OBBINK 27 jaar Roepnaam: Gerrit Voornamen: Gerrit Willem Geboren: 13-12-1917 te Aalten Overleden: 28-10-1944 te Borken Begraven: Oude Begraafplaats te Dinxperlo Ouders:Gerrit Willem Obbink (1874 te Wisch-overl…-..-..) en (getr.22-11-1900 te Aalten) Wilhelmina Eppink (..-..1906 te Aalten-overl.01-11-1940 te Aalten) Beroep: Landbouwer Woonadres: Huppel 70 te Winterswijk Groep:Burgerslachtoffers
NIJLAND 26 jaar Roepnaam: Henk Voornamen: Hendrik Gerrit Geboren: 04-07-1913 te Enschede Overleden: 10-05-1940 te Born Begraven: Alg.Begraafplaats Winterswijk,112/2 Vak A, rij L, nr.13 Ouders:Gerrit Hendrik Nijland(01-01-1885 te Enschede-overl.10-04-1959 te Winterswijk) en (getr.23-09-1905 te Enschede) Hermina Ribbels (25-01-1884 te Eibergen-overl.03-03-1956 te Winterswijk) Beroep: Boekhouder Nutsspaarbank Woonadres: Morsestraat 11 te Winterswijk Ze komen op 29-04-1926 vanuit Enschede met 4 kinderen naar Weurden 36 Groep:Koninklijke Landmacht /1e Luitenant, 37e Reg.Inf. Erelijst van Gevallenen 1940-1945, pag.1381, no.12
Bij de brug te Obbicht over het Julianakanaal, nabij Born, was de 3e Sectie van 1-II-37.RI onder de reserve 1e luitenant Nijland gelegerd ter beveiliging van een ruim 2 km breed vak. De brug was voorbereid voor vernieling. In de ochtend van 10 mei verscheen een zgn. overvalsploeg verkleed als Nederlandse Politietroepen, in werkelijkheid een Duits commando. Op instigatie van de aankomst van deze ploeg ging de luitenant samen met korporaal Epema over de brug de commando’s tegemoet. Bij de versperring vroeg hij de ‘Politietroepen’ om identiteitspapieren, waarop deze de wapens te voorschijn haalden. De luitenant schreeuwde naar zijn mannen het vuur te openen, waarop hij zelf door de ‘moedige’ commando’s werd neergeschoten. De korporaal Epema trachtte de lont van de bruglading nog te bereiken, maar werd voordien gedood door Duitse kogels. De brug werd desondanks niet door de overvalploeg genomen. De later bij het zuidelijker gelegen Berg overgestoken Duitsers kwamen de verdedigers bij Obbicht in de rug en dwongen hen tot overgave.
Gemeente Obbicht Monument herdenkt twee gesneuvelde Nederlandse soldaten; Henk Nijland en Mindert Epema . Zij kwamen om tijdens gevechten op 10 mei 1940. Het Monument staat bij de brug over het kanaal. Het Monument is op 10 mei 1992 onthuld en staat voor de strijd voor recht en vrijheid.
Tekst op het Monument:
HIER SNEUVELDE OP
10 MEI 1940
HENK NIJLAND
(WINTERSWIJK GLD.)
EN
MINDERT EPEMA
(BOZUM FRI.)
IN DE STRIJD VOOR
RECHT EN VRIJHEID
Tevens is er een Monument op de St.Servaesbrug in Maasstricht. Vernieuwd 10 mei 2017 i.v.m. foutieve vermeldingen.
NEUSCHÄFER 23 jaar Roepnaam: Otto Voornamen: Otto Gerardus Geboren: 02-02-1917 te Winterswijk Overleden: 13-05-1940 te Rhenen. Grebbeberg Begraven: Militair Ereveld grebbeberg, rij 5, graf 28. Ouders:Heinrich Neuschäfer (1876-overl.18-12-1945 te Winterswijk) en (getr.23-09-1904 te Winterswijk) Johanna Heuzinkveld (1880-1967) Beroep: Medewerker Organon Woonadres:(1920 Wooldseweg 24 te Winterswijk . Later te Oss Groep:Koninklijke Landmacht Dienstplichtig Soldaat Staf III-11 R.I. Erelijst van Gevallenen 1940-1945, pag.1379, no.2.
Op 18 mei 1940 gevonden in het bos tegenover het Hotel De Grebbeberg, zuid van de straatweg Rhenen-Wageningen. Akte:Rhenen, no.414,staat, Wonende te Oss.
