Winterswijk Bevrijding

Woensdag 4 APRIL 1945, Het parool

EEN LOT UIT DE GROOTE LOTERIJ VOOR WINTERSWIJK
BEVRIJDING EEN DAG VOOR PASCHEN

Daags voor Paschen, schreef de oorlogsverslaggever Ton van Beers, werd Winterswijk bevrijd. De 20.000 inwoners hoorden des morgens een geluid, dat alleen van Geallieerde voertuigen afkomstig kon zijn en toen realiseerden zij zich: We zijn vrij. Vooraf had van Beers Wezel en Bocholt bezocht, vernielde steden. Toen kwam Winterswijk. Waar zij het vandaan hadden gehaald, weet ik niet, maar de heele stad was in oranje, in rood, wit en blauw gehuld, zoodat de tranen je er bij in de oogen schoten. De burgemeester, werd weer op zijn oude post geroepen en het zoeken is naar den nazi-burgemeester, die de bevolking zoo lang hielp terroriseren. Een aantal NSB’ ers is reeds gegrepen. Iedereen probeert Engelsch te spreken. ” Een lot uit de loterij” jubelt iemand, ” wij in een uithoek het eerst bevrijd” . De Winterswijkers kunnen hun geluk over het herkrijgen van de vrijheid niet op. 

Winterswijk, dat zo keurig bevrijd is….

DINSDAG 10 APRIL 1945, “Vrije Stemmen”
Door Ton van Beers, Anep-Aneta’s oorlogsverslaggever

Vanmorgen ontwaakte Winterswijk en twintigduizend Nederlanders wisten het opeens: „We zijn bevrijd”. Het was hun aangekondigd door het gedonder van het zware rollend materiaal door de straten, dat immers alleen maar van de Britten kon zijn. In alle vroegte kwam de eerste compagnie het stadje bevrijden en nog om twee uur ’s nachts werden heel wat burgers uit hun bed gebeld door uiterst nerveuze moffen, die om fietsen kwamen zaniken. Maar daar vonden ze er niet veel van, toen het zeker was, dat de vijand verdreven was, werden de karretjes snel uit hun verblijfplaatsen buiten de stad gehaald.

Winterswijk is bevrijd. Het heeft geen burgerbloed gekost, want na de hardnekkige pogingen der Duitschers de Britten op den weg van Bocholt naar de stad tegen te houden, trok de vijand haastig weg. De schade, die aan de stad was toegebracht, was de vorige maand, toen de bommenwerpers het stationsemplacement aanvielen.

Enkele uren na de bevrijding kwam ik Winterswijk binnen. Hoe ze het klaar gespeeld hadden is en blijft een raadsel, maar er waren straten zoo fleurig met oranje en de nationale driekleur verspreid, dat je er de tranen van in de oogen kreeg. Onze jeep kruiste door het stadje en overal zag je lachende gezichten, wuifden en juichten de menschen. Het was één en al vreugde.

Buiten de stad werd een groote met oranje en groen versierde mand op ons karretje gezet. „Hier voor jullie”. Er zat een paar dozijn Paascheieren in. De mand hadden ze wel graag terug maar ze waren zielsgelukkig om op deze wijze hun dankbaarheid over de bevrijding te toonen.

De zaken marcheeren al weer in Winterswijk. De door de nazi’s afgezette burgemeester is weer op zijn post. De mannen van de verzetsbeweging hadden hun armbanden al weken van te voren gereed gemaakt. Stroom was er wel niet meer, maar de directeur van een plaatselijke fabriek stookte een half ton kolen op om toch wat electriciteit op te wekken zoodat een groepje menschen naar Herrijzend Nederland en Radio Oranje kon luisteren. Zoodoende was men geheel klaar, toen de bevrijding kwam. . .

De politiezuivering kostte niet veel tijd want er waren slechts enkele verkeerden bij. Een uitstekende, rustige figuur heeft de leiding, en er is geen sprake van onverstandig optreden. Een aantal N.S.B.-ers en andere typen zit al in de knijp en terwijl ik de stad bezocht waren patrouilles bezig om den nazi-burgemeester aan zijn jasje te trekken.

Heel wat van de nazi-knechten hadden het maar beter gevonden de beenen te nemen. Toen in September j.l. de “Leider” zijn evacueeringsbevel gaf kwamen eenige honderden van hen op Winterswijk af. Ze hebben de bevolking geterroriseerd, erger dan de Duitschers dit deden. De Landwacht van Mussert roofde en stal dat het een aard had. Er is heel veel geleden in Winterswijk.

Neen voedselgebrek is er niet geweest, maar die gevangenschap, die verdrukking die voortdurende angst voor razzia’s, de deportaties, al die misere maakte het leven heel moeilijk.

Maar nu beginnen al weer gedeporteerden terug te komen. De verzetsbeweging ontvangt en verzorgt hen. In hun haastige vlucht hebben de moffen een prima ontluizingsirichting achtergelaten en die doet nu uitstekende diensten.

De menschen weten niet wat ze doen zullen. Elke man in uniform wordt juichend begroet. Hij wordt overladen met invitaties om thee te komen drinken, echte Engelsche thee. ledereen probeert Engelsch te praten. „We hebben allemaal de honderd duizend getrokken”, zei een Oranjegetooide boer tegen me. „Stel je voor. De verste uithoek van het land en nog wel het eerst bevrijd”.

Vergeten zijn ellende en narigheid, vergeten de plunderingen van Landwacht en terugtrekkende Duitschers. Het vee is er gelukkig nog. De 15.000 kilo boter, die de moffen uit de zuivelfabriek stalen, zullen wel weer gauw bijgeproduceerd worden. Alleen de diefstal van 500 beste werkpaarden is een ellendig iets. De landbouwers zijn daar zwaar door getroffen en vragen zich af, hoe het nu met het werk moet gaan.

Het was een vreugde om in Winterswijk te zijn en te zien, dat de bevrijding zoo gunstig is verloopen. Ik had de stad n.l. via Duitsch gebied bereikt. Ik was getrokken door de vreeselijk verwoeste steden Wezel en Bocholt. Langs de wegen waren mannen en vrouwen en zelfs kinderen, die op fietsen en karretjes het beetje huisraad, dat gespaard was, in veiligheid brachten. Het is een troosteloos gebied, daar ten Oosten van den Rijn. Maar wie kaatst… Overal staan voor de boerderijen de witte vlaggen, tot je aan de Nederlandsehe grens komt. Daar wappert dan het rood wit blauw inplaats van de angstvlag der Duitschers. Daar wijken de menschen niet met angstige gezichten tusschen de boomen van de bermen. Neen, daar moet je oppassen, dat je de juichende oranje-bestrikte kinderen, die den weg opspringen, niet dood rijdt.

