Geb:17-04-1889
Ovl.:12-10-1944 Auschwitz
Nation.: Ned-Jood
Westerbork 07 november 1942
Journalist Algemeen Handelsblad
Dagboek 28-05-1943-28-02-1944- vastlegging dgl.leven Westerbork.

Transport Bergen-Belsen:15-03-1944 (210)

De Duitse Joden, de ‘Alte Kampinsassen’, hadden een bevoorrechte positie in het kamp en zich de leidinggevende baantjes toegeëigend .
Daardoor vaak onmisbaar, voorkomen van deportatie of uitstel.
Philip wilde dit in augustus 1943 doorbreken door overleg met Kurt Schlesinger. Schlesinger zorgde door tactisch overleg met Gemmeker voor ‘arbitrage-commissie’ (2 Duits/1 Ndl.- Mechanicus)
Nederlandse Joden wensten ook 2, maar zover kwam het niet meer.
Kamp zou opgeheven (sept/1043) worden (niet gebeurd door inzet Zöpf en Gemmeker). Zöpf en Gemmeker wilden het behouwden als werkkamp gemengd-gehuwde Joden.

Geb:27-09-1907 Düsseldorf
Ovl.:30-08-1982 Düsseldorf

Chronologie

In bewerking

Kampcommandant 12-10-1942 – 11-04-1945

Aantekening:
Proces eind 1948: 10 jaar. 6 van uit gezeten. 1951 vrij.
Albert Gemmeker gaf van zo goed als alles Willi Zöpf, zijn meerdere de schuld. Dit kon hij makkelijk, aangezien Zöpf spoorloos was en niet gehoord kon worden.
Zöpf werd pas in 1958 gearresteerd.(Zie verder Zöpf)
1961: Duits onderzoek: zien geen mogelijkheden
1967-1978: Nieuw groot Duits onderzoek: zien geen mogelijkeden.

Gemmekers chefs Harster en Zöpf wisten wel dat veel Joden de deportatie niet zouden overleven.
Gemmeker heeft altijd ontkent dat hij dit wist
1947:
‘Hoe onwaarschijnlijk het voor u ook mag klinken, ik heb niet geweten wat er in Auschwitz met de joden ging gebeuren.’

Broers:2 Zus:1

Dochters: 3 Erika

1927 Politieschool Bonn
1928 Wachtmeester Polizei Duisburg. Later opperwachtmeester-commandant
1933 Wilde zich aanmelden bij partij, maar afgezien-‘beledigd’
1933 Dusseldorf
1935 Dusseldorf Gestapo November-logistieke dienst
1937 Dusseldorf Gestapo 291 pers.leden
1937 01-05: Partij-lid: nr. 5.620.430
1937 Aanvraag lidmaatschap SS – aangehouden
1937 Eind- Polizei-Sekretär -officier
1938 Reichskristallnacht 9/10 november 1938

1940 25-08: Den Haag:  Personalreferent Sicherheitspolizei en de Sicherheitsdienst
Chef: Arno Arlt Hoogste chef: Wilhelm Harster.
1940 December: SS-Hauptscharführer (off.lid.SS)
1940 December: Obersekretär

1941 Januari verlof. Op bezoek bij Rudolf Hassel (Gestapo), Dusseldorf. Kennis aan zijn vrouw Elisabeth Hassel.- Huwelijk Rudolf-Ly slecht

1941 15 Febr. Elisabeth Hassel naar Den Haag. Secr.Gemmeker
Ontstaan liefdesrelatie

1941 Mei-Juli: Gemmeker opleiding Berlijn (Bernau) -sd-Führerschule- Polizei-Inspektor

1942 22-07: St.Michielsgestel. Gijzelaarskamp-net geopend-Kampcommandant. (zie onder)

1942 12-10: Kommandant Westerbork
Woonadres: Prins Hendrikstraat 1a Assen (woning Samuel Josef Wolf)
Begin oktober plm.10.000 Joden uit diverse werkkampen naar Westerbork.
Velen incl.familie. Westerbork afgeladen vol.
Deportatie’s Oktober 1942 Auschwitz
02 oktober: 1014
05 oktober: 2012
09 oktober: 1703
12 oktober: 1711
16 oktober: 1710 (570 Kosel)
19 oktober: 1327
23 oktober: 988 (170 Kosel)
26 oktober: 841
30 oktober: 659 (200 Kosel)

