IN BEWERKING

16 januari 1945: Inslagstraat krijgt de naam Johan te Winkelstraat.
Na bevrijding weer gewijzigd.

04 februari 1945: Neerstorten geallieerd vliegtuig Aalten. Twee slachtoffers

12 februari 1944: 110 arbeiders naar Varsseveld, vandaar uit werk

16 februari 1945:Wederom bommenwerpers:
Twee slachtoffers: G.lammers, 19 jr. Oostervoort en evacuee J.v.d.Ende, 12 jr. Berkenstraat

21 februari 1945: Trein- actie ‘Rode Kruismeisjes’ – 82 kunnen er ontsnappen.

21 februari 1945: Neerhalen Engelse bommenwerper Woold:
7 bemanningsleden: 3 dood en 4 gearresteerd

24 februari 19945: 21.45 uur: Bommenwerpers
Slachtoffers: J.Timmer, 19 jr. Wooldstraat, H.Oortgiesen, 8 jr en G.Schigt, 2 jr. Beide keizerstraat. 5 zwaar gewonden.

09 maart 1945: 14.00 uur: Bombardement Spooremplacement
Twee slachtoffers: E.H.W.Weenink, Keizerdwarsweg en M.Ligtenbarg, Iepenstraat (aldaar werkzaam)

09 maart 1945: Bombardement Leliestraat
Twee slachtoffers: J.N.Huitink, 3e Gasthuisstraat en N.D.Gokke, Leliestraat (evacuee-NSB)

12 maart 1945: Fusillade P.Brittijn, verzet, Amsterdam

19 maart 1945: Bombardement spoorwegemplacement:
Kreilstraat veel schade- geen slachtoffers

20 maart 1945: 11.00 uur: Bombardement gebied Groenloseweg:
Twee slachtoffers: Meubelfabriek Koopmans (loods Willink)
D.te Selle, 56 jr. en B.te Selle, 29 jr.

21 maart 1945: 10. uur: Bombardement omgeving spoorwegemplacement:
Getroffen: wonigen Tuunterstraat, Rusthuisstraat, Goudvinkenstraat en pension Wamelink – geen slachtoffers door evacuatie.

21 maart 1945: 16.30 uur: Bombardement gebied Groenloseweg
Vijf slachtoffers: Mevr.Willink-Bos en de evacuee’s: C. Santen, 52 jr, J.Santen-van Baalen, 49 jr, E.Santen, 16 jr.,en J.Luxen, 49 jr.
Verwoestingen Pr.hendrikstraat en Jan Tooropstraat.

21 maart 1945: Bombardement Varsseveld.
Vijf Winterswijkse slachtoffers (spitters):
J.F. Deunk, B.Geurink, J.A.Pillen,  R. Veldhuis en G.J. Vriezen

22 maart 1945: Zwaar bombardement op de stad Bocholt .

22 maart 1945: Bom Kotten.
1 slachtoffer: A.van Rijssen, 10 jr.

26 maart 1945: Bombardement Beusinkweg:
Twee slachtoffers: H.G.Smeenk, 32 jr. en A.Smeenk-Boers, 30 jr. (2 dgn.later ovl.)

27 maart 1945:

28 maart 1945: 13.00 uur: Bombardement Corlseweg:
Slachtoffer: G.J.Schuurman, 58 jr.

28 maart 1945: Bombardement Scholtenenk:
Twee slachtoffers: L. ter Horst, 39 jr. en J.Jansen, evacuee

29 maart 1945: A.van Egmond verlaat Winterswijk
Luystenburg tevens
Ds.Reeser verlaat rond middernacht Winterswijk

Plm.30 maart 1945: Dr. Bos verlaat Winterswijk

30 maart 1945: Bevrijding Woold.
Slachtoffers: 9 geallieerden, 33 Duitsers

31 maart 1945:

BEVRIJDING WINTERSWIJK

1 april 1945: Arrestatie’s v.d. eerste NSB-ers

3 april 1945:
Burgemeester Kneppelhout hervat zijn werk

6 april 1945: Politie-agent Luysterburg meldt zichzelf bij de politie.

10 april 1945: Arrestatie Feberwee in Twente

18 april 1945: Melding NBS arrestatie Dr.Bos in Ruinen.
19 april 1945: Opsluiting Dr.Bos politiebureau (raadhuis) Winterswijk.

20 april 1945: Arrestatie Ds.Reeser Eppenhuizen Groningen.

4 mei 1945: De Nieuwe Winterswijkse Courant is weer terug.
De Winterswijkse Courant verschijnt niet meer.

20 juni 1945: Ds.Reeser naar Winterswijk

29 juni 1945: Onthulling Monument ‘Gevallen Vrouw’ Mevr.Kuipers-Rietbergplein

03 januari 1944:
Diefstal twee radio-versterkers bij Radio Woordes, Wheme. (Door verzet)

21 januari 1944: Winterswijksche Courant:
‘Dr.Bos, onze burgemeester naar Oostfront’
Gemeld als paarde-arts bij de Waffen-SS om het Bolsjewisme te bestrijden.
Ingetrokken of afwijzing niet bekend

04 februari 1944: Noodlanding geall.vliegtuig Meddo-Winterswijk.
1 piloot, 12 bemanningsleden gesprongen boven Duitsland.

20 februari 1944:
Verhoor W.J.Koenen door K.Gunnink (anti-Duits), Wint.politie , m.b.t. aangeven ex-vriendin van twee persoonsbewijzen en tekening arbeidsbureau. Loopt ‘met sisser’ af.

28 februari 1944:
Arrestatie van Maurits Dhr.en Mevr.Gans en zoon op onderduikadres Groenlosweg. Tevens waren hier nog twee onderduikers. Allen zijn ze naar Westerbork overgebracht. J.B.Th.Plekenpol (bewoner) en A.G.de Waal werden tevens gearresteerd en overgebracht naar Arnhem.
Dochter Serry v.d.Fam.Gans zat ondergedoken bij de fam.Kappers aan de Scholtenenk en wist te vluchten naar Eibergen en heeft oorlog overleeft.

01 maart 1944:
Diefstal telefoonhoorn Postkantoor door o.a. W.J.Koenen (verzet)

01 maart 1994: J.F.Velle in dienst Politie die per 01 april Korpschef Feberwee zal opvolgen.

21 maart 1944: Brand Bioscoop (W.Koenen en H.Baarschers)
Diefstal onderdelen filmapparatuur. (Koenen liet fiets staan)

22 maart 1944:
Arrestatie W.J.Koenen, J.W.Baretta (hoofd School O) en Mej.H.A.Schutte (onderwijzeres School O)
W.J.Koenen wordt overgebracht naar Zutphen.
Een vriendin van Koenen wordt gearresteerd met in bezit een belastende brief tegen Koenen. Vriendin wordt onder druk gezet.

25 maart 1944:
J.W.Baretta en Mej.H.A.Schutte ontslagen uit arrest. Proces verbaal voor verbergen gestolen goederen.

