WIGGERS                   29 jaar
Roepnaam: Gerhard
Voornamen: Gerhard Willem
Geb:07-10-1910 te Winterswijk
Overl:15-05-1940 te Utrecht
Begraven: Alg.Begraafplaats te Winterswijk, vak C, rij 78, graf 1155
Ouders:Jan Hendrik Wiggers (29-03-1872 te Winterswijk-overl.05-05-1946 te Winterswijk )en (getr.13-05-1904 te Winterswijk) Johanna Christina te Colstee (21-02-1882 te Winterswijk-overl.06-09-1971 te Winterswijk)
Partner:Johanna Geertruida Stemerdink (19-01-1912 te Winterswijk-overl.28-04-2009 te Winterswijk)
Trouwdatum::05-11-1937 te Winterswijk
Kinderen:
Beroep:
Woonadres:(1920: Kotten 103.-Kuipersweg 3 (Oossinknijhuis) 
Groep:Koninklijke Landmacht dpl.Soldaat, Mil. onderdeel 3-II-11 R.I.
Erelijst van Gevallenen 1940-1945, pag.1453, no.1.

Op 12 Mei 1940 gewond geraakt bij kilometerpaal 25 (Spoorlijn/Achterberg) en op  15 mei 1940 overleden in het ziekenhuis te Utrecht.

WIESKAMP                               41 jaar
Roepnaam: Jan
Voornamen: Jan Willem
Geb:25-10-1903 te Winterswijk
Overl.:10-04-1945 Oberndorf am Neckar 
Begraven:Ned.Ereveld te Frankfurt Vak/rij/nummer: F 2 12
Ouders: Jan Fredrik Wieskamp (15-03-1862 te Winterswijk-overl.25-07-1918 te Winterswijk) en (getr.14-05-1886 te Winterswijk) Johanna Willemina te Slippe (19-03-1866 te Winterswijk-overl.22-03-1959 te Winterswijk)
Partner:Fredrika Gesiena Klap (29-09-1903 te Winterswijk-overl.11-10-1954 te Winterswijk)
Trouwdatum: 22-06-1929 te Winterswijk
Kinderen:
Beroep:Wever
Woonadres:
Groep: Dwangarbeid

Een verhaal over Oberndorf am Neckar, verteld door H.J.W.Willemsen.

De heer Willemsen weet zich nog te herinneren dat op 17 november 1942 ‘s ochtends de Duitsers bij de directie van Meijerink en zonen kwamen en te kennen gaven dat ze meer arbeiders naar Duitsland wilden hebben en mannen van 18 tot 45 jaar vorderden.

‘De directie heeft nog van alles geprobeerd om ons te houden, maar dat lukte helaas niet. 
We moesten binnen een week naar Oberndorf am Neckar in Duitsland om daar oorlogsmateriaal te maken. op 24 november 1942 ‘s middags werden wij met 24 personen met de trein naar Oberndorf am neckar gebracht. Dat ging met de Nederlandse trein naar Arnhem en vervolgens met de Duitse trein over Keulen naar Stuttgart.

In de ochtend van 25 november kwamen wij in Stuttgart aan. De groep van 24 personen werd verspreid over verschillende plaatsen in een grote fabriek, die de naam Manser Werke had. 
Toen wij er een week werkten, constateerden we, dat er nog achte personen van Willink-Blijdenstein en nog een aantal Winterswijkse bouwarbeiders in die fabriek werkten. 
Alles bij elkaar waren wij met een groep van 45 tot 50 Winterswijkers.

Er werkten wel tien-tot twaalfduizende mensen. Van alle nationaliteiten. Russen, Italianen, Fransen, Polen en Hollanders.
Als we na het werk uit de fabriek kwamen, moesten we wel een half uur lopen een berg op, naar een cafe-restaurant, dat leijenhof heette.Daar was een aardig meisje en die zorgde voor het eten. Dat was toen nog wel aardig goed. Daar was ook een slaapvertrek. 
We sliepen met vijftien personen op één vertrek. De één boven, de ander onder. 

We waren daar toen een maand of zes en het eten werd er niet beter op. Zodat er geleidelijk aan wat van onze vrienden ziek werden. Ze werden dan opgenomen. Rechts van die fabriek was een groot gebouw met vooraan de kantine en achteraan kamers voor zieken. 
Kan mij nog goed herinneren hoe Johan Fintelman, die was opgenomen er aan toe was. 
Deze is daar ook overleden. Ook mijn vriend de Winterswijker Berenschot is er gestorven. 