(Kosel-gemeente Sleeswijk Holstein-dwangarbeid grote projecten. Velen overleven het niet)

1942: 21-10: Gemmeker: goede verzorging gevangenen Palästina bij aankomst.
Restrictie wel op transportlijst bij herstel

1942:19-12: ‘Joelfeest’ bij Gemmeker – ‘kerstviering’
Tientallen hoge Duitse autoriteiten uit Den Haag en Amsterdam
Bediening: 40 Joodse meisjes
Reden ook feest: 40.000 ste gedeporteerde Jood
Nederland aanvankelijk 15.000 in 1942, maar door stagnatie in Frankrijk verhoogd naar 40.000 (Bron.Liempt)

1942:25-12: Kerstverlof Dusseldorf. (Ex) vrouw en drie dochters.

1943:Januari: Invoering Gemmeker Lagerbefehlen
Lagerbefehl 1:
‘Alle bewijzen, formulieren, schriftstukken, stempels, borden etc, die in Lager Westerbork gebruikt worden, moeten vanaf heden in de Duitse taal gesteld zijn. Dienstaanwijzingen, instructies en Lagerorders zijn in de Duitse en Nederlandse taal te stellen, eveneens verbodsborden.
De hiervoor noodzakelijke veranderingen zijn nog in de loop van januari te doen.’
Kamporders: Nader uit te werken

Strafbarakken

1943: Januari: Woonadres: Villa kamp Westerbork. Deel inboedel van Samuel Wolf.

1943: December: Wederom Joelfeest
Dit feest is niet in harmonie verlopen.
Gemmeker wederom op kerstverlof naar Dusseldorf (zwaar gebombardeerd 12-06-1943)

20 april 1951: Vrijgelaten. Terugkeer Dusseldorf
Direct probeert hij i.v.m. te verkrijgen werk zijn verleden ‘schoon te wassen’. ‘Persilschein’. Hij zou ‘onbeduidend’ zijn geweest in deze periode 40-45-echter zonder resultaat: uitgesloten overheidsdiensten en geen pensioen over 40-45.

28-02-1953: Getrouwd Margaretha Rings. Wonende kleine flat beide Düsseldorf
Werkzaam sigarenzaak Düsseldorf .
Later adm.functie exploitatie van sigarettenautomaten

1959: Febr. Duits kranten schrijven dat Nazi’s nog gewoon rondlopen.
1960: Maart: Vooronderzoek Duitse justitie
1960: April 25: Verhoor
1960:Mei 11:’Pauze’ in afwachting van processen in München betr. Zöpf, Gemmeker en Harster.
(11 mei tevens arrestatie Adolf Eichmann in Argentinie door Israel-proces 1961-doodstraf)
1960: Mei 31: Besluit München:aanklagen rol jodenvervolging in Nederland: Zöpf, Harster en Gertrud Slottke.
Düsseldorf dient zelf te beslissen over Gemmeker- bewijs van wetenschap genocide was cruciaal.