26 maart 1944:
In Doetinchem gezocht naar J.M.Jansen (betrokken bij 1 maart) ten huize van een zekere Nakken. (J.M.Jansen overleefd oorlog)
(Anton Nakken woont in Doetinchem en trouwt in 1945 met de zus van Wim Koenen, Jo.)

1 april 1944: Nieuwe korpschef J.F.Velle

11 mei 1944: Ds.Slomp bevrijdt te Arnhem door KP-ploeg

23 mei 1944: Arrestatie Henk Baarschers door o.a. J.F.Velle en Luysterburg.
Tevens arrestatie Herman Baarschers
(Bonkaarten zijn van W.D.Lelieveld)
Ook wordt naar Johan Baarschers gezocht.
Verdere arrestanten: Meynen en Mej.Nijland.
Verdere arrestanten: B.Walvoort en W.D.Lelieveld.

24 mei 1944: Vrijlating Mej.Nijland (ter beschikking blijvend)
Vrijlating Herman Baarschers

24 mei 1944: Dhr.en mevr.Kuipers duiken met spoed onder

25 mei 1944: Overbrenging arrestant Jaques Verhees ‘s_Hertogenbosch naar Winterswijk.

25 mei 1944: Vrijlating B.Walvoort

25 mei 1944: Arrestatie broers: P.H.Kuipers en H.G.Kuipers (zonen ‘Tante Riek’)

26 mei 1944: Vrijlating Meynen

26 mei 1944: H.Baarschers, J.Verhees en W.D.Lelieveld transport Arnhem.
(Begeleiding o.a. Luysterburg)

28 mei 1944: Vrijlating broers P.H.Kuipers en H.G.Kuipers.

01 juni 1944: Bewaking op Arbeidsbureau

11 juni 1944: Overval Huis v.Bewaring Arnhem door KP-ploeg
Ging in eerste instantie om Joop Zwart- arrestatie Oosterbeek eind mei.
54 mannen en vrouwen komen vrij. Geen Henk Baarschers en J.Verhees

11 juni 1944 later: Bevrijding W.J.Koenen te Zutphen door KP-ploeg
W.J.Koenen houd zich daarna schuil in het Korenburgerveen.

11 juni 1944: arrestatie Mej.H.J.Baarschers en H.C.Bol (onderduikvriend)
12 juni 1944: Mej.H.J.Baarschers en H.C.Bol op transport naar Arnhem
12 juni 1944: Beide weer vrijgelaten

12 juni 1944: Verdwijning Winterswijk Mevr. Roemers

17 juni 1944: Stempels ontvreemdt op arbeidsbureau

19 juni 1944: Mevr.Roemers wordt dood gevonden in het Woold

21 juni 1944: Mevr.Roemers wordt begraven RK Kerkhof.
Haar schedel kwam als curiositeit op bureau van J.F.Velle
Bij ontdekking alsnog begraven.

07 juli 1944: ‘Zelfmoord’ Mevr. Trompetter (huishoudster J.F.Velle) ten huize van.

08 juli 1944: Extra bewaking postkantoor.

22 juli 1944: Politie-agent L.W.Hofstraat ondergedoken op 21 juli

28 juli 1944: W.J.Koenen wil wraak nemen op ex-vriendin te Nijmegen.
Direct arrestatie en overgebracht naar Vught

01 augustus 1944: J.F.Velle ontslagen m.i.v. ??

10 augustus 1944: Extra bewaking distributiekantoor

16 augustus 1944: Arrestatie politie-agent: Klaas Gunnink in opdracht J.F.Velle

17 augustus 1944: K.Gunnink overgebracht naar SD Arnhem o.a. door Luysterburg. Door tussenkomst Dr.Bos snel in vrijheid.

21 augustus 1944: A.van Egmond opvolger J.F.Velle

02 september 1944: K.Gunnink duikt onder in Miste (Fam.Geurkink)

18 augustus 1944: Arrestatie Dhr.en Mevr.Kuipers in Bennekom
Dhr.Kuipers wordt spoedig vrij gelaten en duikt onder.

25 augustus 1944: Mevr.Kuipers overgebracht naar Vught

(H.Baarschers later overgebracht naar Amersfoort en begin september Vught)

04 september 1944: W.Koenen gefusilleerd te Vught
05 september 1944: H.Baarschers gefusilleerd te Vught

04 september 1944: Staat van Beleg ( elk verzet staat doodstraf)
Uitgaansverbod: 20.00-04.00 uur

05 september 1944: DOLLE DINSDAG
Nsb-ers uit zuiden en westen op de vlucht naat oosten (Doetinchem-Winterswijk) en noorden.

05 september 1944: Fusillade Kees Kappers, Budel

07 september 1944: Mevr. Kuipers transport naar Ravensbrück

08 september 1944: ‘Spittijd’

09 september 1944: Sabotage spoorlijn Winterswijk-Zutphen (verzetsgroep Zieuwent)

15 september 1944: 200 spitters. ‘te weinig’ naar Zevenaar.
17 september 1944: 100 spitters naar Zevenaar
Dr.Bos wil verhogen naar 800 spitters.
17 september 1944: Geall.landing Arnhem. Alle spitters naar huis.

17 september 1944: Oproep Radio Oranje tot staking Spoorwegen.
22 september 1944: Winterswijkse spoorwegen gaan staken (150 gezinnen en alleenstaanden)
Door Dr.Bos wordt opgeroepen terug te komen. Niet? straf afbranden van woningen. Huizen worden bezet door gevluchte NSB-ers.

22 september 1944: Ambtenaren duiken onder

22 september 1944: Dr.Bos doet nieuwe oproep voor spitters
23 september 1944: Twee spitters melden zich.

25 september 1944: 29 gijzelaars opgepakt (anti-Duitsers) Selectie Dr.Bos.
Alle mannen van 16 tot 60 jaar moeten zich melden op 28 september. Indien niet, dan zware straffen en fusillade 29 gijzelaars.

28 september 1944:15.00 uur: Jachtbommenwerpers- Morgenzonweg.
8 bommen- schade aan woningen- geen slachtoffers
Later op de dag- wederom buurt Morgenzonweg- 2 slachtoffers:
J.H.Wagemans, 15 jr. evacuee en H.van Ardennen, 12 jr. evacuee.
Ook opperwachtmeester Brandweerpolitie komt hierbij om

28 september 1944: 300 mannen melden zich voor spitten. (5 wkn)
29 september 1944: vertrek spitters

29 september 1944: Dr.Bos veroordeeld publiekelijk onderduikers, ambtenaren en spoorwegmensen.

30 september 1944: Bombardement Spoorwegemplacement:
Drie slachtoffers: Duitsche militairen

September 1944: Nu ook ‘vreemde’ landwachters door vlucht zuiden

04 oktober 1944: Bombardement Misterweg: Auto getroffen, in brand.
Twee slachtoffers: J.Fekkes, 21 jr. Rotterdam en M.Fekkes, 43 jr. Rotterdam.
Tevens gewonden.

