut stond gericht op onze boerderij, en een van de eerste projectielen maakte al direct gewonden. Alles kroop weer beneden den beganen grond. Inde boerderij lagen zwaar gewonde Engelsen. Deze Tommies waren uit de met Pantserfausten stuk geschoten tanks gebaald. Zij waren.een troosteloos beeld van de oorlogsellende. Sidderende, steunende mannenlichamen, zwaar verbrand, ogen, neus en lippen verdwenen in de dikke brandblaren. Tegen den avond werden ze naar de noodverbandplaats gebracht, in Rozenhoeve waar een Engelse dokter de eerste hulp verleende. De gesneuvelde Tommies werden voorlopig langs den weg begraven. Later zijn ze, tegeljjk met de gesneuvelde Duitsers, door de zorgen van het Rode Kruis op de Alg. Begraafplaats alhier ter aarde besteld! Een houten kruis, vergetelheid en géén betere wereld. vormen het schamele loon voor hun gróte offer. Maar Winterswijk, en spoedig daarop heel ons vaderland, was bevrijd!
Op wie stemde men toen in Winterswijk eigenlijk op 17 april 1935 m.b.t.de NSB? 1. J.M.Honig :716 stemmen – Bron: Boek Dr.Bos,blz.95 6. Dr.W.P.C.Bos Winterswijk : 1056 stemmen – Bron: Boek Dr.Bos,blz.95 Anderen: 27
NSB – 1799 stemmen – (20,37%)
Van alle kiesgerechtigden: 18,47%
Staten 1935. Geld.stemmen
Staten 1939 Geld. stemmen
Dorp
17,2
11,6
Dorpbuurt
15,1
11,7
Brink/Hup/Henx
26,1
7,8
Miste/Corle
30,6
11,6
Meddo
17,2
8,5
Ratum
35,5
22,3
Kotten
33,2
14,6
Woold
25,0
11,9
Het grootste succes is behaald in de buurtschappen -Kooy,blz.64
Een aantal boeren kiest duidelijk voor Bos, niet voor de NSB, Bron:Boek Bos, blz.99
Dr.W.PC. Bos doet bij de Vrijzinnig Democraten voor het eerst mee aan de verkiezingen. Hij krijgt plaats nr.5 op de verkiezingslijst: Uitslag: Enorme overwinning voor de Vrijzinnig Democraten: 2316 (27,69%) 1. G.C.Bent 936 2. Gossink 142 3. Lammers 39 4. Toebes 21 5. Dr.W.P.C.Bos 1053 8363 geldige stemmen
Dinsdag 06 juni 1933 Informatie N.S.B.-oprichtings-avond ‘Cafe Beskers)-blz.110 Eerste mogelijkheid zich in te schrijven als lid. Sprekers: v.d.Voort van Zijp- Utrecht Overwijn – Rotterdam
Maandag 26 juli 1933 Oprichting N.S.B.-Winterswijk Groep 104 -Lokatie: ? – blz.114 Spreker: Wessels, propagandaleider Utrecht ‘Weder 11 leden erbij – nu plm.100, incl. geheime leden’ Groepsleider: niet benoemd Secretaris: Pecht Penningmeester: Joh.te Winkel
Vrijdag 18 augustus 1933 (kan donderdagavond geweest zijn) Propaganda-vergadering N.S.B. ‘Feestgebouw – blz.114 Spreker: A.A.Mussert F.W.Wessels – Utrecht Geheel gevuld feestgebouw Mussert noemt zichzelf en de aanwezige gelovigen fascisten. Hij wil nationaal-socialisme
Vrijdag 25 augustus 1933 J.R.Verwers reageert in de Wint.Courant met kritiek op de bijeenkomst – blz.116
Dinsdag 19 september 1933 Besluit N.S.B.-vergadering Lokatie: Hotel Piek- op 07 oktober deel te nemen aan de groote demonstratie-vergadering te Utrecht. – bron Delpher
Dinsdag 03 oktober 1933 Naar we vernemen heeft dr.W.P.C.Bos, lid van de Raad, gekozen op de V.D.-lijst, bedankt als lid van den V.D.B. Hij zal nog een raadszitting meemaken en dan ook bedanken als lid van den Raad. De opvolger op de lijst is de heer J.W.Renskers, wonende te Ratum
Vrijdag 20 oktober 1933 Het verzoekschrift aan dr. Bos om niet te bedanken voor den Raad is getekend door ca. 2000 personen van allerlei richting. Dit is hem dezer dagen aangeboden. Dit verzoek is voor den heer Bos aanleiding geworden om zijn aanvankelijk voornemen om wel te bedanken, terug te komen; hij blijft den zetel bezet!