1961:Maart 6: Verhoor Düsseldorf
1961: mei 5: Buitenvervolging.- ‘niet aantoonbaar op de hoogte van genocide’
1966: Doordat Harster en Zöpf hebben toegegeven in München dat zij wel wisten van de genocide en gedagvaard werden de 21-06-1966 heeft Munchen 24-06-1966 een brief gestuurd aan Düsseldorf met verzoek opnieuw te kijken naar de zaak Gemmeker
1967: Jan.20: Düsseldorf naar proces München Harster, Zöpf en Slottke.
Ook Gemmeker verneemt tot zijn schrik intussen in Düsseldorf dat zijn zaak waarschijnlijk weer heropend zal worden.
Gemmeker blijft bij zijn standpunt: ‘Hij wist het niet, klaar’
Nieuw vooronderzoek loopt.
04-12-1969: New York: Hans Ottenstein: ‘Of Gemmeker het geweten heeft kan ik niet zeggen.’
Harster kon niet bevestigen dat Gemmeker op de hoogte moet zijn geweest
Ook Zöpf kon het niet bevestigen.
M.b.t.of hij van transporteurs informatie los kreeg m.b.t.het Joodse lot is geen bewijs gevonden. Transporteurs zwegen, wisten het niet officieel, maar waren wel overtuigd.
17-08-1973 onderzoek loopt nog steeds. Gemmeker voor Landgericht Düsseldorf
20-11-1973: Zesde verhoor.
11-04-1974: Negende verhoor
25-07-1974: Twaalfde en laatste verhoor
Wachten was nu op besluit officieren van Justitie tot vervolging.
16-12-1976: Besluit tot geen vervolging: ‘Geen bewijs gevonden’
1982: maagkanker, overl.30-08-1982
Geen contact dochters en niet op de hoogte (jaren lang) van zijn overlijden.
Alle onderzoekers:- Schoenmaker (Nld.), Steffen (Dld) en Loe de Jong zijn er van overtuigd dat hij het geweten moet hebben.

Duitse Joden onder Gemmeker allemaal geemigreerd naar Amerika.
(samenstellers deportatie-lijsten) (Spanier-Duitsland terug)

Gemmeker bij velen een positief imago.

Albert Gemmeker St.Michielsgestel

Interneringskamp
Internaat Ruwenberg en het kleinseminarie Beekvliet

‘Hitlers Herrengefängnis’ (Max Kohnstamm)
Interneringskamp vooraanstaande Nederlanders

Kleinseminarie Beekvliet
Geopend 04 mei 1942
Todeskandidaten (460)
Toonaangevende Nederlanders, onder wie politici, burgemeesters, hoogleraren, geestelijken, advocaten, schrijvers en musici

22 juni 1942: Kampkommandant Albert Konrad Gemmeker
Seminarie Beekvliet (voorheen ss’er Heinrich Wacker)
Benoemer: Wilhelm Harster
Chef:Heinrich Küthe
secr. Elisabeth Hassel (maitresse)

Bij gewelddadige acties van het Nederlandse verzet zou ss- en politiechef Rauter uit die voorraad prominenten de slachtoffers kiezen om ze als represaille ter dood te brengen

Executies als represaille:
15-08-1942: 5 Personen
Represaille bomaanslag Rotterdam 07-08-1942
Bevelhebber Duitse Wehrmacht Nederland, Friedrich Christiansen, eiste strenge maatregelen. Executie van twintig gijzelaars
Rijkscommissaris Arthur Seyss-Inquart:
Indien daders zich niet melden, executie 5 gijzelaars.
Vijf Rotterdammers gekozen
Leiding executie: Friedrich Knolle (pltsv. Wilhelm Harster)

12-10-1942: Gemmeker Kampkommandant Westerbork

Kamp Sint-Michielsgestel
Executies als represaille:
16-10-1942: 15 Personen
Represaille verzetsdaden Overijssel

Begin 1943 ‘Indische gijzelaars’ naar de Ruwenberg

Albert Gemmeker Westerbork

Joodse Raad Westerbork

Na Dolle dinsdag (05-09-1944)
NSB-vluchtelingen.
Om Joodse barakken extra prikkeldraad.
Na 3 weken verlaten NSB-vluchtelingen kamp.
Veel vrouwen en kinderen naar Duitsland (daar niet gewenst) – Mannen terug naar woningen.

Eind Februari 1945:
Strafbarak en twee aangrenzende barakken- vrouwelijke politieke gevangenen (circa 380)

11-04-1945: Gemmeker draagt leiding over aan Schlesinger.
Leiding komt van Aad van As
Gemmeker vlucht met Ly Hassel naar Den Haag

Bevrijding kamp in de middag 12-04-1945 Canadezen.
Vanaf nu Austausch- und Internierungslager

Na bevrijding: Bewarings- en Verblijfkamp onder het Militair Gezag Luitenant J.G. Buijvoets

Twee weken later eerste NSB-gevangenen.
Laatste Joodse kampingezetenen juli weg.

07-05-1945: Arrestatie Gemmeker, naar alle waarschijnlijkheid te Amsterdam.