04 oktober 1944: Bombardement Morgenzonweg: 1 slachtoffer:
Mej.A.ten Dolle

10 oktober 1944: Nieuwe oproep Spitters, weinig resultaat.
10 oktober 1944: Bezoek Mussert, zonder ophef.

15 oktober 1944: Arrestatie ‘Ome’Jan Wikkerink (Aalten)
(Direct daarna bevrijd en ondergedoken)

21 oktober 1944: Oproep spitters. Werkterrein over de grens. Animo laag.
24 gijzelaars opgepakt en gebracht naar Zevenaar.

23 oktober 1944:
Neerstorten geallieerd vliegtuig Huppel: 7 slachtoffers

28 oktober 1944: Meldingsplicht 16-60 jaar.
Ook kerken roepen op tot melden.
1600 spitters melden zich (1500 nodig)
Naar Borken, Bocholt, Sudlohn, Ahaus etc.
Zelfde dag komt G.Obbink al om bij bombardement op Borken

08 november 1944: 24 Gijzelaars Zevenaar mogen naar huis

26 november 1944: Aanval bommenwerpersspoorwegemplacement:
Duitse manschappen getroffen: 1 dode- 7 gewonden.

28 november 1944: Eppo Kuipers, verzet, overleden strafkamp Versen

29 november 1944:Bombardement Woold
1 slachtoffer- Bernard te Kulve, 11 jr.

02 december 1944: J.J.Jansen, verzet, overleden Neuengamme

05 december 1944: Dag van bombardementen.
Twee slachtoffers: J.F.Goorhuis- Wooldseweg en A.Schreurs- Oostervoort

10 december 1944: 13.00 uur:Bombardement omgeving station.
Getroffen: Inslagstraat en Kettingstraat.
Inslagstraat 22 twee slachtoffers: B.H.te Winkel (opr.NSB) en echtgenote.

Midden december: Bijna alle spitters weer thuis

15 december 1944: 10.15 uur: Bombardement.
Getroffen: Garage Weekenstroo Misterweg.
Slachtoffers: J.H.Deunk, 15 jr. en Duitse militair.
Mevr.A.B.ten Damme zwaar gewond.

Vlak voor Kerst, aankomst twee treinen met patienten uit zuiden via Duitsland. Opgevangen door het Rode Kruis Winterswijk. Honderden.

25 december 1944: Neerhalen geall.vliegtuig Boterfabriek: 1 slachtoffer

26 december 1944: H.Kort, verzet, overleden Neuengamme

27/28 december 1944: Mevr.Kuipers overlijdt in Ravensbrück

Januari 1943:
700-800 Scheveningse evacue’s (oudere mensen/jonge kinderen)
Zij werden op aangegeven adressen ondergebracht.

04 januari 1943:
Oprichting NSB-kegelclub ‘De Droogkeeltjes’

Eind januari/begin februari 1943:
Herdenkingsbijeenkomst Winterswijk 10 jaar Hitler kanselier.
Vrij sober, i.v.m. ontwikkelingen Slag om Stalingrad (ommekeer in de oorlog)

04 februari 1943: Drie dagen rouw i.v.m.verlies Slag om Stalingrad.

06 februari 1943:
Arrestatie J.B.Wilterdink, hoofd School M.
Verdacht zich smalend uitlaten over verlies Slag om Stalingrad.
Op verzoek van van Kooten, NSB-er.
(Arnhem.Vught, Dachau- terugkering na de bevrijding, geknakt overleden 1949.)

Plm.20 februari 1943:
Hotel Piek: Rede Ds.Reeser deel gem.personeel:
‘Waarheid en leugen over het Nationaal-Socialisme’ (Bos aanwezig)

12 maart 1943:
Brief aan Arbeidbureau waar G.A. Lüpschen wordt voorgedragen om naar Duitsland te worden gestuurd.

12 maart 1943:
Bombardement: Cafe Lappenschaar verloren

26 maart 1943:
Bombardement Miste-Woold:
Getroffen: Damkot (Woold) en de Knuppel (Miste)

25/26 maart 1943: Bergfeest v.d. Nederlandse Arbeidsdienst.
(opgericht 23 mei 1941)
Dienstplicht voor jongens en meisjes. Vervulling waardoor verkrijging openbare betrekking of inschrijving voor studie.

Maart 1943: Oprichting Landwacht

1 april 1943:
Brief Gew. Politiepresident uit Arnhem met de vraag met de vraag:
‘Of het vertrek van de Joden zonder stoornis is verlopen’

3 april 1943:
Crash Engels vliegtuig boerderij J.B.Grevink (Dorpbuurt).
7 slachtoffers.

9 april 1943:
Dr. Bos schrijft aan de Fachvermittler beim Arbeitsamt.
Hierin vraagt hij om Johannes Kneppelhout en Benjamin de Hoogh naar Duitsland uit te zenden om daar te gaan werken.
‘Beide Personen sind ihres Amtes entsetzt wegen Unfähigkeit unter ein national socialistisch Regime zu dienen. Ze zijn beiden goed gezond en slenteren de hele dag door de straten tot ergenis van de arbeiders.
‘Mit dem Aussendung wird eine triftige Ärgenis für vielen verschwinden und zugleich die Kriegsindustrie zwei vollwertige Kräften reicher werde.
(Kneppelhout kwam er onderuit en werd kerkontvanger via een hoge Duitse instantie), De Hoogh weet ambtenaar te worden bij de Heidemaatschappij)

13 april 1943:
Dr.Bos meldt Arnhem dat van de 99 Joden die nog in Winterswijk woonachtig waren er 87 naar Vught zijn vertrokken en 3 zieke Jodinnen naar Westerbork zijn overgebracht.
‘De verwijdering van de Joden uit de gemeente Winterswijk regelmatig is verlopen en stoornissen of moeilijkheden zich niet hebben voorgedaan.’

De huizen van de Joodse burgers dienen afgesloten te worden. Echter ontstaan er veel zaken, waarbij blijkt dat veel Joodse goederen verdwijnen, door inwoners met goed bedoelingen maar ook zeker met verkeerde bedoelingen.

De verwijdering van de Joden 1942/1943

Tot nu toe kunnen constateren dat Dr. Bos tweemaal actieve steun heeft verleend aan Joodse burgers, t.w. het echtpaar A.D.en S. van Gelder (hulp bij onderduiken) en aan M.Menco (vlgs zijn eigen zeggen heeft Dr.Bos ‘alles gedaan wat hij kon, maar heeft jammer genoeg niet mogen helpen’-1942-boek Dr.Bos,blz.239)

15 april 1943:
Dr.Bos brief aan Arbeidsbureau om E.Wiechers aan het werk te zetten in Duitsland.
‘Er is arbeitsfahig und schlendert den ganzen Tag in de Strasse herum’ Tot ergenis van veel gooedwillende arbeiders.
(Wiechers werkt later als controleur bij het Rijkskolenbureau, o.l.v. dir.gemeentewerken Koops.)