In ’t Woold, het mooie bosch ten Zuiden van Winterswijk, zie je de sporen van hevige gevechten. Daar staan de wrakken der kanonnen, welke de Britten de één na den andere moesten vernietigen. Daar zijn de gruwelijke verwoestingen in ’t mooie bosch en zware beschadigingen in de wegen. Daar begraven Engelsche soldaten hun kameraden. Het vormt alles een grimmig oorlogsbeeld.

Maar dan kom je in Winterswijk, dat zoo keurig bevrijd is, en met deze Achterhoekers kun je je vreugde niet op over zooveel geluk, zooveel vreugde over zooveel vrijheid.

Slachtoffers van landmijnen

ZATERDAG 28 APRIL 1945

Zaterdag, terwijl de 70-jarige landbouwer G.Wikkerink op Boddewies in het Woold bezig was de afrastering van zijn weide, welke op plm 100 mtr. van zijn woning gelegen is, te repareeren is hij op de bermkant van een sloot op een landmijn geloopen.
Zijn buurman, de 37-jarige landbouwer G. Grooters op Schreurskamp, die hem hulp wilde verleenen, onderging daarbij hetzelfde lot.
Beide ongelukkigen werden aan de beenen vreeselijk verminkt. Door het moedig optreden van den heer van Doorn werden de beide slachtoffers van de gevaarlijke plaats gehaald en daarna door de goede zorgen van passeerende Engelsche militairen werden ze beide naar het ziekenhuis te Winterswijk per auto vervoerd.
Later op den dag is de heer Wikkerink aan de gevolgen overleden.
De toestand van den heer Grooters is zorgwekkend.

DE EERSTE NIEUWE WINTERSWIJKSE COURANT NA DE OORLOG

Er is weer toekomst!

VRIJDAG 4 MEI 1945,Nieuwe Winterswijkse Courant

Er is weer een toekomst- deze hartekreet zouden we boven ons eerste hoofdartikel willen zetten, waarmede we de weder-verschijning van ons in 1941 verboden blad in leiden.
Er is weer een toekomst: voor allen, die in druk en beproeving geleefd hebben, in alle beroepen en alle menschenlevens van goeden Nederlandschen stam.
Eerst hebben wij, in 1940, vijf dagen oorlogsstorm beleefd. Toen vijf jaar bezetting. En wat leefden we, vooral op ’t laatst, in moeilijke en vaak bange omstandigheden.
Ook vele burgers van Winterswijk hebben hun deel gehad aan vervolging en concentratiekampen, aan mishandeling en zelfs doodslag.
En dat is het ergste, het nooit meer te heelen leed; velen hebben een hun dierbaren mensch voor altijd verloren.
In eerbied gedenken wij de gevallen burgers, gesneuveld in de Meidagen van 1940, of in later jaren omgekomen in de handen van den vijand.
Hun offer is het grootst geweest. Hun namen moeten in steen gebeiteld worden, want ons nageslacht zal het moeten weten, wie in dezen oorlogstijd de zwaartse beproeving geleden hebben.

Maar; er is weer een toekomst!
Een toekomst zonder blijdschap voor hen, die het dierbaarste in de oorlogs- en bezettingsjaren verloren hebben, maar toch, voor ons geheele volk en voor ieder afzonderlijk, een nieuwe toekomst.
Wij leven verder, met vele moeilijkheden nog, die onherroepelijk aan dezen tijd verbonden blijven, maar met nieuwen moed en nieuwe mogelijkheden.
N.S.B. en Sicherheitsdienst loeren niet meer aan vensters en deuren, we kunnen vrij-uit spreken en schrijven, we kunnen ons zelf weer zijn.
Dat is de eerste, de directe winst van de bevrijding.

En allengs zal zich het economische en sociale leven herstellen, zullen we weer steeds normaler komen te leven.
En wanneer de flinken en goeden onder ons Nederlanders er maar hun schouders onder zetten, dan kunnen we in de komende decennia misschien een samenleving maken, die al weer belangrijk beter is dan de maatschappelijke toestand die we in 1940 voor goed verliezen.
Er is weer een toekomst!

Ook voor ons plaats:
de “Nieuwe Winterswijksche Courant”, dat weer alle krachten zal inspannen om de publiciteitsbelangen van onze gemeente te dienen.
Van alle kanten bereikten ons felicitaties en sympathie-betuigingen, toen men vernam dat de “Nieuwe” weer uitkwam.
Ook in den vorm van vele bijdragen in proza en poëzie, liet men ons weten, hoe zeer de wederverschijning der courant met belangstelling begroet wordt.
Voor al deze betuigingen zeggen wij langs dezen weg hartelijk dank.
Alleen spijt het ons, dat we de vrijwillige bijdragen niet in het eerste No. van ons blad kunnen opnemen: er is geen ruimte voor.
Door papiernood en door gebrek aan electriciteit en gas kunen en mogen wij voorlopig slechts een kleine courant geven.
Doch onze courant van de toekomst ligt in de windselen; zoodra de technische omstandigheden het mogelijk maken, zal ons blad uitgroeien tot een goed verzorgd en gedegen blad en meer dan 2 maal verschijnend per week.
Er is weer een toekomst, ook voor de pers van Winterswijk.
v.Z.

Onderduikers opgelet

VRIJDAG 4 MEI 1945, Nieuwe Winterswijkse Courant

De L.O. wil U helpen bij eventuele moeilijkheden. Laat U daarom zo spoedig mogelijk inschrijven bij bovengenoemde organisatie. Gelegenheid hiertoe bestaat des Dinsdags en Vrijdags van 5-7 uur bij 

W.LELIEVELD, EELINKSTRAAT 70 WINTERSWIJK, L.O.AFDELING WINTERSWIJK

Uitleenen van rijwielen

VRIJDAG 4 MEI 1945, Nieuwe Winterswijksw Courant

Het is voorgekomen, dat inwoners een rijwiel hebben uitgeleend aan geallieerde militairen en dit niet hebben terugontvangen.
Zij wendden zich dan met klachten tot den ‘Town-Major’.
Uitdrukkelijk vestig ik er de aandacht op, dat vrijwillig uitleenen geheel geschiedt op eigen verantwoordelijkheid en dat de
‘Town-Major uit dien hoofde geen klachten accepteert.