1948: Einde aan interneringskamp voor collaborateurs

1950-1971: Woonoord De Schattenberg.
12-04-1983: Koningin Beatrix: Herinneringscentrum Kamp Westerbork

Aantekeningen:

1959: Duitse TV:
‘Ik heb in de tweeënhalf jaar waarin ik bijna uitsluitend met joden te maken had, zoveel van deze mensen gezien, gehoord en meegemaakt dat ik er geen enkel begrip voor kan opbrengen als er nu iemand aankomt met dingen die je als antisemitisch kunt aanmerken. Integendeel, ik zou willen zeggen dat het nodig is om met joden zelf te praten, om ze te leren kennen en vast te stellen dat al die dingen die er over ze worden beweerd op vooroordelen zijn gebaseerd en niet kloppen.

Geb:06-10-1902 Mühlenthal
Ovl.:17-12-1971 Stuttgart

1959: Vooronderzoek
Arrestatie: 12-01-1966: Bleef ontkennen wetenschap genocide.

Dagvaarding alle drie: 21 juni 1966
24 juni 1966: Hierdoor advies aan Düsseldorf opnieuw naar Gemmeker te kijken.
In 1967 23 februari werd zij veroordeeld voor medeplichtigheid aan de moord op 54.982 Joden. Vrijgekomen: augustus 1971

Geb:17-12-1909 Mülheim an der Ruhr
Ovl.:19-04-1989 Duisburg

Leiding aan de deportatie van tienduizenden Joden, met name vanuit Amsterdam

14 mei 1943: Grote zaal Westerbork tot gemengd-gehuwden zonder kinderen, die ook naar Westerbork moesten sinds mei:
‘U heeft de keuze: sterilisatie (vrijheid) of deportatie (18 mei)
Half uur bedenktijd, overleg met echtg,/echtgenote niet toegestaan.
Keuze werd zo’n 50/50 (103 gemengd gehuwden)
Maand later werd dit wederom herhaald, nu onder Gemmeker.
Vlak daarna werd hiervan afgezien. Door Zöpf afgeblazen.

De tweede v.d. Vier van Breda.
Vrijgelaten:27-01-1989 gelijk met Fischer

Geb:10-12-1901 Bigge (NRW)
Ovl:19-09-1989 Bigge

SS-Sturmscharführer

Fanatieke Jodenvervolger. Betrokken bij de deportatie van ongeveer 13.000 Joden vanuit Den Haag

De tweede v.d. Vier van Breda
Vrijgelaten:27-01-1989

Geb:04-02-1895 Klagenfurt
Ovl.:25-03-1949 Den Haag gefusilleerd

Chef over Wilhelm Harster
Obergruppenführer – hoogste vertegenwoordiger in Nederland onder Heinrich Himmler en rijkscommissaris Arthur Seyss-Inquart.

Proces: 1,2,3 en 28 april 1948:
Rauter ontkenning wetenschap genocide.
03-05-1948: ter dood veroordeeld
12-01-1949: in hoger beroep ter dood veroordeling bevestigd.
25-03-1949: voltrokken

Rauter zette zich vol overtuiging in voor de deportatie van de Joodse Nederlanders naar concentratie- en vernietigingskampen (juli 1942 – september 1943)

Aantekening: Karl Eberhard Schöngarth (22-04-1903-16-05-1946) Schöngarth:Ter dood veroordeeld.
Schöngarth okt/nov 1944 naar Westerbork ‘gevlucht’, buurman Gemmeker.
In nov.1944 vetrokken naar Zwolle.

Geb:11-08-1908  München
Ovl:07-07-1980 Straubing (Beieren)

Chef Gemmeker
-verantw.deportaties.
Sicherheitspolizei und SD (direct verantwoordelijke)

Eind april 1943 brief aan Adolf Eichmann: ‘Entjudung der Niederlande’
Verslag:
-35.000 joden wonen nog legaal in Amsterdam
-5.900 legaal in de provincie
-10.000 en 15.000 illegaal in het land
-25.000 joden met een vrijstelling
‘Tevreden’, wel zorg over toekomst te weinig instroom’.