‘We waren daar een goed half jaar’, toen die vreselijke ziekte typhus uitbrak. Het werd steeds erger met de zieke mensen. Het gebeurde wel dat er in één week acht personen overleden. Het eten werd ook steeds slechter. Een beetje koolsoep met ongeschilde aardappelen , daar moest je de hele dag op werken. 
Op zekere dag werden we overgeplaatst naar de barakken, die nog maar een kwartier weg lagen van de fabriek. 

In de tijd dat de barakken werden opgezet, zijn wij één keer met verlof geweest in Winterswijk, voor een periode van negen dagen. 
We moesten weer terug naar Oberndorf. Daar aangekomen kwamen wij in die barakken en daar was het eten nog slechter geworden. Als we in de nacht moesten werken, kregen we ‘s avonds in de kantine een klein bordje pap.Daar moest je de hele nacht op werken.

We waren zo’n drie maanden in de barakken, toen we zo’n last kregen van ongedierte. de wandluizen liepen ons ‘s nachts over de lichamen. Het werd één vieze troep. 
In Februari 1945 gooiden van die grote Engelse bommenwerpers de hele machinekamer en het ketelhuis kapot. Nadien zijn we niet veel meer in de fabriek geweest. Onze Winterswijkse vriend Jan Wieskamp lag in maart 1945 in het ziekenhuis, daar in Oberndorf, met een vreselijke ziekte en hij is daar begin april 1945 overleden.

Een half uur lopen van het stadje Oberndorf was ook een straflager, concentratiekamp. 
Daar stierven wel tientallen mensen. 

We hebben daar in Oberndorf veel met angst en verdriet moeten leven en veel ondervonden en meegemaakt. Wat waren we blij toen we op de twintigste april 1945 door de Fransen werden bevrijd.

Monument Oberndorf am Neckar. Dat herinnert aan de 308 omgekomen dwangarbeiders.

Naast Jan Willem Wieskamp (10-04-1945) zijn hier omgekomen:
Johan Fintelman (11-04-1943)
Hendrik Plekenpol (11-04-1943)
Dhr. Willemsen spreekt ook over zijn vriend Berenschot. Echter dit hebben wij nog niet kunnen terug vinden.

WEVER                              52 jaar
Roepnaam: Geert
Voornamen: Geert
Geb:19-04-1892 te Wedde
Overl.:01-11-1944 te Winterswijk 
Begraven:Alg.Begraafplaats te Winterswijk Vak/rij/nummer: A 8 45
Ouders: Jan Wever (28-07-1839 te-overl.09-04-1907 te Wedderveer) en (getr.03-05-1876 te Wedde) Grietje Meening (31-08-1852 te Hoorn-overl.16-01-1921 te Wedderveer)
Partner: Brondina Catharina Helena Wierenga (25-04-1896 te Warfhuizen-overl…-..-..te)
Trouwdatum: 30-04-1920 te Leens 
Kinderen:
Beroep: Gem.ambtenaar
Burgelijke stand (art. Tubantia 27-07-1942)
Woonadres: Groenloseweg 65 
Groep: Verzet
Erelijst van Gevallenen 1940-1945, pag.758, no.3

Geert Wever is niet aangesloten geweest bij een plaatselijke verzetsgroep, maar heeft als chef van de afdeling Bevolking wel verschillende personen uit het bevolkingsregister laten verdwijnen, zodat ze geen gevaar liepen naar Duitsland te worden gezonden.

Geert is overleden op adres Haitsma Mulierweg 48 te huize van de weduwe van zijn zwager gemeente secretaris Michiel Wierenga (overl. 02-11-1939)

Geert was als ambtenaar ondergedoken op de ‘boer’, maar werd ernstig ziek. Longontsteking en hoge koorts. Hij kon niet op zijn onderduikadres blijven en besloot onderdak te zoeken bij de weduwe van zijn zwager Wierenga. Daar thuis aan de Haitsma Mulierweg kwam hij te overlijden op 1 november 1944

Wassink                                32 jaar
Roepnaam: Gradus
Voornamen: Gradus
Geb:29-06-1907 te Winterswijk
Overl.:12-05-1940 te Rotterdam
Begraven: Vernoemd op het monument Ereveld Grebbeberg/ graf  in Rotterdam geruimd
Ouders:Jan Hendrik Wassink (12-08-1870 te Winterswijk-overl.06-04-1928 te Winterswijk) en (getr.27-05-1898 te Winterswijk) Natha Catharina Römer (13-08-1876 te Aalten -overl.05-12-1953 te Winterswijk)
Partner: Jannetje Peters (12-06-1912 te Winterswijk-overl.23-03-1979 te Winterswijk)
Trouwdatum:: 25-04-1933 te Winterswijk
Kinderen:
Beroep:. Wever
Woonadres:
Groep: Koninklijke Landmacht dpl.Soldaat MC-II-32 R.I
Erelijst van Gevallenen: Sinds 2019

Zijn graf is één van de Rotterdamse oorlogsgraven die om onbegrijpelijke redenen geëgaliseerd zijn wegens aanleg van een monument op BP Crooswijk. Daardoor heeft betrokken militair geen bekend graf meer en is als zodanig vernoemd op het monument voor militairen zonder (bekend) graf op Ereveld Grebbeberg.