Dinsdag 31 oktober 1933 NSB Afdeling Winterswijk. Leider en Propagandaleider benoemd In de gisteravond in cafe Beskers gehouden, druk bezochte ledenvergadering van de afd.Winterswijk van de Nationaal Socialistische Beeweging werd Ds.Reeser als propagandaleider benoemd, terwijl Dr.W.P.C.Bos tot leider werd gekozen. Laatsgenoemde wenscht het leiderschap nog enkele dagen in beraad te houden.
Vrijdag 10 November 1993 -blz. 118
01 december 1933 Bij de rondvraag deelde de heer Bos mede, dat ,zooals bekend, hij uit den Vrije Dem. Bond is getreden; doch dat hij het niet moreel verplicht achtte, op grond van de vorige stemming en de 2000 handteekeningen, voor enige maanden verzameld, als lid van den Raad te bedanken. De Raad diende hem niet meer te beschouwen als lid van de V.D.B., doch als zelfstandig raadslid.
December 1933 Propaganda-avond Kotten (blz.118) Het uiteenzetten v.d.beginselen en wanbegrippen wegnemen. Mogelijkheid tot aanmelding lidmaatschap Spreker: Dr.W.P.C.Bos
Vrijdag 15 december 1933 Propaganda-avond Woold (blz.118) Het uiteenzetten v.d.beginselen en wanbegrippen wegnemen. Mogelijkheid tot aanmelding lidmaatschap Zaal geheel bezet Spreker: Ds.Reeser, Dr..W.P.C.Bos
Maandag 18 december 1933 Openbare samenkomst N.S.B. Vereenigingsgebouw Meddo -blz.118 Het uiteenzetten v.d.beginselen en wanbegrippen wegnemen. Mogelijkheid tot aanmelding lidmaatschap Spreker: Groepsleider Dr.W.P.C.Bos . Grote belangstelling
Maandag 08 januari 1934 Propagandaavond Miste- Cafe Kammeijer -Delpher Het uiteenzetten v.d.beginselen en wanbegrippen wegnemen. Mogelijkheid tot aanmelding lidmaatschap Spreker: Dr.W.P.C.Bos Grote belangstelling
Maandag 15 januari 1934 Propagandaavond Huppel ‘Lappenschaar’ – blz.119 Het uiteenzetten v.d.beginselen en wanbegrippen wegnemen. Mogelijkheid tot aanmelding lidmaatschap Spreker: Dr.W.P.C.Bos Druk bezocht
Vrijdag 19 januari 1934 Propaganda-avond Corle- Vereenigingsgebouw – blz.119 Het uiteenzetten v.d.beginselen en wanbegrippen wegnemen. Mogelijkheid tot aanmelding lidmaatschap Spreker: Ds.Reeser, Dr.W.P.C.Bos Goed bezet -matig bezet ? (blz.119-delpher) Dr.Bos in zijn toespraak: – van allerlei zijden komt bestrijding – beschuldiging anti-semitisme wijst hij af – N.S.B. wil niet de Duitse methode toepassen. – Nationaal voelende Joden kunnen lid worden, Zionistische Joden gast-geen lid. Zover ons bekend hebben zich geen leden aangemeldt – blz.121
Maandag 22 januari 1934 Propaganda-avond Ratum -blz.119 Het uiteenzetten v.d.beginselen en wanbegrippen wegnemen. Mogelijkheid tot aanmelding lidmaatschap Spreker: Dr.W.P.C.Bos
Januari 1934 Groepshuis gehuurd Stationsstraat 25
Februari 1934 (blz.119) Dhr.N.Bol benoemd tot concierge Kringhuis N.S.B.Winterswijk
Zondag 11 februari 1934 (blz.129) Van alle kansels in de R.K..kerken is een brief v.d. bisschoppen voorgelezen, waarin ernstig wordt vermaand, zich niet bij de N.S.B. aan te sluiten. Een verbod lid te zijn of te blijven is het niet. Wel voor alle functionaissen, kerkmeester, armbestuuders, onderwijzend personeel.
1935
De werkeloosheid in Nederland (en Winterswijk) is abnormaal hoog.