Winterswijk, 1 Mei 1945
De Burgemeester van Winterswijk
J. Kneppelhout

Gijsbert Karel Wildeman

VRIJDAG 4 MEI 1945, Nieuwe Winterswijkse Courant

Op 28 Maart, te midden der gevaren, schonk de trouwe Verbondsgod ons een Zoon en Broertje 

GIJSBERT KAREL

Hij was de eerste, die op 31 Maart in bevrijd Winterswijk bij de wettige Overheid in den Burgerlijken Stand werd ingeschreven

A. W. Wildeman
G. Wildeman—Eerdmans
Dicky Fenny
Wilhelmus
Winterswijk, 28 Maart 1945

SPERTIJDEN

VRIJDAG 4 MEI 1945, Nieuwe Winterswijkse Courant

De Burgemeester maakt bekend dat de uren, waarin de bevolking zich niet in de openlucht mag bevinden, zijn vastgesteld als volgt:

1 T/M 15 MEI 1945: 22.15  -06.30 
  16 t/m 31 MEI 1945: 22.15 – 06.00
   1 t/m 15 JUNI 1945: 23.00 – 05.15
 16 t/m 30 JUNI 1945: 23.15 – 05.15

Winterswijk, 30 april 1945
De Burgemeester van Winterswijk J.Kneppelhout 

PRINSESSE-DAG in Winterswijk

VRIJDAG 4 MEI 1945, Nieuwe Winterswijkse Courant

In het kader der omstandigheden is Prinsessedag in vrij Winterswijk vanzeltsprekend sober gevierd 
Wel bood het dorp het aspect van een nationale feestdag, getooid met vlag en wimpel, doch dit was meer nog het gevolg van de bevrijding en niet specifiek opgezet voor Prinsessedag 
Wel schalde ’s morgens vroeg het Wilhelmus over het parkeerterrein bij de Wooldstraat, waar in de huiverige kilte vele dorpsgenooten met ontroering en ontbloot hoofd ons plechtige volkslied aanhoorden. Doch onder den indruk van den grooten nood onzer landgenooten in het Westen des lands, is den geheelen dag door de stemming min of meer in mineur gebleven.
Onopgemerkt is dezen dag nochtans niet aan ons voorbij gegaan.

De sportmiddag
Op initiatief van den heer H.Boes was een comité gevormd, dat onder leiding van dezen een sportmiddag organiseerde, die èn de Tommy’s èn de bevolking een gepaste afleiding bezorgde op dezen eersten verjaardag van H.K. H. Prinses Juliana, na de bevrijding 
Het W.V.C -terrein, welwillend voor deze gelegenheid afgestaan, bood een fleurige aanblik met zijn vele vlaggen en wimpels. 
De Wintersw Orkestvereeniging en Excelsior zorgden voor pittige marschmuziek en vaderlandsche klanken, alsof ze geen winterslaap van bijna 5 jaren hadden doorgemaakt. Kortom, de entourage was als van ouds: gezellig en vroolijk, ondanks de miezerige regen, zonder echter ook maar één oogenblik over te gaan in uitbundigheid Om precies 2 uur werd dezen uitstekend geslaagden sportmiddag geopend met een

Handbal wedstrijd
een sport, die weliswaar niet zoo populair is als voetbal, doch ondanks dat, een behoorlijk aantal bezoekers had. 
Uit de vereenigingen „Actief” Winterswijk, W.G V. Winterswijk en „Ratum” hadden zich 2 elftallen gevormd welke een aantrekkelijk en pittig partijtje handbal demonstreerden.
Jammer was het, dat de combinaties wat ongelijk van sterkte waren samengesteld, zoodat de spanning, een der aantrekkelijkste factoren in een wedstrijd,veelal zoek was
De combinatie A, die met de rust al met 5—0 voorstond, sloeg B glansrijk met 8-4.
In de pauze werden een 4-tal series hardloopen 100 Meter afgewerkt, waaraan ook eenige Tommy’s deelnamen. Deze hadden meer een demonstratief karakter, zoodat van oflicieele tijden niet gewaagd kan worden.
De Winterswijkers Reesink en Goldenbeld bleken verreweg de beste loopers te zijn op dezen afstand.

De voetbalwedstrijd
Onmiddellijk na de handbalwedstrijd verschenen de beide voetbalploegen binnen de lijnen.
De Tommy’s, samengesteld uit een tankdivisie, in oranjeshirt, de Winterswijkers gerecruteerd uit W. V. C , Fortuna en Kotten, in
het blauw. Als bij een echte interlandenwedstrijd werden de volksliederen der vertegenwoordigende ploegen gespeeld en staande aangehoord, waarna met een toepasselijk woord de captain der Engelsche vrienden een herdenkingsplaat werd aangeboden, terwijl als herinnering aan de tankmannen van het fiere Albion een theelepeltje met het wapen van Winterswijk werd geoffreerd.
Over de wedstrijd zelf moeten we uiteraard kort zijn. Onder leiding van scheidsrechter Te Strake stellen beide ploegen zich op. Na een wederzijdsche terreinverkenning ontwikkelt zich een gelijk opgaande strijd, waarin momenten van spanning afwisselden met perioden van vlak spel. Het publiek, dat inmiddels was aangegroeid tot een aantal als we vroeger gewoon waren bij derby’s, liet zich niet onbetuigd
en vuurde de spelende ploegen beurtelings aan, zonder daarbij bepaald partij te kiezen. Het werd een wedstrijd, gespeeld geheel in vriendschappelijken geest en overeenkomstig deze geest werden de punten eerlijk gedeeld.
Met de rust was de stand 2—2, en de eindstand 4—4, waarbij het opviel dat gedurende den geheelen wedstrijd het doelpuntenverschil niet grooter was dan 1 punt.
Toen de stand 4—3 in het voordeel der gastheeren was, kwam er even nog spanning Het leek er op, dat Winterswijk zoowaar nog zou winnen. Dan krijgt de midvoor der Oranje-Engelschen in ongedekte positie den bal zuiver toegespeeld. Zonder bedenken lost hij een laag, strak en diagonaal schot, dat onhoudbaar in de touwen snort. Doch juist even tevoren was er voor buitenspel gefloten en het doelpunt werd terecht geannuleerd.
Het was echter uitstel van executie, want even voor het einde maakten de tank boys toch nog gelijk, waarmede ’t einde kwam.
Over het algemeen speelden de Engelschen het short passing spel en voerde dit tot diep in de Hollandsche verdediging door
Typisch Engelsch voetbal, waar de achterhoede der Winterswijkers echter wel raad mee wist
De Winterswijksche ploeg speelde een opportunistisch spel, eveneens typisch Hollands. Als geheel vormden de blauwen een
vrij goed geheel, die hard werkte en een mooi resultaat hebben geboekt Rest ons nog mede te deelen dat de opbrengst geheel ten goede kwam aan het Roode Kruis, waarvan de penningmeester zeker na het tellen veel plezier zal hebben beleefd. De organisatie was af. Prompt op tijd werd begonnen en precies op tijd geeindigd.

