Het Weversgilde

Sinds overouden tijd reeds was het weversambacht hier in Winterswijk voor velen een bron van inkomsten geweest en in navolging van de steden was hier zelfs een weversgilde gesticht. 
Hertog Karel had er zijn hooge goedkeuring en bescherming aan verleend en dat beteekende, dat enkel de leden van het gilde in het kerspel van Winterswijk tot het hanteeren van het weefgetouw gerechtigd waren. 
Concurrentie hadden de gildebroeders niet te duchten en het belooft ons derhalve niet te verbazen, dat de jeugdige instelling weldra in goeden doen verkeerde. 
Maar er kwamen donkere tijden, jaren van oorlogswee en groote ontreddering en het gevolg daarvan was, dat ons veelbelovend gilde jammerlijk onder den voet geraakte. Zijn leden waren verstrooid of tot groote armoede vervallen en van de talrijke getouwen, die eertijds zoo lustig klepperden, waren vele reeds lang tot een treurige rust gedoemd. 
Het weversgilde scheen dood, maar gelukkig slechts tijdelijk. 

Zoodra de orde en rust en betere economische toestanden wedergekeerd waren, richtten ook de wevers het hoofd weer op en adresseerden bij Z.M.den Stadhouder om herstel der vroegere rechten. Hun verzoek viel in goede aarde, zoodat zij den 18en April 1682 gelukkig werden gemaakt met den volgenden offcieelen 

GILDEBRIEF

“Wilhelm Hendrik bij de Gratie Godts Prince van Oragne en Nassau, enz…..

“allen dengenen, die desen sullen sien ofte horen lezen, salut. Doen te weten: 

“Wij hebben ontfangen de ootmoedige Supplicatie van die van het Weversambagt in ’t Dorp en kerspel Winterswijk, inhoudende, dat voor desen in den voornoemden Dorpe is geweest een Weversgilde en reglement tot voordeel en benefice van ’t Weversambagt; “-, dat de voorscr. Weversgilde en privilegiën van dien door de lange krijgsjaeren buyten pbservantie gebragt zijnde, de Supplianten hadden moeten aensien en gedogen, dat sy Luyden gesitueert zijnde op de frontieren van andere Landen voorbij gegaan ende onttrokken worden alle de voordeelen, die sy voor desen hebben gehadt, en dat de reders van het linnen niet willen laten weven als tegen betaelinge van winkelwaeren ende manufacturen, ende wsy sulks niet konnende doen, werden gepreterieert, en het gaeren uyt den Lande naer vreemde plaetsen gedraegen tot merkelyke schaede van de Supplianten,….ons daerom biddende en versoekende dat ons soude gelieven hen daartoe op nieuw te verlenen behoorlijke brieven van consent ende octroy. 

“Soo is ‘t, dat wij geneigt sijnde goede ingezetenen en onderdaenen te believen, en soo veel doenlijk is, het voorschr.weversambagt tot Winterswijk wederomme te doen floriren onder die regeeringe van eenen Gardiaen off deeken met vier gildemeesters offte overluyden…. volgens de poincten en articulen hiernae volgende:

1. Ten eersten sal ieder gilde broer nevens de zusters van het gilde godvrugtig leven nae gehoorsaemheit der H.Kercke van de gereformeerde religie en sullen tot haeren patroon kiesen Sinte Michaël ende voirs een gardiaen off deeken ende vier gilde meesters ofte overluyden. 

2. Item die op het nieuws aenkomen en dese gilde wilden winnen, als ook die van buyten in komen, sullen geven 15 gldns aen ’t gilde ende twee gldns in de gildebusse, om te gebruiken onder het gilde, daer het van noden sal sijn, alsmede drie goutguldens voor den Hooftofficier van deze plaetse. 

3. Dat geen werk mag om te arbeijden buiten het gilde gaen onder verbeurte van het gaeren voor die van het gilde, en ses goutguldens voor den officier, mits dat die van ’t weversambagt presenteeren aen de reders alsmede de burgers in het dorp en kerspel van W. met het maeken  van het Linnen nae proportie van de bleyken niet sullen soeken te verkorten offte op te houden, en dat voor sodanigen prijs als het oude gebruyk is geweest. 

4. Sal op St.Michaeldag nae erholden consent van den Drost die bij-een-komst van het gilde sijn en sullen alsdan twee nieuwe gildemeesters gekozen worden, die het gilde een jaer bedienen. 

5. Dat yder baes offte meester sal geven alle jaer vier stuivers ten behoeve van ’t gilde, ende sal dat zelve op de bijeenkomste van St. Michaëlsdag betalet worden op de verbeurte van tienstuivers, welke sullen sijn in de busse voor de armen van het gilde.

6.Bij aldien eene van de gildebroeders off de susters den eene den anderen achterhaelde met kwaetspreken, schelden offte eenige quaestie te maeken, hetzij op de bijeenkomst van Michaëlsdag offt anders in ’t particulier, die sal voer de eerste reyse geven dertig stuivers. Ende als sodanige gildebroer offte suster van den gardiaen oft gildemeester bestraft worden om te swygen en willen niet swygen, sullen deselve dubbert verbeuren…..

7.Item wanneer de bijeenkomste van ’t gilde sal wesen op Michaëlsdag, soo sal deze gildebrieff gelesen worden, ende soo ymant deze articulen kwam te rebelleeren, die sal van ’t ampt ontset ende berooft syn ende wederom arbeyden in knegtsplaetse offte hetzelve ampt wederom koopen gelijk een vreemde, ende dat niemant meer sal mogen holden als drie a vier touwen om te werken.

8.Het breetdoek sal moeten weesen vol ses vierendeel breet off soo ymant breeder offte smalder beliefde te hebben sal daernae moeten betaelen en het smal ook nae older gewoonte.
Ende soo ymant eenige fouten in het linnen maekte, sal van de gildemeesters besien worden, ende diegene, die het linnen toekomt, soo het bedorven mogte sijn, sal ’t selve voir den gardiaen ende gildemeesters brengen, om bekeurt te worden, hoe groot die schaede mogte sijn, dewelke de maeker sal betaelen, ende degene, die het voir den gardiaen brengt, sal aenstonts daerbij leggen twaalf stuivers, sullende deze gerestitueert worden, soo wanneer het sal bevonden worden kwaelijk gemaekt te sijn.

9.Geen gildemeester sal ook eenes anderen geschoren werk weeven, sonder consent van denselve, die het geschoren heeft, hij verbeurte van vijff schillingen.

10 en 11. Handelen over het meten en keuren van linnen.

12. Voorts sullen de gildebroeders op geen Sondaegen, Hoogtijts- nog bededagen mogen arbeyden, maer ouder gewoonte op werkdagen; mede geen smal doek maeken onder anderhalve str. op verbeurte van twee guldens….

13.Off daer eenige gildebroeders offte geildemeesters waeren, die niet Goddelijk offte eerlijk leeven nae behooren, ende het selve tot de Gildemeesters kwam, sullen deselve haer onderrvraegen ende bestraffen; en soo wanneer des onvermindert de bestraften haer naemaels niet souden willen beteren, en bevonden wordende wederom kwaelijk offte oneerlijk geleeft te hebben, zullen deselve verbeuren twee guldens…..

Laatst bijgewerkt: 25-12-2016/ 10-04-2019