Januari 1935 (08-01 krant) Vorming Kring Winterswijk (blz.123) -nieuwe groepsraad Groepsleider: Joh.te Winkel Wnd.groepsleider: H.Jansen Secretaris: H.te Winkel Penningmeester: W.Sloetjes Buurtleider: W.Roerdink Propagandaleider: J.A.B.Jansen Leider Propaganda en verkiezingsactie: W.P.C.Bos
Dinsdag 29 Januari 1935 Openbare vergadering NSB ‘Harmonie’ Spreker: Graaf de Marchant et d Ásembrourg UITDRUKKELIJK verklaring desgevraagd: Iedere Jood in de NSB het recht heeft, als volksgenoot te worden beschouwd. (Joden konden toen nog lid worden v.d. NSB – oktober 1938 verboden)
Dsindag 23 april 1935 ‘Landbouwers stem op den adviseur Uwer boerenbonden- Dr.W.P.C.Bos, lijst 3, no.6. Aanbeveling:een groep boeren, NIET-LEDEN der NSB
Aaltensche Courant, 01 maart 1935
REGIONALE BIJEENKOMST -GRAAFSCHAPBODE
Woensdag 06 maart 1935 Openbare vergadering NSB – Feestgebouw Spreker: A.A.MUSSERT Stampvol feestgebouw (plm.1500) Veel boeren aanwezig – blz.60 Kooy) – speelt in op werkeloosheid en op de boeren. – veiligheid land dient beter – wij willen niet onder de voet gelopen worden Rede Ds.Reeser sloeg echter meer aan bij de aanwezigen.
17 april 1935
PROVINCIALE VERKIEZINGEN
25 april 1935 Openbare vergadering NSB -Harmonie Spreker: Vlekke -Overveen en Dr.W.P.C.Bos (Boek Bos, blz.99)
26 juni 1935
GEMEENTE-RAADSVERKIEZINGEN
Donderdag 27 juni 1935 Groep W1 der N.S.B. (blz.123) Bestuur: Groepsleider H.te Winkel Secretaris H.Klein Poelhuis Penningmeester: Hulman Buurtleider: J.Doornheim HET VORIGE BESTUUR IS EN BLOC AFGETREDEN. Noot: 26 juni waren de gemeentelijke verkiezingen.
Zaterdag 12-09-1936 Verontwaardiging bij veel tegenstanders NSB, vlaggen Hakenkruisvlag op Kringhuis ter ere van verloving Prinses Juliana met Bernhard (blz.124/125)
Disndag 15 december 1936 RAADSVERGADERING BEGROTING (blz.126) Dr.W.P.C.Bos zei, dat zolang de ‘N.S.B.’-fractie (hij bedoeld Gem.Belangen) genegeerd worden, zij niet met voorstellen komen.
1937
Woensdag 03 maart 1937 Openbare vergadering N.S.B. Soc.’De Eendracht’ (blz.128) Spreker; W.O.A.Koster Vooral voor industrielen en middenstanders bestemd.
Maandag 08 maart 1937 (blz.131) Openbare vergadering N.S.B. -‘Harmonie’ Spreker: Ds.Reeser- met vooral verdediging op Ds.Bik aantijgingen. – Ds.Reeser spreekt vooral over zijn ‘eigen anonieme brieven’ probleem. – Verdediging van A.A.Mussert, na aanval van Ds.Bik (landelijk) op hem – Keuze uit ‘Mussert of Moskou’ – N.S.B.wil geen Duitsche of Italiaansche toestand. – ‘T.o.v. rassenvraagstuk denkt Mussert anders dan Hitler’ – ‘N.S.B.is een christelijke partij’ 400 belangstellenden
Zaterdag 22 mei 1937 Mussert spreekt op de verkiezingsvergadering in het feestgebouw -blz.133/134/135 – Communisme of fascisme is de keus.
26 mei 1937
TWEEDE KAMER VERKIEZINGEN
1938
Vrijdag 14 oktober 1938 Rost van Tonningen spreekt op openbare vergadering der N.S.B.in de Harmonie- blz.137 Groot aantal belangstellenden Inleiding H.te Winkel -interessante uitspraak: als het land in gevaar is, zal de NSB gevolg geven aan den oproep der Regeering om het te verdedigen, maar zal zich na afloop daarvan weer tege de Regeering keeren.
23-12-1938 Winterswijkse Courant Dr.Bos stelt zich niet meer herkiesbaar Naar wij uit betrouwbare bron vernemen, stelt de heer Dr.W.P.C.Bos, lid der Provinciale Staten voor de N.S.B., wegens drukke werkzaamheden zich voor de a.s. verkiezingen niet meer beschikbaar. Tevens heeft hij te kennen gegeven, zich bij de eerstvolgende verkiezingen voor den Gemeenteraad, waarvan hij lid is voor Gemeentebelangen, niet meer beschikbaar te stellen.