Juliana-avond.
In den vooravond hadden „de jongens van den heer Voogd’ „de vluchtelingen” het Feestgebouw — de laatste jaren kazerne van het „Herren Volk”, maar thans , van onze gerepatrieerden —, was door rappe handen onderhanden genomen,en keurig versierd met vlaggen, wimpels, draperieën, emblemen en alles wat maar dienstig kon zijn om te laten zien dat de jongens weer in Holland waren.
Tot in de uiterste hoeken was de groote zaal gevuld toen om ruim half 7 de heer H. J. Voogd, de leider van het ontvangst centrum Winterswijk, in een pittig welkomswoord z’n jongens toesprak, waarna den Weleerw. Heer Ds. Zwaal de bijeenkomst opende met een hartelijke toespraak.
Een gedetailleerd verslag te geven van dezen uitstekend geslaagden avond, laat de nog heerschende papierschaarschte niet toe. In bonte rij werden de diverse nummers ter podium gebracht, afgewisseld door de uitstekend verzorgde muzieknummers van het orkest Schepel.
De stemming was prima, het beste bewijs dat het gebodene in den smaak viel. Trouwens het applaus na ieder nummer was hartelijk en gemeend.
Behalve ds. Zwaal, voerden verder het woord den weleerw. heer kapelaan Verbeek en den weleerw. heer ds. Roobol als de geestelijke verzorgers der repatrieerenden, terwijl de repa­trieeringscommissaris. kapitein Mr. Evers in een patriottische speech gewaagde van de goede geest der repatrieerenden in Winterswijk en de goede zorgen van den heer Voogd met zijn staf. 
Veel te vroeg sloeg het klokje huis toe, zóó vroeg —vanwege het gebrek aan verlichting — dat, jammer genoeg, het programma niet geheel afgewerkt kon worden.
Vele autoriteiten — te veel om op te noemen — waren aanwezig. Prettig deed het daarbij aan, dat we daaronder aantroffen Burgemeester en Mevr. Kneppelhout, die tot het einde aanwezig waren.

1 Mei-viering der Arbeiders
Dinsdag 1 Mei j. 1, werd het Meifeest der arbeidersbeweging gevierd, waarvoor veel belangstelling bestond.
Morgens 9. 30 uur werd een morgenwandeling gemaakt, waaraan door een groot aantal personen werd deel genomen.
Des avonds om 7 uur werden in ,, De Dageraad” en Kraaijenbrink vergaderingen gehouden, welken zalen tot in alle hoeken
bezet waren
Sprekers van dezen avond waren de heeren Niewland en Mekkink, die beiden een rede uitspraken over de bevrijding
en de toekomst der arbeidersbewegeng Er werd op gewezen, dat er nog veel strijd gevoerd zal moeten worden: èèn ding staat echter vast, n.l.,”er zal terdege rekening moeten gehouden worden met de arbeidersbeweging”.

Verder werd medewerking verleend door Jan Oonk en Trui Lammers; de laatste gaf een gedicht weer door haar zelf gemaakt, wat zeer freffend was.
Dit gedicht werd verkocht in de zaal; de opbrengst was gedeeltelijk ten bate van het Roode kruis en bedroeg als afdracht ruim f 40

Winterswijk vierde de bevrijding in optocht

WOENSDAG 9 MEI 1945, Nieuwe Winterswijkse Courant

Nauwelijks was Vrijdagavond het bericht bekend geworden, dat de Duitsche troepen in Holland, Denemarken en het N.-W. van Duitschland gecapituleerd hadden of Winterswijk was als bij tooverslag veranderd in een feestdorp.
Rood-wit-blauw en oranje werden uit alle hoeken aangesleept en één juichende menschenmassa bewoog zich door de straten.
Het was één en al vroolijkheid en feestvreugde wat we zagen.
Heele zingende menschenmassa’s met bellen, oranjelampions, waar wel geen kaarsjes in waren, trokken in optocht door het dorp.
De klokken beierden hun tonen door den laten avond. Lichtkogels van de voormalige Duitsche weermacht schoten hoog de lucht in en vormden een geïmproviseerd vuurwerk.
Spontaan haalde het publiek burgemeester Kneppelhout op, die vanaf het bordes van ’t Gemeentehuis de menigte toesprak.

En nu, Zaterdagmorgen, terwijl we dit schrijven, zijn in alle straten de menschen nog druk met steeds maar meer nationale kleuren aan te brengen.
Om 8 uur Zaterdagmorgen luidden de klokken officieel het tijdstip in,
dat ons land weer vrij was.
Vrij! Wij in Winterswijk kennen dat heerlijke gevoel, die verlossing van een druk, die bijna ondragelijk werd, al sinds eenige weken.
Maar aan het Westen van ons land was dit tot nog toe niet beschoren geweest. Het is om onze landgenooten aan de andere zijde der groote rivieren, waardoor we nu ten tweede male deze blijdschap ondervinden. We stellen ons voor, hoe ze daar door de straten loopen, met hun vermagerde leden, met van zorg doorploegde gezichten, nu met lachende oogen, lachend en huilend van vreugde als ze voor het eerst weer ons oude Wilhelmus hooren klinken over de straten en pleinen.

Het wil ons niet van de lippen, dat simpele woord van gelukwensch, maar in onze harten brandt een diep gevoel van groote vreugde en dankbaarheid tegenover hen, die onze landgenooten zijn en onze bondgenooten die dit mede voor ons hielpen bevechten.
Vrij! Eindelijk, na zooveel bange jaren het verlossende uur voor heel ons land.
Sterker dan ooit voelen we op dit onvergetelijke moment dat we één volk zijn. Eén in lijden, één in vreugde.
Nu is er reden om feest te vieren volop en vrij uit! Reeds zijn onze dierbare Koningin en Prinses Juliana weer op Vaderlandschen bodem.
Nederland en Oranje zijn weer een.


De feestelijkheden.
In de morgenuren van Zaterdag had de Burgemeester per extra bulletin alle inwoners van Winterswijk opgeroepen tot het vormen van een grooten optocht.
Toen we om half vier op het Balinkplein aankwamen, was men nog druk bezig met de noodige voorbereidingen. Hooge hoeden draafden heen en weer. blauwe overalls met sterren en strepen gesticuleerden druk en de laatste hand werd gelegd aan de geluidsweergave op het politiebureau.

Strak en straf marcheerde een N. B. S.-colonne voorbij, den militairen groet brengend aan de sterren: “hoofden links!”
Intusschen loopt het plein vol feestelijke kleuren. Het oranjezonnetje, dat ons bij hooge nationale feestdagen nooit in den steek laat, goot zijn milde voorjaarslicht kwistig uit over de wemelende kleuren en gelukkige gezichten en als om kwart voor 4 de burgervader op het bordes verschijnt, is het plein zwart, neen oranje – rood – wit – blauw van de menschen.

Toespraak.