29 april 1943: April-staking
Alle militairen werden via alle dagbladen opgeroepen zich te melden, aangezien velen door de bezetter werden gezien dat zij actief aan verzetsdaden deelnamen. Dit leidde tot een grote landelijke staking, welke begon bij Stork in Twente, maar door de bezetter werden strenge represailles genomen. In de volgende dagen:116 doodvonnissen en 95 Nederlanders werden op straat doodgeschoten.

29 april 1943: Winterswijk
Door politie wordt gemeld aan SD in Arnhem staking aanvankelijk op enkele fabrieken, ongeveer 1000 werknemers.
Later melding alle fabriekn, gem.secretarie, Sociale zaken en distributiekantoor.

1 mei 1943: Dwangarbeid
Van Januari 1943 t/m april 1943 had dit 100.000 dwangarbeiders opgeleverd.
Dit is echter niet voldoende.

1 mei 1943:
Neerhalen geallieerd vliegtuig boerderij Prange Woold.
8 slachtoffers

1 mei 1943:
Dr.Bos meldt aan de Gewestelijke Politie President in Arnhem dat de stakingen ten einde zijn en het werk is hervat.

Mei 1943:
’s Avonds geldt er een uitgaansverbod. WA mocht wel op straat.

10 mei 1943:
Rust keert terug na de April-staking. Wint.politie, verplicht tot onderdrukking staking heeft hier niet graag aan mee gewerkt, aldus Dr.Bos

11 mei 1943: Oproep dwangarbeiders
Diegenen die in 1921 geboren zijn dienen zich te melden op het arbeidsbureau

13 mei 1943:
Alle radio-toestellen dienen ingeleverd te worden. (Luisteren naar de Engelse zender was al verboden).
Alleen Rijksduitsers en NSB-ers (met vergunning) mochten toestel houden.
(Vooral veel oudere toestelllen werden ingeleverd)

14 mei 1943:
Neerhalen geallieerd vliegtuig boerderij Kruisselbrink Huppel
5 slachtoffers

21 mei 1943: Oproep dwangarbeiders
Diegenen die in 1922 en 1923 geboren zijn dienen zich te melden op het arbeidsbureau

28 mei 1943: Oproep dwangarbeiders
Diegenen die in 1924 geboren zijn dienen zich te melden op het arbeidsbureau .
Steeds meer inwoners willen onderduiken.
De L.O. van onderduikers (Mevr.Kuipers) wordt sterk uitgebreid.

In totaal ingezet als dwangarbeiders: (Lelieveld.blz.65)
Fachberater arbeidsbureau: Brüninghaus
Grensgebied: plm.800
Duitsland verderop: plm.350
Weermachtbedrijven: Plm.1070
Totaal: 2280 (60%) .Uitsluitend boven 18 jaar.

Juni 1943:
2081 radiotoestellen worden ingeleverd. 166 NSB vergunningshouders behouden toestel.

22 juni 1943:
Oproep Dr.Bos aan bevolking om te helpen bij de oogst. (velen waren nml.uitgezonden). ‘Hulpdienst boeren’

25 juni 1943: (Herhaling)
Oproep Dr.Bos aan bevolking om te helpen bij de oogst. (velen waren nml.uitgezonden). ‘Hulpdienst boeren’

2 juli 1943:
Dr.Bos vraagt vergunning wapen

20 juli 1943:
Oproep Dr.Bos aan scholieren om te helpen bij de oogst.

25 juli 1943:
Mussolini (Italie) afgezet.

Zomer 1943:
Eerste razzia’s op onderduikers arbeid (tevens Joden)
Eerst door foutieve elementen vooral Politie en Marechaussee.
Later door NSB-ers.

Distributie-kantoren en arbeidsbureau dienen bewaking.
Periode van verdwijnen persoonsbewijzen en bonkaarten vangt aan.

Augustus 1943:
Oud-Burgemeester Kneppelhout moet Winterswijk verlaten en vertrekt naar Lochem.Laatste oorlogswinter ondergedoken.

Na de zomer 1943:
Komst 350 Duitse vrouwen en kinderen, i.v.m. bombardementen Duitsland
(Blijven tot november 1944, daarna zoeken veilig heenkomen eigen land)

08 september 1943:
Italie capituleert

Eind september.begin oktober 1943:
Oogstdankfeest: Voor leden NSB en Ortsgruppe NSDAP.
Rede Dr.Dos:
‘Dank aan soldaten Weermacht, dank aan Nat-socialisme”

Oktober 1943; Landwacht wordt Landstorm. Bewapend, Politie bevoegdheden.
Taak: openbare orde te handhaven en bescherming ordelievende bevolking.
Twee categorieen: Beroeps landwachters en hulplandwachters.
Praktijk o.a. opsporen onderduikers.
Winterswijk 62 leden, een tiental mensenjagers.

1 oktober 1943:
Nieuwe wethouders partijleden B.van Laar en J.te Winkel.
dit leidt vlgs.Kooy niet tot nazificatie van Winterswijk.

9 oktober 1943:
Bezoek ‘grote leider’ Mussert Kring Winterswijk en Neede.
Regionale bijeenkomst

12 oktober 1943:
Viering 10-jarig bestaan NSB Winterswijk, zaal Beskers.
Sprekers o.a. Dr.Bos, Ds.Reeser en Joh.te Winkel

Januari 1942: Nederlanse Unie wordt verboden.

1 januari 1942:
W.Koenen aangehouden voor diefstal parachute neergestort vliegtuig.
Ook Theissen welke een prive bewakingsdienst heeft en Koenen moest bewaken.
Beiden worden overgebracht op

7 januari 1942

W.Koenen en H.G.Theissen naar Arnhem

8 januari 1942:
Theissen wordt vrij gelaten
W. Koenen blijft vastzitten, niet voor diefstal parachute (had hij ook niet), maar voor gestolen radio-apparatuur uit vliegtuig.
W. Koenen wordt later vrij gelaten.

20 januari 1942:
Wannseeconferentie: Besluit: ‘De Endlösung van het Joodse probleem’

26 februari 1942:
Politie deelt fam.Kobus mee overlijden Gradus Kobus in Neuengamme op 22-02-1942. Gecremeerd en bijgezet in Hamburg-Ohlsdorf.

10 Maart 1942:
Veearts J.W.Bussink neemt praktijk van Dr.Bos over.

18 maart 1942:
Winterswijksche Courant bericht dat Dr.Bos de nieuwe burgemeester wordt.
‘Laat toch het publiek niet menen dat ik gekomen ben met een gevoel van wraak tegenover hen, die mij in de loop der jaren onaangenaam bejegend hebben. Als nationaal-socialist kan men vergeven en vergeten. Wie mij steunt in mijn plicht de gemeente in nationaal-socialistische geest te besturen, is welkom. Wie saboteert is onherroepelijk verloren.’

28 maart 1942:
Dr.Bos Burgemeester
Dat de Winterswijkers niet massaal het Nationaal- socialisme aanhing blijkt ook uit de installatie-rede van Dr.Bos als burgemeester op 28 maart 1942.
Hij waarschuwd hier vier groepen Winterswijkers:
-De ambtenaren
-Het politie-korps
-De onderwijzers
-De boeren
Wel onder de kleine Middenstanders blijken veel NSB-leden te zijn.
Bijzonderheid: Dr.Bos rept met geen woord over het Joodse deel v.d. bevolking.