Willi Zöpf, spoorloos, gearresteerd 01-07-1958. (in vrijheid), samen met Slottke en Harster, Vervolging bepaald 1961. In 1966 nieuwe vervolging (arrestatie 12 jan.1966)

Zöpf (1966) en Harfster (1966) hebben in München toegegeven dat zij wél wisten dat de meeste joden hun deportatie niet zouden overleven.

Dagvaarding alle drie: 21 juni 1966
24 juni 1966: Hierdoor advies aan Düsseldorf opnieuw naar Gemmeker te kijken

In 1967 (23-02) werd hij veroordeeld voor medeplichtigheid aan de moord op 55.382 Joden. 9 jaar tuchthuis. 1970 vrij.

Geb: 21-07-1904 Kelheim
Ovl: 25-12-1991 München

Chef Wilhelm Zöpf en Alfred Gemmeker
Befehlshaber der Sicherheitspolizei und des SD
Vanaf: Sept-1943;Erich Naumann- ss-Brigadeführer

1949: Veroordeeld (Nld.) tot 12 jaar. 1953 vrij gelaten,. Ontkenning wetenschap genocide.

Gearresteerd 4 juli 1958 Duitse justitie (in vrijheid)

Arrestatie: 12-01-1966

Harster (1942) en Zöpf hebben in München wel toegegeven dat zij wisten dat de meeste joden hun deportatie niet zouden overleven.
Harster had in 1943 gehoord van het vergassen vlgs. hemzelf.

Dagvaarding alle drie: 21 juni 1966
24 juni 1966: Hierdoor advies aan Düsseldorf opnieuw naar Gemmeker te kijken.

In 1967 (23-02) werd hij veroordeeld voor medeplichtigheid aan de moord op 82.856 Joden -15 jaar veroordeeld. Juli 1968 vrij door berouw getoond.

Ruim 93 treinen vertrokken vanuit Westerbork.
Eerste periode 2x per week. Op maandag en op vrijdag. (1942)

Zondag kwam vanuit Den Haag het aantal te deporteren Joden binnen bij Gemmeker, waarna Schlesinger de opdracht kreeg te transporteren namenlijsten samen te stellen.
I.s.m.adm.staf en 1/2 dienstleiters.
Ottenstein, dienstleiter Antragstelle altijd aanwezig.

Doorgenomen:
– ‘Transportvrije’ personen
– Sperre-voorlopig uitstel
– Zieken
– Strafgevallen
– Groene stempel=werkzaam
– Blauwe stempel= verzoekschrift
– Rode stempel=stamlijst

Albert Gemmeker bepaald hoeveel per catergorie.

Rudolf Fried (1912 Wenen-2003 Florida) administratie, beheerde de kaartenbakken en ‘koos’.

Dinsdag s’morgens 05.00 uur werden de namen opgelezen in de barakken.

“De kampbewoners leefden van ‘dinsdag tot dinsdag’, van transport tot transport.” (1943) (vertrek: 10.30) (Trein aankomst dag ervoor)
Treinbegeleiding: Grüne Polizei

Gemmeker voorliefde voor orde en gezag- ‘hij lachte ze naar Polen’

65 treinen naar Auschwitz, 19 naar Sobibor, anderen naar Theresienstadt en Bergen-Belsen.
Reisduur: 3 dagen.

29 september 1943, Amsterdam ‘Judenrein’ . Hollandsche Schouwburg gesloten. Opheffing Colonne Henneicke

08 juni 1943: Omvangrijkste transport: 3017. Helft kinderen uit kamp Vught

Anne Frank en haar familie kwamen aan op 8 augustus 1944 en werden op 3 september 1944 getransporteerd naar (laatste trein) Auschwitz.

08 febr.1944: Groot transport, waarbij vooral zieken (268) en verzorgers getransporteerd werden op voordracht van Gemmeker.
Velen dood aangekomen. Gemmeker in verhoor 1947:
Twee jaar lang had hij zich uitgesloofd voor de zieken van Westerbork. En nu kreeg hij dit. Hij zei: ‘Dat door het ongelukkige samenstellen van de praktijk van een bevel dit zo werkt, dat nu mijn persoon als volkomen slecht in het licht gesteld wordt. Dit treft mij het zwaarst.’
Mechanicus: ‘Misschien wel het beestachtigste transport van alle transporten, die er zijn gegaan. Men raakt door de veelheid, de grofheid, de beestachtigheid het zicht erop kwijt, maar dit transport spande toch wel de kroon wat betreft gebrek aan consideratie voor de zieken.