In een begeesterend betoog richt de burgemeester zich tot zijn gemeente. Kort en enthousiast is zijn rede, waarin hij releveert, hoe Nederland leed in de voorbije jaren, hoe gelukkig het volk was toen de mare van de capitulatie in Nederland Vrijdagavond doordrong, hoe dankbaar het volk
was jegens de geallieerden en waarbij de Britten en Canadeezen speciaal genoemd werden.
Hij herdacht hen, die vielen voor onze vrijheid, in piëteit en groote dankbaarheid „Wij zullen handhaven,” aldus besloot spreker zijn rede, „onze gedachten gaan uit ook naar ons geëerbiedigd vorstenhuis, dat zich reeds op NederIandschen bodem bevindt.
In eerbiedige trouw bieden wij Haar onze krachten aan.”
En toen daarna het plechtige Wilhelmus, gevolgd door het Engelsche volkslied, over t plein klonken, stond Winterswijk daar ontroerd met ontbloot hoofd, militairen en politie stram in de houding, te luisteren ; oogen werden vochtig, mannen klemden de tanden op elkaar.
Onvergetelijk oogenblik!

De optocht.

Ruim 4 uur stelde de optocht zich op. Het is niet doenlijk een opsomming te geven van alle groepen welke meemarcheerden.
Voorop ging een colonne van de N B. S , vervolgens een Engelsch commando, burgemeester en genoodigden, arrest ploeg, staf P.C. en D C., gijzelaars. P. T C.,Roode Kruis, het boven water gekomen personeel der Nederl.Spoorwegen, krijgsgevangenen,padvinders en padvindsters, sport-, buurt- en vakvereenigingen, kortom heel Winterswijk was vertegenwoordigd in alle klassen en lagen
Onder de lustige tonen der muziekvereenigingen W. O. V. en „Excelsior” werd een rondgang gemaakt door de straten, waar langs overal de menschen rijen dik stonden. Zoo lang was deze kleurige, feestende menschenmassa, dat we 15 minuten telden op ons horloge voordat de
laatste groep passeerde. Hoog en uitbundig, gul en spontaan laaide de feestvreugde nu uit.
Ons land was weer vrij, ook zij van boven de groote rivieren.
Half 6 werd de stoet op de Markt ontbonden, waarbij de burgemeester een kort slotwoord sprak.
Nogmaals werden de volksliederen van Nederland en Engeland gespeeld en toen verspreidde de menigte zich snel over destraten.

Slot.

Telkens echter kwamen we nog hossende, zingende groepjes tegen die er maar niet genoeg van kregen. Waarlijk, Winterswijk heeft feest gevierd als van ouds in de beste dagen. Later zullen de kinderen het aan hun kinderen vertellen: “Dat was een dag om nooit te vergeten.”
Rest ons nog mede te deelen,dat de Winterswijksche politie onder leiding van Gunnink goed werk geleverd heeft door voor een keurige orde zorg te dragen zooals we dit in vroeger tijden gewend waren en waarbij zij in
alle opzichten de medewerking van het publiek ondervond.

Doel en beteekenis van het Rest-Centre

18 MEI 1945, Nieuwe Winterswijkse Courant

Zoo men weet, heeft het Engelsch legerbestuur in societeit „De Eendracht” een Rest Centre, d. w z. een ontspanningsoord, voor zijn soldaten ingericht.
Deze Engelsche soldaten vertoeven in Duitschland, waar zij een zeer onaangenaam leven leiden. Zij leven daar te midden van een vijandelijke bevolking, waarmede zij alle contact vermijden moeten, missen hier alle comfort, alle gezelligheid —slechts één ding kunnen zij hier doen, n.1. hun dagelijkschen, nog steeds gevaarlijken en harden soldatenplicht.
Dat deze menschen behoefte hebben, zeer, zéér dringend behoefte aan eenige vacantie en ontspanning, begrijpt een ieder.

En daarvoor nu is het ontspanningsoord „De Eendracht” ingericht.
Na een verblijf van 9 onpleizierige en harde maanden in Duitschland, hebben zij recht op 2 dagen ontspanning in het Rest-Centre.
Elke 2 dagen verschijnt hier dus een nieuwe ploeg Engelsche militairen. Driemaal per week is er een dansavondje, zoodat elke groep één zoo’n dansavondje meemaakt … na 9 maand onthouding van ontspanning van dezen aard in Duitschland !
Onze Engelsche vrienden maken het dus zeker niet te bont met hun
ééne dansavondje per 9 maand.

Wij meenen dit te moeten op merken, omdat bij sommigen wel de indruk gewekt is, alsof er „altijd maar gedanst wordt”
Wij moeten ons evenwel ook de moeilijkheden van een legerbestuur kunnen voorstellen, dat zijn mannen in harde plichtsbetrachting en onder harde omstandigheden bijeen moet weten te houden, in goede geestelijke conditie voor de groote, maar uiterst zware taak van den soldaat-in oorlogstijd. En daarvoor is ook noodzakelijk het ontspanningsvraagstuk te regelen. Een vraagstuk, dat voor den soldaat-te velde andere eischen en maatstaven stelt, dan voor de burgerij.

Het Rest-Centre nu is een poging, om den Engelschen soldaat uit Duitschland in onze Hollandsche d. w. z. voor hem vriendschappelijke en prettige omgeving, een gepaste afleiding van twee dagen te bezorgen.
De overige Engelsche soldaten in Winterswijk en ook burgers hebben hier geen toegang, niet, omdat zij niet welkom zouden zijn, doch eenvoudig omdat de kleine zaalgelegenheid van „De Eendracht” hiervoor geen plaats
biedt, en vanzelfsprekend de Engelsche jongens uit Duitschland hier in de eerste plaats terecht moeten kunnen.

Wat de dansavondjes betreft, hiervoor worden onze Winterswijksche jongedames uitgenoodigd; maximaal ontvangt dezelfde dame eens per week een uitnoodiging en vele plaatsgenooten zijn er, die aan deze invitaties gaarne gevolg geven.

Captain Lee Smith zorgt er voor, dat alles in gepaste orde verloopt, en vóór ’t sluitingsuur zijn de festiviteiten afgeloopen en is iedereen thuis.
Wij gelooven wel, dat deze avondjes door iedereen, voor zoover men overigens geen bezwaar tegen een feestavondje met bal heeft, gewaardeerd èn bevorderd mogen worden. Het zijn niet „maar” feestavondjes — het zijn zeer noodzakelijke ontspanningsavonden voor soldaten, die in Duitschland een leven moeten leiden, dat geen burger hun behoeft te benijden!

Anders ligt het geval, hierop willen wij uitdrukkelijk wijzen, van de „verhoudingen”, die tusschen onze jonge meisjes en soldaten (Engelsche zoowel als Nederlandsche soldaten) ontstaan.
Relaties, die dikwijls op de straat of bij geïmproviseerde festiviteiten
worden aangeknoopt.

Ten opzichte van onze jonge meisjes en hun ouders en verzorgers geldt dan zeker de ernstige waarschuwing: weest op uw hoede!
Onze jongemannen, van welke nationaliteit zij ook zijn, hebben nu eenmaal niet altijd het groote verantwoord.heidsgevoel, dat bij het aangaan van een verhouding met een meisje past. Te vaak zoeken jongemannen alleen maar vermaak en afleiding, dat zij spoedig weer vergeten zijn, terwijl de geestelijke en lichamelijke gevolgen voor het jonge meisje erger kunnen zijn

Bij ’t aangaan van verhoudingen moeten onze jonge vronwen in tijden als deze zeker dubbel voorzichtig zijn en in ’t algemeen zal onthouding de voorkeur verdienen.