30 maart 1942:
Kegelclub Wenters, waarvan algemeen bekend stond dat zij niet nationaal-socialistisch waren wordt verboden (o.a.lid E.Wiechers).
In 1941 was deze kegelclub al vanwege anti-houding afgefluisterd bij Cafe Piek.

8 april 1942:
Wethouders Bent,Weerkamp en Tenkink dienen hun ontslag in, wat door Dr.Bos wordt aanvaardt. Hij vraagt hen wel voorlopig hun functie te blijven vervullen. Vergaderingen worden echter niet meer gehouden.

1 mei 1942:
Dr.Bos meldt aan Gewestelijk Directeur v.d. Politie in Arnhem, dat de marechaussee heeft gemeldt dat div.Joden bij boeren eieren kopen en deze tegen hogere prijzen in de zwarte handel brengen. Handel voor hen was verboden, zonder Verwalter. Bos wil bevoegdheid de joden te verbieden zich buiten Winterswijk te bevinden. Hij wil ze concentreren in het centrum. (of hij die bevoegdheid kreeg is niet bekend.)

7 mei 1942:
Brief Bos aan Gewestelijk Arbeidsbureau Brüninghaus met verzoek v.d.W aan het werk te zetten. Bos ergert zich aan hem. (zie ook 07-12-1942)

22 mei 1942:
Brief Dr.Bos aan SD Arnhem, m.b.t. G.W.A.te Voortwisch in Miste.
Gezegd: ‘De Engelse blokkade goed werkt’
te Voortwisch wordt overgebracht naar strafgevangenis Arnhem ,waar hij op 27 mei weer wordt ontslagen. Ook in oktober 1942 komt hij weer in aanvaring met Bos. Beide leven op gespannen voet met elkaar.

7 juni 1942:
Dr.Bos brief aan SD Arnhem over leraar E.Wiechers, toestaan bespotten en terreur van NSB-leerling. Bos en Reeser hebben al eerder op de HBS geklaagd over anti-houding lerarenkorps, met name Wiechers.

10 juni 1942:
Leraar E,Wiechers wordt gearresteerd en door ambtenaar SIPO naar Arnhem gebracht.
Drie maanden kamp Amersfoort en ontslag. (zie ook 15 april 1943)

Juli 1942
NSB 540 leden, maar sympathisanten toegenomen.

2 juli 1942:
Feestgebouw door gemeente aangekocht voor f 15.000,–

20 juli 1942:
Dr.Bos bekendmaking in de Winterswijksche Courant dat alle fietsen geregistreerd moesten worden. Ook in Winterswijk moesten de komende tijd veel fietsen ingeleverd worden.

20 juli 1942:
G.J.Wesselink, directeur Landbouwcooperatie gearresteerd.
Bos stuurt brief naar SD Arnhem, waarin hij aangeeft dat Wesselink ‘verdacht wordt van overtreding distributievoorschriften. Hij staat bekend als heftige anti-nationaal socialist, verdacht luisteren Engelse zender en ophitser. Verzoek om hem aan uw dienst over te geven en mij volmacht te geven voor inbeslagname radio.
(21 juli laat Dr.Bos hem vrij)

22 juli 1942:
G.J.Wesselink in opdracht Sipo weer gearresteerd 24 vrij gelaten, maar moet zich dag later weer melden!!!

27 juli 1942:
Winterswijk heeft 20.000 inwoners.

18 september 1942:
Dr.Bos brief aan SD Arnhem over klachten over J.B.A.F.M.van Eekelen.
Dr.Bos vraagt om maatregelen tegen hem. Niet bekend of dit gebeurt is.

5 oktober 1942:
Oostdankfeest NSDAP/NSB
Bos: ‘De waardering voor de boer zal blijven. Om die mogelijkheid te scheppen wordt in het Oosten onder leiding van Adolf Hitler een grote strijd gestreden. De boer wordt de verzorger van het gehele Germaanse volk, onaghankelijk van het overzeese joodse kapitalisme. Dit is geen verre toekomst meer, maar zeer nabij.

9 oktober 1942:
Samenkomst gemeente-personeel onderwijzers:
Vormingsleider Reeser.
Bos: ‘dat de tijd niet ver meer is dat een ieder moet kiezen’ .
Onderwijzers vroegen of het verplicht was aanwezig te zijn, anders zouden ze wegblijven.
Het is een verplichting, anders volgt schorsing.

30 oktober 1942:
Dr.Bos in de clinche met G.B.J.Esselink (van boerderij Freriks).
Hij geeft door: ‘Esselink is anti-Duits, anti-nationaal socialsit en heeft zich beledigend uitgelaten over de Duitse Weermacht.’
Hij verzoekt de SD:
‘Ich achte eine in Arrestelllung von Esselink nicht nur allein seher gewünscht was betrifft sein Person, aber anschend den verderblichen Einfluss der dieser Mann ausübt aus seine Gegend notwendig’
(Esselink wordt echter niet gearresteerd)

31 oktober 1942:
Brief Dr.Bos aan de S.D. Arnhem m.b.t. G.A. Lüpschen (niet te verwarren met een andere Lüpschen)
G.A. Lüpschen heeft demonstratief bioscoop verlaten bij propagandafilms.
G.A. Lüpschen is ‘oud-communist’ en was actief lid schalmeienkapel.
Dr.Bos heeft hem ingesloten op politiebureau, verdacht van anti-Duitse handelingen en verdacht door Gestapo.
Slotzin brief:
“Es kommt mir aber notwendig vor, dass dieser revolutionairen Individuum in ein Lager gestellt wird, wo er arbeiten lerrnt, wofür ich gerne Ihr mitwirkung anrufe’
Resultaat onbekend (zie 12-03-1943)

31 oktober 1942:
Schaaravond Jeugdstorm
Dr.Bos is ‘zeer tevreden over de ontwikkelingen’.

21 november 1942:
Partijavond NSDAP/NSB
Dr. Bos ‘hoopt op een inniger samenwerking tussen de Duitse en Nederlandse Nationaal socialisten, opdat wij de harde strijd schouder aan schouder kunnen strijden’.
Hij sloot af met:
‘Ik groet de leider aller Germanen Sieg Heil. Ik groet de leider der NSB. Houzee.’

25 november 1942: Oprichting LO

7 december 1942:
Wederom brief Bos aan arbeidsbureau Brüninghaus om zwarthandelaars en arbeidschuwe mensen op te roepen. Namen die hierbij vallen zijn wederom v.d.W en Klaas Schepel.

14 december 1942:
Ds.Reeser door secr.Generaal v.Departement Volksvoorlichting en Kunsten benoemd tot beoordelaar van boeken en manuscripten.