Otto Neuschäfer werd in Winterswijk geboren op 2 februari 1917 als jongste zoon van Heinrich Neuschäfer (1876-overl.18-12-1945) en Johanna Heuzinkveld (1880-1967). De vader van Otto was Fleischermeister en hoofd van de slachterij, werkzaam bij N.V. Zwanenburg’s Slachterijen en fabrieken te Winterswijk. Otto is in de jaren ‘30 naar Oss gegaan naar de firma Organon
NAVIS 28 jaar Roepnaam: Arend Jan Voornamen: Arend Jan Geboren: 26-08-1914 te Winterswijk Overleden: 01-12-1942 te Borken Begraven: Alg.Begraafplaats Vak C 80 1214 Ouders:Arend Jan Navis (15-08-1871 te Winterswijk-overl.22-04-1927 te Winterswijk) en (getr.16-02-1900 te Winterswijk) Dora Hendrika Deunk (02-12-1876 te Aalten-overl.06-02-1925 te Winterswijk) Partner: Geertruida Willemina Toebes (07-11-1915 te Winterswijk-overl.06-02-2012 te Winterswijk) Trouwdatum: 24-01-1936 te Winterswijk Kinderen: Beroep: Landbouwer Woonadres: Oostervoort 6 te Winterswijk Groep:
MULDER 31 jaar Roepnaam: Gerard Voornamen: Gerhardus Evert Hendrik Geboren: 25-08-1912 te Winterswijk Overleden: 11-04-1944 te Nachterstedt Begraven: Alg.Begraafplaats Vak B,rij 9, nr.143 Ouders:Hendrik Mulder (01-09-1879 Oldemarktte-overl.19-01-1962 te Winterswijk) en (getr.29-10-1908 te Winterswijk) Everdina Margaretha van Lochem (21-06-1878 te Winterswijk-overl.05-07-1951 te Winterswijk) Partner: Trouwdatum: Beroep: Bakker Woonadres: Morgenzonweg 40 (1951-ouders) te Winterswijk Groep: Dwangarbeid
Tijdens de Tweede Wereldoorlog werkten honderden Sovjet-krijgsgevangenen en veroordeelden van andere nationaliteiten onder onmenselijke omstandigheden in de Concordia- mijn ( Braunkohlegrube Concordia) van Riebeckschen Montan-Werken . Tussen 130 en 140 mensen verloren hun leven.
MOM 24 jaar Roepnaam: Herman Voornamen: Hermanus Hendrikus Bernardus Geboren: 11-04-1920 te Winterswijk Overleden: 06-06-1944 te Overveen Begraven: Eerebegraafplaats Bloemendaal te Overveen, vak 23 Ouders: Hendrikus Bernardus Johannes Mom (27-01-1892 te Oosterbeek -overl…-..-..te) en (getr.23-05-1918 te Renkum) Helena Johanna van Dijk (27-04-1887 te Den Haag-overl.23-05-1951 te Eibergen) Beroep: Smid Bankwerker Woonadres: (1920 B.H.Heldtstraat 55 L) te Winterswijk Groep: Verzet Erelijst van Gevallenen 1940-1945, pag.997.no.2
Herman Mom woonde bij zijn ouders in Eibergen en werkte als smid-bankwerker en elektromonteur bij de NV Heemaf in Hengelo. In de loop van de oorlog werd hij, in het kader van de verplichte arbeidsinzet, gedwongen in Duitsland te gaan werken. Begin 1944 weigerde hij na een verlofperiode terug te keren en dook hij onder op de boerderij van de familie Walterbos in Beltrum, gemeente Eibergen. Hier kwam hij in contact met de KP-Aalten onder leiding van C. Ruizendaal (‘Zwarte Kees’), die de boerderij als onderkomen gebruikte. Mom sloot zich aan en werd uit hoofde van zijn beroep de wapenmeester van de groep. Zo verzorgde en repareerde hij geweren, karabijnen, revolvers en mitrailleurs. Nadat J.H. Sonderen een boardgun uit een neergeschoten Engels vliegtuig had gehaald, maakte Mom hiervoor een standaard, die gemonteerd kon worden in een auto. Als gevolg van het verraad van provocateur W. Markus werd Mom op 20 april 1944 door de Sipo gearresteerd, naar kamp Vught overgebracht en in één van de bunkercellen opgesloten. Na in ’s-Hertogenbosch ter dood te zijn veroordeeld, werd hij, op 6 juni 1944 gefusilleerd in het duingebied Overveen, gemeente Zandvoort
Achtergrond
Herman Mom woonde bij zijn ouders in Eibergen en werkte als smid-bankwerker en elektromonteur bij de firma Heemaf in Hengelo. In de loop van de oorlog werd hij, in het kader van de verplichte arbeidsinzet, gedwongen in Duitsland te werken. Begin 1944 weigerde hij na een verlofperiode terug te keren en dook onder op een boerderij in Beltrum bij Eibergen.
Verzetsactiviteiten
Mom kwam op zijn onderduikadres in contact met de knokploeg Aalten die de boerderij als onderkomen gebruikte. Hij sloot zich aan en werd vanwege zijn beroep als smid-bankwerker de wapenmeester van de groep. Hij verzorgde en repareerde de geweren, karabijnen, revolvers en mitrailleurs. Toen een groepslid een boardgun uit een neergeschoten Engels vliegtuig had gehaald, maakte Mom hiervoor een standaard, die gemonteerd kon worden in een auto.