1939
Woensdag 15 maart 1939 Openbare NSB vergadering Soc ‘De Eendracht’ Sprekers: Vlekke-Overveen en E.Reeser – W’wijk, Groot aantal belangstellenden Inleiding: H.te Winkel – Interessant: Vlekke: In een tijd leven van geweldige hoogspanning buiten onze grenzen (o.a.hij zal de Kristallnacht bedoeld hebben-Hans), waardoor we de toestand in eigen land bijna zouden vergeten. Spr.zal zich niet op internationaal terrein begeven, doch de volle aandacht schenken aan datgene, wat wij in ons eigen vaderland beleven.Bij de groote int.problemen, die onze aandacht vragen, mag men de bin.politiek niet vergeten.Er heerst hier groote nood…………….. – Reeser: Van alle kanten worden de mensen gewaarschuwd, pas op voor de NSB …en ….. de NSB heeft met Duitsland niets te maken, er is tusschen Hitler en ons, aldus spreker, gelukkig geen enkele verbinding. Bewijzen, dat de NSB los staat van Duitsland: – De jodenkwestie i.v.m.Duitschland. Mussert heeft in VenV d.d. november ZWARTop WIT verklaard, dat hij het optreden van verschillende Duitschers tegen de Joden scherp afkeurt. – Wij zien de fouten van Hitler en Mussolini, maar wij zijn geen zetbazen of knechten van hen en hebben ons eigen programma.
Vlekke was landelijk een v.d. meest prominente sprekers voor de NSB
Woensdag 29 maart 1939 Openbare vergadering N.S.B. Soc.’De Eendracht’ Sprekers: Vlekke uit Overveen en E.Reeser Winterswijk -blz.138
19 April 1939
PROVINCIALE VERKIEZINGEN
Vrijdag 09 juni 1939 Verkiezingsvergadering N.S.B. ‘De Harmonie’ Sprekers: J.H.Feldmeijer – blz.142 Vergadering niet druk bezocht. Voorzitter H.te Winkel wijdt dit aan wellicht het mooie weer. -Feldmeijer: Afgerekend dient worden met het groot-kapitaal.
14 juni 1939
GEMEENTE-RAADSVERKIEZINGEN
November 1939: De N.S.B. zal haar Kringhuis in de Spoorstraat? verplaatsen naar Meddoschestraat 37 (pand Uwland-1711) – blz.140
Na de bevrijding worden 772 verdachten aangewezen. 25 blijken geheel onschuldig. Deze waren voor Dolle Dinsdag 05 september in Winterswijk. De gevluchte NSB-ers uit het zuiden en westen zijn hier niet in meegenomen. Deze verdachten zijn in drie groepen te verdelen:
1, Personen, welke zeker of zeer vermoedelijk enig landverradelijk feit hebben gepleegd, maar geen lidmaatschap van een v.d. organisaties vaststaat (66)
2. Personen, welke bij de NSB of NJS aangesloten zijn geweest, voor korte of lange tijd. (550)
3. Personen, die buiten de NSB en NJS zijn gebleven, maar wel aangesloten zijn geweest bij 1 of meer organisaties. (156)
Opmerking: Personen uit groep 2, kunnen tevens tot groep 3 behoren,
Groep 1:
47 mannen 19 vrouwen
De groep die het het nationaal-socialisme gemeden of hebben willen vermijden is hier sterk vertegenwoordigd.
Niet meer dan mogelijk de helft is de nieuwe orde van Hitler ooit toegedaan geweest.
Groep 2:
550 Ledenlijst: 444 mannen en 128 vrouwen 517 gearresteerd. 55 minder dan die op de ledenlijst voorkomen. Reden: verhuizing, overleden, gesneuveld en vermist.
79 v.d.517 (15%) waren nimmer aangesloten bij een organisatie. 438 mannen en vrouwen zijn toegetreden tot 1 of meer (soms 4/5) organisaties.
Van 517 mannen en vrouwen die na de bevrijding wegens hun lidmaatschap worden gearresteerd, is HOOGSTENS 65% het nationaal-socialisme toegedaan (gebleven) (300 noemt Kooy) Kooy, blz.179
Van de 399 mannelijke leden hebben er 114 gewapende bijstand verleend (30%)
Groep 3: Buiten de NSB en NJS
Aantal; 156 NSVO: 38 (gewoonlijk echtgenote/dochters NSB-leden) Arbeidsdienst voor meisjes: 1 Fronten en gilden der NSB: 32 (in begin jaren positief t.o.v.de NSB en ook uitsluitende eigen belang) Landjeugd: 1 Oostcompagnie: 1 Ned-Duits Kultuurgemeenschap: 1 Duits Arbeidsfront: 1 NS Frauenschaft: 4 Hitler Jugend: 5 NSDAP: 3 Steunorganisatie: 1 Gewapende organisaties: 24
Zoals opsomming doet vermoeden zijn niet alle arrestanten Nederlanders.
Een kleine groep zal lid zijn geweest uit ideologisch motief, de overigen is ieder geloof in het nazisme vreemd. Onder hen avonturiers (minderheid), als incidentele en voortdurende pechvogels.