Ooglijders Instituut Oostmolenwerf Rotterdam
Op zondag 12 mei, de eerste Pinksterdag 1940, sloeg het noodlot toe.Om 11.00 uur werd het gebouw door zes bommen totaal verwoest.

Monument Grebbeberg 2005 onthuld

28 juni 2019  
Geachte heer Tenbergen,
Hierbij berichten wij u dat de naam van Gradus Wassink is opgenomen in de categorie Koninklijke Landmacht van de Erelijst van Gevallenen 1940-1945.U kunt de digitale pagina waarop de naam van Gradus Wassink staat vermeld bezoeken door te klikken op de volgende link: Erelijst van Gevallenen 1940-1945.Met vriendelijke groet,Namens de redactie van www.erelijst.nl
René van Heijningen

Vriezen                               24 jaar
Roepnaam: Hendrik
Voornamen: Johan Hendrik
Geb:10-02-1916 te Winterswijk
Overl:13-05-1940 te Arnhem 
Begraafplaats: Alg.Begraafplaats te Winterswijk, Vak B,rij 36 , graf 580
Ouders: Gerrit Hendrik Vriezen (15-01-1884 te Aalten-overl.17-01-1951 te Winterswijk) en (getr.27-03-1913 te Aalten) Gesina Christina Assink (13-12-1889 te Aalten-overl.30-07-1960 te Winterswijk)
Beroep: Landbouwer
Woonadres: Corle 8- (Sligts)- Corleseweg 13 te Winterswijk Corle
Groep:Koninklijke Landmacht dpl.Soldaat 2-1-8 R.I.
Erelijst van Gevallenen 1940-1945, pag. 1446, no.4

Op zondag 7 Mei 1940, drie dagen voor de Duitse inval, heeft Hendrik nog een brief aan zijn ouders gestuurd.
Hij zou die dag landbouwverlof krijgen en had zijn ‘koffers’ al gepakt, maar kreeg net te horen dat alle verloven waren ingetrokken. Niemand op de kazerne begreep waarom. Ook klaagt Hendrik over spierpijn en heeft de laatste oefening dan ook niet mee gedaan. Verder heeft hij weinig nieuws en hoopt snel weer te kunnen schrijven.
De(vrije) Pinksterdagen ziet hij somber in, maar hoopt echter dat het mee zal vallen. Als er maar geen oorlog komt. 

Hendrik werd zwaar gewond door een granaatscherf op Donderdag 11 mei 1940 en werd door het Rode kruis naar het Diaconessen ziekenhuis in Arnhem gebracht. Daar kwam Hendrik te overlijden op 13 mei.
De verpleegster kende familie van Hendrik en toen ze hem naar de operatiekamer bracht zei ze:
‘Vriezen, weet u waar u heen gaat?’ antwoordde hij: ‘Ja, ik ga naar ‘t Vaderhuis hierboven’.

De trouwe soldaat

Ergens in Nederland, kwam hij op wacht,
Diende daar trouw zijn land, bij dag en nacht
Heeft daar voor ‘t Vaderland, zijn taak verricht,
Ergens in Nederland, deed hij zijn plicht.

Ergens in Nederland, kwam d’oorlogsbrand,
Doch hij als trouw soldaat, hield moedig stand.
Hij was ‘t die onversaagd, fier weerstand bood,
Ergens in Nederland…. tot in den dood.

Ergens in Nederland, is nu het graf,
Van hem, die voor zijn land het leven gaf.
Thans zit zoo menigeen. moeder of vrouw,
Ergens in Nederland in diep rouw.

Ergens in Nederland, viel hij met eer,
Doch als de tijd daar is, zien wij hem weer.
Daar waar geen oorlog is, zorg of verdriet,
Daar in dat Vaderhuis….scheldt men ons niet.

Bron: Documentatie-map Fam.Vriezen. 