Het bestuur van de Unie van Vrouwelijke Vrijwilligers heeft met volle instemming kennis genomen van dit artikel. Het acht het den plicht van de Winterswijksche vrouwen en meisjes, het den Engelschen soldaten zoo gezellig mogelijk te maken en rekent er op, dat haar houding zoodanig zal zijn, dat niemand gegronde critiek daarop zal kunnen uitoefenen.

Weest Gewaarschuwd!

19 MEI 1945, Oost-Gelderlander

Op het Hilbelinkspad speelden enkele kinderen met een pantservuist, waarvan de kop af was: schijnbaar leek het ding dus ongevaarlijk, doch toen een grootere jongen het knaapje het ding afnam. omdat het z.i. gevaarlijk was, en het op den grond legde, ontplofte het kruit, dat zich nog in de buis bevond, met het gevolg, dat het linkerhandje van het zoontje van Van O. zoodanig werd verwond, dat het ventje waarschijnlijk dit handje moet missen.
Ouders, past toch op, en laat uw kinderen met geen oorlogstuig spelen, al lijkt het nog zoo onschuldig!

Officieele Publicatie

23 MEI 1945, De Graafschapper

Kijkdagen Paarden
De Prov. Voedselcommissaris afd.Vee en Vleesch maakt bekend, dat op de navolgende plaatsen kijkdagen gehouden worden van paarden, welke destijds door de Duitschers zijn gestolen, geruild, weggevoerd en achtergelaten:
29 Mei Winterswijk „De Harmonie”, 9 uur!

Afvoer, Puin Enz.

VRIJDAG 25 MEI 1945, Nieuwe Winterswijkse Courant

AFVOER, PUIN ENZ.
Puin en afval afkomstig van Bomschade wordt nog 1 keer kosteloos door Gemeentewerken opgehaald, indien dit voor 9 Juni a.s. voor het huis opgeslagen wordt.
De Directeur van Gemeentewerken Winterswijk, 22 Mei 1945

Schaffeld gearresteerd

28 MEI 1945, De Graafschapper

In Duitschland is gearresteerd J. B. Schaffeld, leider der voormalige Ortsgruppe Winterswijk der N.S.D.A.P.

A.D.van Gelder

29 MEI 1945, N.W.C.
Ingezetenen van Winterswijk, welke goederen of waarden, behoorende aan de Synagoge, ter bewaring in hun bezit hebben, worden beleefd verzocht hiervan spoedig opgave te doen bij A. D. van Gelder, Vice-Voorzitter der Nederlandsch Israëlietische Gemeente Winterswijk, Ratumschestraat 3.

A.D.van Gelder

29 MEI 1945, N.W.C.
Voor de enorme belangstelling, ondervonden bij onze terugkeer in de samenleving, is het ons niet mogelijk, anders dan op deze wijze onzen hartelijken dank te betuigen. Familie A. D. van Gelder. Winterswijk, Mei 1945.

A.D.van Gelder

29 MEI 1945, N.W.C.
Langs dezen weg wenschen wij uiting te geven aan onze groote dankbaarheid jegens de Families H. J. Stortelers, op Hoebink, Meddo en G. C. Bent. op Nieuw-Beernink, Meddo, voor de liefdevolle wijze, waarop zij ons gedurende zoo vele bange jaren huisvesting hebben verleend.
Moge Godes zegen daarvoor hun deel zijn. A. D. van Gelder. S. van Gelder—Weiler.
Elly en Jope.Winterswijk, Mei 1945.

Inlichtingen Fam.Maas en Mej.Baer

29 MEI 1945, N.W.C.
Wie kan inlichtingen verstrekken over de familie Maas en Mej. M. Baer of kan aanwijzing geven omtrent de goederen van deze personen. Adres: Vredenscheweg 44.

Vermiste huisraad

01 JUNI 1945, Nieuwe Winterswijkse Courant

Wie kan inlichtingen verschaffen over een groote geverfde hangkleerkast, een ronde mah.tafel (met 1 gedr. poot) 1 langwerpige eikenh. tafel, 1 langw.
eikenh. tafel met vaste schragen en welke wij bij het weer in bezit nemen van ons huis hebben gemist.
J. Willink Azn.,. Wilhelminastraat 33.

Aron D.van Gelder

01 JUNI 1945
H.H. Landbouwers !
Wegens herinschakeling als erkend marktveehandelaar, wil ik mij zeer
gaarne als voorheen, belasten met in-, verkoop en levering van Uw vee.
Aanbevelend, Aron D. v. Gelder,
Winterswijk, Ratumschestraat 3
Handel en Commissionnair in vee.

Oproep aan Winterswijkse vrouwen

DINSDAG 12 JUNI 1945, Nieuwe Winterswijkse Courant

VROUWEN
Nu de scholen weer zullen beginnen,waardoor vele tot dusverre beschikbare krachten gebonden worden, en tegelijkertijd de grote stroom van repatriërenden zich over onze plaats begint uit te storten, heeft de U.V.V dringend behoefte aan vrouwen, die bereid zijn, mede te werken aan de hulp, die verleend wordt aan Rode Kruis en Repatriërenden, en die zich enige dagen per week gedurende een paar uur vrij kunnen maken.
Vrouwen van Winterswijk, helpt allen mede om onze uit Duitsland terugkerende landgenoten het gedwongen verblijf in ons midden zo aangenaam mogelijk te maken. meldt U ten spoedigste aan het bureau van de U.V.V., Markt 25.
Zonder Uw hulp kunnen wij het niet stellen!

Dankzegging

15-06-1945< Nieuwe Winterswijkse Courant

Terugkeerende naar Rotterdam en niet in staat allen persoonlijk te bedanken, zeggen wij langs dezen weg de Winterswijksche bevolking,
Het Roode Kruis en en U.V.V., hartelijk dank voor de groote hulp en het medeleven, tijdens ons verblijf in Winterswijk en na mijn terugkeer uit Duitschland.
In het bijzonder danken wij Mevr. A. v.d. Meer-Harwig, Beuzenesch 6,
F. v.Huet Lindeman, Woold 61. Fam. Deunk, Woold 29 en Fam. Lammers, Woold 58, die gedurende de jaren 1940 1944 onze kinderen zoo liefderijk hebben opgenomen.
W. Borsje. J. D. Borsje-v. Wijngaarden.
Wim en Hennie.
Rotterdam-West, Multatulistr. 29.