14 december:
Advertentie Nsb-Dr.Bos herdenking gesneuvelde SS-Sturmmann op 4 november Leningrad uit Bredevoort. ‘Zijn offer is niet tevergeefs geweest’ (3e uit kring die gesneuveld was)

14 december 1942:
Aankondiging evacuatie Scheveningers en Hagenaars i.v.m.Westwall.

Kerstmis 1942:
Oud-Burgemeester Kneppelhout komt vrij

Joodse medeburgers krijgen het zeer zwaar vanaf september 1942

4 september 1942:
Fam. Meijler Goudvinkenstraat 6, sinds zaterdag 28 augustus vertrokken.
(ondergedoken in het Korenburgerveen-9 personen)

Fam.Meyers, Haitsma Mulierweg 54, vertrokken.
(Moeder en zoon-ondergedoken in het Korenburgerveen)
r
Fam.Romann (gekomen uit Duitsland-1938), spoorstraat 28, vertrokken.
(Moeder en zoon- ondergedoken in het Korenburgerveen)

10 september 1942 verzocht de Burgemeester van Winterswijk opsporing, aanhouding en voorgeleiding van allen.

17 september 1942:
Mevr.S.van Gelder-Weiler ondergedoken in Meddo op advies en medeweten Dr.Bos.

18 september 1942:
Simon van Gelder, Wilhelminastraat, vertrokken.

20 september 1942:
S.van Gelder-Weiler, Ratumsestraat, ondergedoken Meddo.
Ook haar man A.D.van Gelder is ondergedoken in Meddo
(beide overleven de oorlog)

1 oktober 1942:
Fam.Izaak de Leeuw, Tuunterstraat vertrokken.
Vader en 3 dochters, moeder verblijft in ziekenhuis waar zij overlijdt.
(zij overleven de oorlog, waaronder Johanna Reiss)

3 oktober 1942:
Fam.Philip Schwarz, Ratumsestraat vertrokken.
(Echtpaar, 2 kinderen-ondergedoken Korenburgerveen.)

8 oktober 1942 verzocht de Burgemeester van Winterswijk opsporing, aanhouding en voorgeleiding van de Fam.Schwarz.

Oktober 1942:
Fam.Sallie Schwarz, Molenstraat, vertrokken.
Ondergedoken in Friesland, met behulp bem.Mevr.Kuipers-Rietberg.
(zij overleven de oorlog)

11 november 1942:
Jacob Gans, Ratumsestraat 27 gearresteerd door twee politie-agenten en overgebracht op 12 november naar Arnhem
Jacob Gans en zijn vrouw Charlotte worden beide vermoord op 3 dec.1942 in Auschwitz.

16 november 1942:
Simon Philips, Vredensestraat 32 deelt mede dat op last v.d. burgemeester zijn schoonzuster-weduwe H.Philips-Biest en dochter Kitty uit de Meddosestraat met ingang van 18 november 1942 bij hem in komen wonen.

Later zijn ze: Simon, zijn vrouw Selma, schoonzuster enn Kitty, met een overvalswagen allen opgehaald en op 9 mei 1943 van Vught naar Westerbork overgebracht, en op 18 mei 1943 naar Sobibor, waar zij op 21 mei 1943 zijn vermoord.

November 1942:
Daarna gaat alles snel
Diverse Joodse woningen worden verzegeld, veel Joodse gezinnen worden gearresteerd of melden zich ‘vrijwillig’ en verplicht in Vught of Westerbork.
Ook de ondergedoken gezinnen in het Korenburgerveen worden gearresteerd en bijna allen, welke niet weten te vluchten, overgebracht naar Westerbork.
Eind november 1942 is een groot deel van de Joodse gemeenschap verdwenen.

30 december 1942:
Ds.Reeser vraagt vergunning voor wapen

Duitsland blijft successen boeken in Europa

8 januari 1941:
Joden moeten zich laten registreren. Persoonskaarten krijgen een ‘ruiter’ met de J.

10 januari 1941:
287 Joodse ingezetenen. 42 van hen zijn vluchteling uit Duitsland.

Januari 1941:
NSB begint zich danig te roeren in Winterswijk.
Vanaf 25 januari 1941 zal verhoogde activiteit van colportage plaats gaan vinden.

1 februarie 1941:
Meester Wilterdink wordt door de bezetter gemaand beter toezicht te houden op anti-NSB gevoelens.

18 Februari 1941:
‘Mussertweek’
20 februari 1941:
Dr.Bos spreekt over Nat.Soc. Vrouwenorganisaties
21 februari 1941:
Dr.Bos spreekt over Agrarisch Front.
22 februari 1941:
W.A. gaat de straat op 14 rotten van 3 man= 42.
25 februari 1941:
Einde Mussertweek bij Cafe Piek (80 aanwezigen)

1 maart 1941:
Gradus Kobus wordt gearresteerd en overgebracht naar Arnhem.
Wordt echter dezelfde dag weer vrijgelaten.

8 maart 1941:
Stenen vliegen door ruiten bij smid Blekkink in Corle.

12 maart 1941:
Joodse zaken moeten een niet Joodse ‘Verwalter’ aanstellen.

21 maart 1941:
Aangifte Dr.Bos van dezelfde dag dat Meester te Kulve met kinderen demonstratief langs Raadhuis lopend, zingend ‘Wij willen Holland houden’
Dr.Bos is boos dat geen burgemeester of inspecteur naar buiten is gekomen.
Agent van Drie, aanwezig heeft ‘geen gezang gehoord’
Meester te Kulve wordt om 12.00 uur gehoord en beloofd beterschap.

6 april 1941:
Burgemeester Kneppelhout wordt gearresteerd i.v.m. opdracht aan politie van het verwijderen pamflet aan de kerk. Vanuit cafe Kronenhuis wordt dit waar genomen.Hij wordt geschorst als burgemeester. Gevangen 5 wkn. daarna gijzeling in St.Michielsgestel to kerstmis 1942.

16 april 1941:
W.A.mars. Politie moet groep begeleiden. Na afloop samenkomst Cafe Piek.
20 april 1941:
Vlaggen ter ere verjaardag Hitler. Politie moet oog in zeil houden dat vlaggen niet worden vernield. Politie schuift dit af op marechaussee.
20 april 1941:
‘Verjaardagsfeest’ bij Cafe Beskers.
Aanwezigen: Dr.Bos- Reeser
21 april 1941:
Miste- Dr. Bos spreekt over “De nieuwe orde”.
Op de vraag of de Nationaal Socialisten de inval van de Duitsers goedkeuren amtwoord hij:
“Geen enkel Nationaal Socialist zal ooit goedkeuren, dat het nationaal socialisme moest gebracht worden door oorlogsgeweld. Wie zich evenwel terdege rekenschap heeft gegeven van de geografische ligging van Nederland, kon voorspellen dat moest gebeuren wat gebeurd is. Bovendien is nog nimmer komen vast te staan, of ook andere landen niet het plan hebben gehad ons land binnen te trekken’

‘Als de regering geluisterd had naar de stemmen van Landbouw en Maatschappij en Mussert, waren zeer waarschijnlijk de treurige dagen van mei aan Nederland voorbijgegaan’
‘Er was een vrij groot aantal belangstellenden’ schrijft de pro-krant.
Meerdere buurstchappen worden aangedaan.