Arrestatie en moord
Als gevolg van verraad door V-mann (= een Vertrauensmann die infiltreerde in verzetsgroepen om deze te verraden) W. Markus werd Mom op 20 april 1944 door de Sicherheitspolizei gearresteerd en overgebracht naar kamp Vught, waar hij in één van de bunkercellen werd opgesloten. Na ter dood te zijn veroordeeld, werd hij op 6 juni 1944 met 28 anderen, onder wie leden van zijn knokploeg, in het duingebied bij Overveen gefusilleerd en daar in een massagraf provisorisch begraven.
De verrader Markus werd in 1945 gearresteerd en kreeg een gevangenisstraf van achttien jaar opgelegd. In 1956 werd hij vrijgelaten.
MOES 27 jaar Roepnaam: Hendrik Voornamen: Hendrik Geboren: 03-11-1917 te Emmen Overleden: 13-12-1944 te Neuengamme Begraven: Ouders: Geert Moes (16-07-1877 te Emmen-overl.29-01-1959 te Apeldoorn) en (getr.04-07-1899 te Emmen) Margje Bloemberg (06-07-1873 te Emmen-overl…-..-..te Emmen.) Beroep: Metselaar Woonadres: te Groep: Verzet Erelijst van Gevallenen 1940-1945, pag.996.no.3
Aangekomen in Neuengamme Hoofdkamp op 10-09-1944 vanuit Amersfoort. Kampnummer: 48749 In de bewaard gebleven dodenboeken van Neuengamme (de registratie van overleden gevangenen) staan verschillende ziekten waaraan gevangenen zijn gestorven: enteritis, tuberculose, dysenterie, hartfalen, enz. Dat is verhullend. De ware doodsoorzaak zijn vrijwel altijd de abominabele omstandigheden in het kamp geweest. Bovendien zijn de gegevens volledig onbetrouwbaar. Vaak werd er in de registratie maar wat opgeschreven. (Bron: Nederlanders in Neuengamme)
MENGERS 40 jaar Roepnaam: Herman Voornamen: Herman Geboren: 02-06-1904 te Winterswijk Overleden: 27-09-1944 te Winterswijk Begraven: Ouders: Jan Willem Mengers (04-12-1863 te Winterswijk-overl.05-02-1949 te Winterswijk) en (getr.08-03-1889 te Winterswijk) Aleida Wilhelmina Schreurs (26-02-1866 te Winterswijk-overl.20-03-1908 te Winterswijk) Partner: Grada Johanna Wiggers (29-05-1904 te Winterswijk-overl.24-09-1994 te Monnikendam?). Trouwdatum:28-08-1934 te Winterswijk Kinderen: Beroep: Landbouwer Woonadres: 1924-Walienseweg 29- (Nieuw Hemink) te Winterswijk en vertrekt in 1928 naar Renkum. Groep: Burgerslachtoffer
Op 27 Sept. ’44 hield de Landwacht een van de vele razzia’s op onderduikers. Ook de buurtschap Huppel werd bezocht. Bij deze gelegenheid werd de Landbouwer Herman Mengers door een lid van dit illustere verraders gezelschap doodgeschoten. De dader is thans ontmaskerd en zit in afwachting van het vonnis, dat over hem geveld zal worden, veilig in het bewaringskamp “Vosseveld” alhier opgeborgen. Doodgeschoten door Joh.van Buuren (Jan van Buuren?) Destijds geevacueerd op de Plataanlaan. Uit Beusichem? (Krantenbericht 11-09-1945)
Herman Mengers zat gevangen in Kamp Amersfoort tussen 21 juli 1944 en 11 augustus 1944 zat Herman Mengers gevangen in Kamp Amersfoort.
MEERDINK 39 jaar Roepnaam: Albert Voornamen: Albert Geboren: 04-11-1905 te Winterswijk Overleden: 02-03-1945 te Bocholt Begraven:Alg.Begraafplaats Winterswijk Ouders: Jan Willem Meerdink (28-09-1866 te Winterswijk-overl.13-12-1942 te Winterswijk ) en (getr.03-05-1895 te Winterswijk) Janna Hendrika Pasman (12-10-1866 te Winterswijk-overl.19-07-1959 te Winterswijk) Beroep:Timmerman Woonadres: Jan Stienstraweg 6 te Winterswijk Groep: Burgerslachtoffer
Albert Meerdink, werkzaam tijdens verplichte ‘arbeidsinzet’ in de gemeente Bocholt, werd tijdens een bombardement op de stad zwaargewond en overleed op 2 maart 1945, Adres: Schonenbergstraat 3 Tijd: 22.30 uur Albert Meerdink, 39 jaren, ongehuwd, timmerman.
LOO TE 19 jaar Roepnaam: Jan Voornamen: Arend jan Geboren: plm.1926 te Aalten Overleden: 08-04-1945 te Winterswijk Begraven: Ouders: Jan Roelof te Loo (11-10-1902 te Winterswijk-overl.03-05-1974 te Winterswijk en Aaltjen Oonk (..-..-..te-overl…-..-..te) Beroep:Monteur Woonadres Freule van Dorthstraat 23 te Winterswijk Groep: Burgerslachtoffer