24 febr.1944: Portugese Joden.
Zondag 20 febr.beoordeling: Herbert Aust, Zöpf en Gemmeker. 273 Portugezen. Herbert Aust: ‘Untermenschen’ die dezelfde behandeling verdienden als alle andere joden.
Van deze groep kwam door Barend Gomperts, in vrijheid gesteld vanuit Westerbork, 120 Portugese joden vrij, dit ter ergenis van Gemmeker.
Gemmeker laat Gomperts arresteren en deporteren (laatste trein 3 sept)naar Auschwitz, welke hij overleefde en later in zijn rechtzaak 1948 dit meenam.

04 sept.1944:Barneveldgroep – ‘vooraanstaande’ groep Joodse Nederlanders, ondergebracht landgoed Schaffelaar te Barneveld. (02-08-1943-650 personen).
December 1942 aankomst.
Uitbreiding met Huize De Biezen.
29-09-1943 transport Westerbork.
04-09-1944 als laatste groep naar Theresienstadt/ Bergen Belsen.
Meesten oorlog overleefd.

25 febr.1944: Transport met o.a. 408 Portugese Joden. (‘vleeskeuring aan vooraf gegaan’-20-02- Herbert Aust, Zöpf en Gemmeker

Algemeen leefde het denkbeeld:
Meldde je je niet dan ging je naar Mauthausen en werd je gedood.
Auschwitz en Sobibor werden gevreesd.
Theresienstadt werd redelijk gunstig beoordeeld en Bergen Belsen had je ‘de kans geruild te worden’.
Sterk individueel bepalend waren de beelden die werden geloofd. Jonge joden geloofden dat ze het konden overleven.

1944: ‘Geruchten’ over de kampen:
21-03-1944: Westerbork: Isidoor van der Hal over gehoord in Vught.
??-??-????: Westerbork: Gustav Borchardt over gehoord in Vught
..-09-1944: Verzetskrant Het Parool in berichtgeving.
Vragen daarover in Westerbork, vragen daarover van Gemmeker aan Den Haag, Den Haag weer spreekt alles en alles dient ontkent te worden.
Ook heerste hier ongeloof over in Westerbork.

Alkmaar-Mauthausen

Vertrek	Dag	Aantal	Aank.	Bijzh.
27-02-1941	Donderdag	390			1
22-05-1941	Donderdag	342			2
22-06-1941	Zondag	277			3
.
TOTAAL		1009

27 februari: Razzia Amsterdam 22-23 februari en groep Den Haag
22 mei: Razzia Amsterdam 22-23 februari
22 juni:Razzia Amsterdam 11 juni

Enschede-Mauthausen

Vertrek	Dag	Aantal	Aank.	Bijzh.
16-09-1941	Dinsdag	104	17-09-1941		1
.
TOTAAL		104

16 september: Razzia Enschede 13-14 september

Arnhem-Mauthausen

Vertrek	Dag	Aantal	Aank.	Bijzh.
09-10-1941	Donderdag	72			1
.
TOTAAL		72

09 oktober: Razzia Gelderland 8-9 oktober

Apeldoorn-Auschwitz

Vertrek	Dag	Aantal	Aank.	Bijzh.
22-01-1943	Vrijdag	921	24-01-1943		1
.
TOTAAL		921

Amsterdam-Theresienstadt

Vertrek	Dag	Aantal	Aank.	Bijzh.
21-04-1943	Woensdag	295	22-04-1943		1
26-05-1943	Woensdag	2	27-05-1943		2
.
TOTAAL		297

Vught-Auschwitz

Vertrek	Dag	Aantal	Aank.	Bijzh,
15-11-1943	Maandag	1149	18-11-1943		1
03-06-1944	Zaterdag	496			2
.
TOTAAL		1645