21 april 1941:
Mr.J.Voorink wordt door Commissaris der Koningin benoemd tot wnd.burgemeester. Voorink is niet pro-Duits. Dit had te maken met eerder overleg indien eeen wnd.burgemeester nodig was.

27 april 1941:
Dr.Bos voelt zich beledigd door plaatselijke meubelhandelaar een dag ervoor. Deze zou in zijn zaak aan een client hebben verteld:
‘Reeser en Bos, ophangen dat soort mensen, Trouwens de plaats, waar zij zulle hangen, is al uitgezocht. Dr.Bos eist excuses, anders strafrecht.
Winkelaar biedt excuses aan.

April 1941:
Joden dienen radiotoestel in te leveren.

April 1941:
NSB: 499 leden

Mei 1941:
Vrije Joodse beroepen worden beperkt, zoniet onmogelijk

13 mei 1941:
Burgemeester Kneppelhout wordt ontslagen

21 Mei 1941:
Hitlerjugend en Jeugdstorm gaan collecteren. Politie-toezicht gewenst.
22 mei 1941:
Hemelvaartsdag: Filmvoorstelling partij-jeugd. Politie-toezicht gewenst.

Juni 1941:
Joodse bewegingsvrijheid wordt beperkt.

10 juni 1941:
Propagandvergadering NSB Cafe Piek

22 juni 1941:
Duitsland valt Rusland binnen.

24 juni 1941:
420 leden Comm.partij worden landelijk opgepakt .
Ook Gradus Kobus moest gearresteerd worden en overgebracht worden naar Arnhem. Tevens huiszoeking comm.geschriften.

25 juni 1841:
Gradus Kobus wordt overgebracht naar Arnhem.
Hauptscharfuhrer Becker.Daarnanaar Schoorl , daarna Amersfoort, daarna Neuengamme.

29 juni 1941:
Openluchtvergadering NSB Markt:
Sprekers: Johan te Winkel, Reeser en Duitser dr.Reible.- WA aanwezig.
Johan te Winkel: Ernstig woord tot bevolking
Reeser: Het Bolsjewisme- actueel i.v.m.inval Rusland.

Juni 1941: ir.B.de Hoogh moet zich melden in Den Haag bij bureau Seys Inquart en wordt per
10 juni 1941 ontslagen

Eind juni 1941:
Landelijk ontbinding van politieke partijen.

Juli/Augustus 1941:
V-campagne:
BBC-oproep overal in Europa V’s te plaatsen. (Victory)
Lichtenvoorde overal V’s, Winterswijk laat zich ook niet onbetuigd en vele V’s.
Als straf dienden de radio-toestellen ingeleverd te worden.
Duitsland, door Goebbels (propagandaminister) komt met tegen actie:
V’s = Victoria.
Ook in Winterswijk.

2 juli 1941:
Ouders en verzorgers worden via krant dringend gewaarschuwd kinderen geen vijandige opschriften te laten aanbrengen. Kan ernstige gevolgen hebben.

14 juli 1941:
Oproep voor leerlingen Duitse school door Schaffeld.

22 juli 1941:
V-actie van Duitsland wordt door Schaffeld aangekondigd.
Tegen aantal jongelui die anti-Duitse propaganda maken wordt proces-verbaal opgemaakt ,
23 juli 1941:
Jongelui worden ingesloten en dag later vrij gelaten.
Overal verschijnt de Duits V.

25 juli 1941:
Aangifte Dr.Bos vernielen kabelsabotage palen Meddo. Onderzoek levert geen resultaat Bij palen liggen oranje lappen met opschrift R.A.F. V. (Victory).

Augustus 1941:
Onderwijs wordt gescheiden in Joodse en niet-Joodse scholen.
Achterhoek twee streekscholen: Doetinchem 33 leerlingen, Winterswijk 28 leerlingen. (Winterswijk, Aalten, Groenlo en Dinxperlo)

21 augustus 1941:
Gemeenteraad wordt ontbonden (verplichting)
Burgemeester en drie wethouders blijven in functie.

30 Augustus 1941
Wederom plak- en schilder actie’s van beide zijden:
‘Oranje bolsjewist – ‘Oranje boven alle mensen (Herv.kerk)’
‘Duits is ons bloed. Heil Hilter onze groet (Joods kerkhof-spoorstraat)’
Hakenkruizen (Joods kerkhof-spoorstraat)

30 augustus 1941:
Grote vergadering NSB -onderwerp:
Dienstplicht mannelijke NSB-leden 18-40 jaar.
Slogan: ‘Als de leider roept, is het enigste bevel: Aantreden!’

Duits op lagere scholen wordt verplicht.

2 September 1941:
Duitse school (School L) geopend
40 Winterswijkse leerlingen en 100 uit omringende gemeenten.
Niet alle kinderen van Rijksduitsers volgeden de school.
Duitse school wordt gehuurd van de gemeente Winterswijk.
Synagoge, rabbijnhuis en de Joodse school worden verkocht door Alg.beheer Onroerende Goederen geconfiskeerde goederen Joden aan de gemeente voor f 5000,–
Hoofd der school Stein (de man ook uit Limburg)

September 1941:
Sabotage-daden tegen het Duitse regime in Twente. De bezetter gaat over op razzia’s op Joden.

3 september 1941:
Mevr.Reeser en zoon Feberwee doen aangifte van draaien bij inwoner van het Wilhelmus.
Ook Dr.Bos doet regelmatig aangifte’s van minachting van NSB-ers.

September 1941 Midden
Wederom schilderingen:
Joodse slager Blom- Wooldstraat en Bouman-Weurden.

20 september 1941:
Dr.Bos deelt mee dat zijn dochterje Truus is lastig gevallen door jongens.
Jongens laten pony van haar op hol slaan, kar slaat om. Met hoofd op trottoir gekomen. Politie doet onderzoek.Jongens HBS worden verhoord.
Daders worden echter niet gevonden.

26 September 1941:
Reeser maakt carrière binnen de partij.
-scholings-adviseur Ned.Volksdienst, district Geld.Achterhoek.
NVD Winterswijk heeft 220 leden, bijna allemaal partijgenoten.

Oktober 1941:
NSB 581 LEDEN.

8 oktober 1941:
19.15 uur: Opdracht komende nacht van SIPO om 33 joden, vlgs.lijst te arresteren.Dienen vlgd.morgen voor 12.00 uur naar de Willemskazerne in Arnhem gebracht te zijn. Indien geen transport, zorgt SIPO hiervoor.

9 oktober 1941:
02.30 uur:
Telefonisch wordt door politie medegedeeld dat geen van de 33 aanwezig was.

8? oktober 1941:
A.D.van Gelder ondergedoken, eerst bij Hans Wiggers, later de gehele oorlog in Meddo bij de fam.Storteler. Dr.Bos heeft advies onderduiken gegeven en wist van zijn verblijfplaats.