Telegram van H.M. de Koningin

18 JUNI 1945, Het Parool

De Burgemeester van Winterswijk richtte zich ter gelegenheid van de bevrijding van ons land met het volgende telegram tot H. M. de Koningin:

„Het is mij een groote behoefte namens de burgerij van Winterswijk Uwe Majesteits en Uwe Majesteits Koninklijke familie hartelijk geluk te wenschen met de bevrijding van Uw geheele volk en Uwe Majesteit
haar oprechte trouw en aanhankelijkheid aan het Huis van Oranje te betuigen”.

Naar aanleiding van dit telegram mocht de Burgemeester van den
directeur van het Kabinet der Koningin de volgende mededeeling
ontvangen:

„Hare Majesteit de Koningin heeft mij opgedragen aan U en de burgerij van Winterswijk Haren dank over te brengen voor Uw telegram en de daarbij gegeven verzekering, die Zij zeer waardeert”.

Hervatting onderwijs

18 JUNI 1945, Het Parool

Het onderwijs voor de le klasse van alle openbare lagere buurtscholen wordt hervat op Maandag 18 Juni a.s. Het onderwijs aan de ol. school O wordt hervat op Maandag 25 Juni a s. in de volgende localiteiten: café j.de Steengroeve” Kloetenscheweg; klas 1 om 9 uur en klas 3 om 13.30 uur. café van Nijkerken, Vrédenscheweg; klas 2 om 9 uur en klas 4 om 13.30 uur. café Willemsen, Waliënschestraat; klas 5 om 9 uur en klas 6 om 13.30 uur..
Alle eventueel thuis aanwezige schoolboeken moeten worden medegebracht.

Graven van Geallieerde en Duitsche militairen.

18 JUNI 1945, Het Parool

Zij, die bekend zijn met graven van Geallieerde of Duitsche militairen, welke zich buiten de Algemeene Begraafplaats bevinden, worden verzocht hiervan opgave te doen ten kantore van Gemeente Werken.

Openlijke Dankbetuiging

VRIJDAG 29 JUNI 1945, Nieuwe Winterswijkse Courant

Aan de Fam.Tenkink, Woold K 184, mijne hartelijke dank voor de gulle gastvrijheid tijdens mijn onderduikperiode

P.v.d.Graaf 
Dordsestraatweg 487
Rotterdam 

Inlichtingen

ZATERDAG 30 JUNI 1945, Nieuwe Winterswijkse Courant

N.S.B.-ers

DINSDAG 10 JULI 1945, Nieuwe Winterswijkse Courant

Naar wij vernemen, is Maandag een aanvang gemaakt, met de afvoer van N.S.B.-ers die hier ter plaatse geevacueerd dan wel ondergedoken waren. Zij zullen naar hun oorspronkelijke woonplaatsen getransporteerd worden, waar ze aan de officiele instanties zullen worden uitgeleverd.

Opzienbarende plundering van goud- en zilverwinkel.

DONDERDAG 26 JULI 1945, Graafschapper.

Kort na de bevrijding van Winterswijk werd de winkel van de firma Sellink aan de Meddoschestraat (de eigenaar, de N.5.8.-er G. F. Sellink was met zijn gezin gevlucht) danig geplunderd.
Weggehaald werden o.a. een groot aantal horloges, gouden en zilveren voorwerpen en fototoestellen. De politie stelde een nauwkeurig onderzoek in, met het resultaat, dat inmiddels ongeveer drie kwart gedeelte van het gestolene kon worden opgespoord.
De hoofddaders van deze plundering zijn Westhof (alias dr. Bigot de la Bouchère, destijds hoofd van den politieken opsporingsdienst, Winterswijk, zijn intieme vriend Fr. Sch., voorts B. en de V., beiden uit Winterswijk. Bovendien hebben nog 11 personen aan de plundering deelgenomen.
Van deze elf personen hebben de meesten de zich onder hun berusting bevindende voorwerpen vóór het tijdstip, waarop het onderzoek plaats vond, teruggebracht, zoo dat hen niets ten laste wordt gelegd. de vier hoofddaders tegenover de politie hadden bekend, zijn ze Maandag j.l. voor den auditeur-militair te Zutphen voorgeleid, waar ze eveneens een volledige bekentenis aflegden.
Westhof is gedetineerd, mede in verband . met een andere zaak,

Hendrik van Regteren

08 AUGUSTUS 1945, De Waarheid

Wie kan inlichtingen verschaffen omtrent mijn zoon HENDRIK VAN REGTEREN, geb. 24-11-’20 te Almelo.
Hij-is opgepakt te Winterswijk en vandaar overgebracht naar Amersfoort. Na die tijd niets van hem gehoord.
Waarschijnlijk overgebr. naar Neuengamme bij Hamburg.
WED. H. v. REGTERTN,
Smitstraat 43, Almelo.

Eindelijk weer thuis.

25 AUGUSTUS 1945, Het vrije Volk

Onze oude plaatsgenoot de heer W te Lindert, thans agent van politie te Groningen, heeft plotseling een bezoek aan zijn ouders te Winterswijk gebracht. De heer Te L. is indertijd door de Duitsers gearresteerd en heeft in verschillende concentratiekampen gevangen gezeten, o.a. in hét kamp Oraniënburg. Hier werd hij door de Russen bevrijd en is na enige omzwervingen in ons land teruggekeerd. Hij brengt thans een kort bezoek aan onze plaats, waar hem een hartelijke ontvangst door vrienden en kennissen werd bereid.

Men kan alles overdrijven

VRIJDAG 7 SEPTEMBER 1945, Nieuwe Winterswijkse Courant

Tijdens de feestdagen zagen wij trottoirbanden, stoepen en tegels geschilderd in de nationale kleuren. Kortom men had gelegenheid voorbij laten om getuigenis af te leggen van zijn nationale gezindheid.
Een 15-jarige jongen had het echter wel wat al te bar gemaakt.
Die ging in zijn enthousiasme zo ver, dat hij ook een 3-tal paarden, die, onschuldig aan de oranjefeesten, rustig liepen te grazen in een weide aan de Ravenhorstweg , rood-wit-blauw wilde schilderen.
Doordat de paarden niet zo geduldig zijn als trottoirbanden slaagde hij niet in zijn voornemen, en bleef het geval tot wat verfvlekken beperkt.

Opheffing vrouwelijk gevangenkamp Leeszaal

02 OKTOBER 1945

Met ingang van 1 October is het gevangenkamp boven het postkantoor, waarin tot dusverre de vrouwelijke verdachten van politieke onbetrouwbaarheid waren opgesloten, opgeheven. De gedetineerden zullen verspreid worden over verschillende centrale vrouwenkampen in ons land. Zaterdagmorgen is de eerste groep vertrokken naar het kamp Wezep bij Zwolle. Door deze opheffing krijgt dus de openbare leeszaal weer haar oude bestemming terug.