9 oktober 1941:
07.00 uur:
Overvalswagen met Duitse soldaten komen zelf.
Zes Joden worden gevonden en gearresteerd.
Harrie Gans, Anton A.van Gelder, Siegfried Hamburger, Heiman Philips, David Schwarz, Philip Slager.
Alle zes komen zij spoedig om in Mauthausen.

Oktober 1941
Nieuwe Winterswijksche Courant wordt verboden Winterswijksche Courant (v.Amstel) wordt tevens streekblad.

19 november 1941:
Dr.Bos deelt Feberwee mede dat fabrikanten zich onttrekken aan bewakings- en patroillediensten die zijn ingesteld. Met name lange Meijerink. Politie en wnd.burgemeester bepalen dat Meijerink niet in overtreding is.

13 december 1941:
10 jarig bestaan NSB-Utrecht.
In Kronenhuis (eigenaar Lize partij-lid) mogelijkheid toespraak Mussert op radio te beluisteren.
In Utrecht krijgen 38 Gelderlanders een ereteken van trouwe dienst, waaronder 5 Winterswijkers. (o.a. Reeser, H.te Winkel, W.Slotboom (raadslid)
Slotboom had vanuit zijn functie grote invloed op carrière plaatselijke leden.
Hij was geen vriend van Dr.Bos.

28 december 1941:
Crash geallieerd vliegtuig Vosseveld-Kottenseweg. (10.40 uur) 3 doden.

December 1941: NSB landelijk ong. 85.000 leden-6000 sympathisanten
(1,5% volw.bevolking)

12 december 1941: Mussert legt in Berlijn de eed van trouw aan Hitler af.

IN BEWERKING

1940:

Eind Maart 1941:
NSB 188 leden en 26 begunstigers

10 mei 1940:
In de vroege ochtend, de Duitsers komen binnen via Kotten.
Winterswijk is ’s morgens al vroeg bezet.
Dr.Manschot verwijderd Duitse proclamatie aan deur Hervormde kerk.

10-13 mei 1940:
18 Winterswijkse soldaten komen om in de strijd (16 op monument)
Tevens: L.Peper en A.Ente

12 mei 1940:
Dr.Manschot krijgt waarschuwing van Hauptmann Hentschel uit Borken.
Hentschel heeft het commando over Winterswijk.
Winterswijkse politie mag weer dienst doen, alleen met sabel.
Vuurwapens dienen ingeleverd te worden.

14 mei 1940:
Op bevel van bezetter dienen ANWB- wegwijzers terug geplaatst te worden en opgravingen/ versperringen m.b.t. ‘tegen houden’ van de bezetter hersteld/opgeruimd te worden.
Burg.Kneppelhout spreekt de gemeenteraad toe:
Hij roept de Winterswijkers op zich ‘waardig te gedragen’.
18 (oud) Winterswijkse militairen zijn gesneuveld in de strijd.
(in verhouding met andere Achterhoekse plaatsen een groot aantal)
Een v.d. eerste maatregelen door de Duitse bezetter genomen was verduistering.

15 mei 1940:
Capitulatie

Op 21 juni 1940:
vielen de eerste geallieerde bommen aan de morgenzonweg.
Daarbij vielen drie burgerslachtoffers.
Inwoners werden angstig en controleerden elkander op de gewenste verduistering. Velen vluchtten naar het buitengebied.

Op 4 juli 1940:
wordt door de SD de Duitse Jood Israel Ernst Otto Gumpert aan de Morgenzonweg gearresteerd en naar Arnhem gebracht.
Reden: onbekend.
Ook wordt naar Aron van Dam geinformeerd, maar deze heeft direct na de bezetting met zijn gezin Winterswijk verlaten.
Op 3 juli 1940 heeft van Dam een brief gestuurd aan de burgemeester waarin hij om ‘gezondheidsredenen’ bedankt voor het raadslidmaatschap.

20 juli 1940:
in opdracht commissaris der Koningin onderzoek bij Kruze en Kobus (CPN). Div. materialen/lectuur communistisch gerelateerd worden in beslag genomen. Ook div. andere organisatisch komen aan de beurt.

25/26 juli 1940:
wordt boerderij van Walvoort (Pasop) totaal vernield door bommen. Ook in Huppel bij Roerdinkholder. Hierbij vallen, buiten enkele dieren, geen slachtoffers.
————————————————————–
Juni/juli/agustus/september/oktober/november 1940
Veel aanvaringen tussen W.A-ers, Unie-leden en ‘Oranje-gezinden’.
24 september 1940: op ruit Windmuller:
‘Nederland maakt schoon je nest. De Joodse invloed is de pest’.
23 november 1940: 64 WA-leden uit de regio Terborg,Varsseveld, Aalten, Bredevoort en Winterswijk trekken door dorp.
————————————————————–

4 augustus 1940:
Jans ter Voorde en Klaas Schepel bedreigen Duitse militair bij uitspanning Bausch. Beiden worden gearresteerd en overgebracht naar Arnhem, maar komen later weer vrij.

5 augustus 1940:
Prinses Irene is jarig en er mag GEEN oranje-gezinde feestartikelen gebruikt/gedragen worden.
Bij Stad Munster is Hartog Meijler betrokken en na overhoor besluit hij een paar weken naar Den Haag te gaan.
Ook op 31 augustus (koninginnefeest) controles. enkele kleine ‘overtredingen’.
Burgemeester Kneppelhout treedt hierbij te laks op van de bezetter blijkt later.

18 september 1940:
Neerstorten geallieerd vliegtuig in het Korenburgerveen. (6 slachtoffers)
19 septemner 1940:
Neerstorten geallieerd vliegtuig Marienvelde (5 slachtoffers- 1 begraven in Winterswijk)


24 september 1940:
Twee Duitse militairen melden zich op bureau en willen sleutel van de Joodse familie Nihom, wie vertrokken zijn naar Scheveningen.
Sleutels worden opgehaald bij Mevr.Menco aan Hilbelinkspad.
Vervolg hiervan niet bekend.

Oktober 1940:
NSB 305 leden en 17 sympathisanten

8 oktober 1940:
Joden moeten zich melden voor registratie


7 november 1940
Ir.B.de Hoogh (landbouwschool) wordt verzocht propaganda te maken voor SS. Hij weigert.

13 november 1940
Ir.B.de Hoogh wordt gearresteerd.Naar Arnhem ingesloten
11 december vrijgelaten

20 november 1940: Oprichting Nederlands Agrarisch Front, waarin Dr.Bos een vooraanstaande positie inneemt. Afdeling Winterswijk 193 leden.
‘Het is een kleine minderheid uit de eens zo bewogen boerenbeweging’
Bos zet zich ook begin 1941 hier optimaal voorin en geeft daarmee aan (1941) dat hij een duidelijke keuze voor de nieuwe machtshebbers heeft gemaakt

22 november 1940:
Joodse ambtenaren worden ontslagen. In Winterswijk betreft het enkelen.

12 december 1940:
VD-lid Verwers in raad roept openlijk op zich te blijven verzetten.
Toch blijft hij ongemoeid.