Dat moest niet nodig zijn

VRIJDAG 19 OKTOBER 1945, Nieuwe Winterswijkse Courant

Het verkeer van meisjes en vrouwen op dansgelegenheden en feestelijkheden met geallieerde militairen geeft, als overal in den lande, ook te Winterswijk, aanleiding tot allerlei excessen.
In verband hiermede heeft de politie alhier in samenwerking met de politie van omliggende gemeeten besloten, scherpe controle uit te oefenen in en om deze gelegenheden, waarbij leeftijd en zedelijk gedrag der meisjes en vrouwen het uitgangspunt zijn bij de beoordeling of haar aanwezigheid daar al of niet gewenst is.

J.F.Velle ontsnapt

VRIJDAG 9 NOVEMBER 1945, Nieuwe Winterswijkse Courant

Gevaarlijk individu ontsnapt uit de Kruisberg
Dank zij de activiteit van de P.O.D. te Winterswijk, nog dezelfde dag weer gegrepen. 

Onder een 90-tal politieke gevangenen van de ‘Kruisberg”, welke zaterdag j.l. in Ruurlo waren om aardappels te rooien bevond zich ook de beruchte en tevens zeer gevaarlijke N.S.B.-er, S.D.-agent en v.m. luit der staatspolitie te Winterswijk J.F.Velle, de man waarvan vaststaat dat door zijn toedoen een groot aantal van de besten van ons volk o.a. te Wageningen, de dood zijn ingejaagd. 

Er waren over de 90 gevangenen zegge en schrijve 8 bewakers aangesteld, zodat het voor iamnd als Velle, die daar alle belang bij had, een koud kunstje was om de plaat te poetsen, wat hij dan ook prompt heeft gedaan. 
Toen de P.O.D.te Winterswijk, via de plaatselijke politie, dit zaterdagmiddag vernam, heeft hij onmiddelijk met grote voortvarendheid via telefoon, telegraaf en radio het gehele politie- en grenswachtapparaat in het land gewaarschuwd, met het gevolg, dat des ’s avonds te c.a. kwart voor negen de vogel weer geknipt was.
Op de grens van de gemeente hengelo (G.) en Steenderen belandde de vluchteling bij een boer, die den man met het ongunstige uiterlijk niet vertrouwde en dan ook alle medewerking weigerde. 
Daarop ging Velle bij een andere landbouwer in de onmiddelijke nabijheid, die de zwager was van een mede met hem ontvluchten S.S.-er, zijn geluk beproeven. 
Terwijl hij hier bezig was den inwendige mens te versterken, zond een verstandige buurtgenoot, die het zaakje niet vetrouwde, zijn dochtertje naar de politie te Hengelo (G.), en hield zelf een oogje in het zeil. Toen dan ook even later de marechaussee uit Hengelo arriveerde, was de vluchteling spoedig gearresteerd. 
Bij zijn aanhouding bleek hij in het bezit te zijn van ee groot broodmes, hetgeen hij naar zijn bewering in het kamp gevonden had. Als motief voor zijn vlucht gaf hij op, zijn vrouw te willen bezoeken. Hij wist niet dat deze gastvrijheid genoot in het kamp te Wezep. 
Aanvankelijk werd hij naar de “kruisberg” terug gebracht, doch later door enige zwaar bewapende ambtenaren van den P.O.D. te Winterswijk overgenomen en zwaar geboeid op transport naar Winterswijk gesteld, waar hij in de cel op het politiebureau werd ingesloten.
“Hij mocht anders morgen nog eens weer uit aardappelrooien gestuurd worden”, merkte een der P.O.D.ambtenaren op. 

Wanneer we bedenken dat deze man, die gelijk gesteld moet worden met den allergevaarlijksten misdadiger, indertijd van het kamp “Vosseveld” naar de “Kruisberg” getransporteerd werd, omdat men dit veiliger achtte, mede in verband met een ontdekte voorbereiding tot ontvluchtig en men bovendien de kampleiding in Doetinchem volkomen op de hoogte had gebracht met ’s mans antecedenten en zijn misdadige aanleg, dan vragen we ons in verbijstering af: heeft de kampleiding in Doetinchem dan nog steeds geen lering getrokken uit de voorbeelden van Vught en Harderwijk? 
Het wordt hoog tijd, dat de overheid zich ook eens met de verantwoordlijke leiders van “De Kruisberg” bemoeit, want naar we vernemen, schijnt daar wel meer niet in orde te zijn. Wanneer verantwoordelijke kampleiders blijk geven niet de juiste opvatting van hun taak te beseffen, door de bewijzen te leveren, zoo lichtzinnig om te springen met de offervaardigheid van de besten onder ons volk dat dit tot een voortdurende ergenis wordt van iedereen, dient rigoreus ingegrepen te worden. 

Ingezonden M.M.Poppers

VRIJDAG 07 DECEMBER 1945, Nieuwe Wint.Courant

Winterswijk in oorlogstijd

Mijnheer de redacteur,
Mag ik van uw beperkte plaatsruimte gebruik maken voor onderstaande opmerkingen. Bij voorbaat hiervoor mijn dank.
In het boekje van den heer W. Lelieveld: „Winterswijk in oorlogstijd”, ontmoet ik de volgende passage, naar aanleiding van de slachtoffers onder de Joodse medeburgers: „Reeds vroegtijdig begon in onze gemeente hun individuele deportatie, om later georganiseerd collectief doorgevoerd te worden. Toen gingen de deportaties en massé via het Arbeidsbureau naar het kamp Westerbork, en vandaar naar de gruwelijke massa-vernietigingsoorden, enz.”
Deze passage is niet juist. Het merendeel der Joodse ingezetenen hier in Winterswijk is naar Westerbork en Vught gevoerd na razzia’s door de gemeentepolitie en op grond van de verplichte melding. En verder is het ellendige verraad de oorzaak van veler deportatie geworden.
Het Gew. Arbeidsbureau daarentegen stond buiten deze acties. In de aanvang was het weliswaar ingeschakeld in het Duitse systeem ten opzichte der Joden.
Maar het bureau en met name de toenmalige directeur Stuveling trad met inzicht, wijs beleid en moed op en het heeft toen daardoor het aantal Joodse slachtoffers tot een minimum weten te reduceren.
Vaneen deportatie en masse via het Arbeidsbureau — zoals het boekje vermeldt is dus geen sprake geweest. Hoogachtend
M. M. POPPERS Jr.

Winterswijk, 4 December 1945.
Noot Redactie:
De heer Lelieveld deelt ons naar aanleiding van bovenstaande opmerking nog mede, dat deze in zoverre juist schijnt te zijn, dat de deportatie van de Joden slechts voor een deel via het Arbeidsbureau heeft gelopen.
Overigens viel de nadruk van de betreffende passage meer op het feit dat de Joden en masse werden gedeporteerd, dan op de instantie die dit uitvoerde.
Niettemin is de heer L. erkentelijk voor de opmerking.