Hendrik Vriezenbank Corle

Deze bank herdenkt de bevrijding van Corle en Hendrik Vriezen, die is gesneuveld op 14 mei 1940.

Tekst op het bordje:

Deze bank werd opgericht door N.B.S.-groep Corle

ter ere der bevrijding op 31 maart 1945

en ter nagedachtenis aan onze buurtmakker

Hendrik Vriezen, geb. Febr. 1916, gesneuveld 14 mei 1940

Teksten op de bank:

HENDRIK VRIEZENBANK 3 AUG. 1945

ONTWORSTELD AAN DE SLAVERNIJ 31 MAART 1945

DEN VADERLANT GHETROUWE 1940

Vriesen                                   49 jaar
Roepnaam: Gerrit
Voornamen: Gerrit Jan
Geb:23-10-1895 te Winterswijk
Overl:24-03-1945 te Lichtenvoorde 
Begraafplaats: Alg.Begraafplaats te Winterswijk, Vak B, rij 4, graf 86
Ouders:Gerrit Jan Vriesen (17-07-1860 te Winterswijk-overl.20-10-1918 te Winterswijk) en (getr.29-01-1886 te Winterswijk) Anna Berendina Plekenpol (18-06-1856 te Winterswijk-overl.17-06-1935 te Winterswijk)
Beroep:Fabrieksarbeider/ Scheerdersbaas
Woonadres:
Groep:Burgerslachtoffers

21 Maart 1945:
Ook voor de spitters was het een zware dag. Zeer begrijpelijk hadden velen den laatsten tijd het spitten gelaten voor wat het was, ondanks alle dreigementen en fulminaties van O.T.- en Arbeidsinzet-,  “autoriteiten”. Zoo langzamerhand werd men fatalistisch en ging men van de stelling uit: de mensch kan maar 1 dood sterven! Een groep was echter dien morgen naar Varsseveld vertrokken, welke plaats dezen dag ook door bommen werd getroffen. Helaas vielen hierbij weer slachtoffers te betreuren, waartoe ook een aantal Winterswijksche mannen behoorden. Er vielen vijf dooden, n.l.:

J.F. Deunk                          R. Veldhuis

B.Geurink                           G.J. Vriesen

J.A.Pillen

G,J,Vriesen en J.A.Pillen waren zwagers.

Veldhuis                                          37
Roepnaam: Roelof
Voornamen: Roelof
Geb:04-03-1908 te Emmen
Overl:21-03-1945 te Varsseveld
Begraven:
Ouders:Remmelt Veldhuis (08-12-1877 te Ooststellingwerf-overl.20-07-1944 te Winterswijk) en (getr.27-04-1900 te) Metje  Oosting (22-12-1881 te Odoorn-overl.29-02-1948 te Winterswijk)
Partner: (gescheiden) Antonetta Wilhelmina Hartjes (04-02-1916 te Gendringen-overl…-..-..te)
Trouwdatum: 04-11-1933 te Winterswijk
Kinderen:
Beroep:Arbeider
Woonadres: Wooldseweg 33 te Winterswijk
Groep: Burgerslachtoffers

Beschieting bij Algemene begraafplaats  in Varsseveld

Ook voor de spitters was het een zware dag. Zeer begrijpelijk hadden velen den laatsten tijd het spitten gelaten voor wat het was, ondanks alle dreigementen en fulminaties van O.T.- en Arbeidsinzet-,  “autoriteiten”. Zoo langzamerhand werd men fatalistisch en ging men van de stelling uit: de mensch kan maar 1 dood sterven! Een groep was echter dien morgen naar Varsseveld vertrokken, welke plaats dezen dag ook door bommen werd getroffen. Helaas vielen hierbij weer slachtoffers te betreuren, waartoe ook een aantal Winterswijksche mannen behoorden. Er vielen vijf dooden, n.l.:

J.F. Deunk                          R. Veldhuis

B.Geurink                           G.J. Vriesen

J.A.Pillen

Roelof was ondergedoken in die periode. Hij was gescheiden, maar ging even naar huis om zijn beide kinderen te zien, welke hij bij familie had ondergebracht. Hij werd toen verraden en naar Varsseveld gestuurd om te spitten, wat zijn noodlot werd.

Kinderen:
Metje Veldhuis (01-08-1934)
Johan Herman veldhuis (24-07-1937 – 21-12-2019)

Veerman                                                  57 jaar
Roepnaam: Christiaan
Voornamen: Christiaan Jacobus
Geb:27-07-1887 te Kesteren (kwam op 2-jarige leeftijd naar Winterswijk)
Overl:17-01-1945 te Siegburg
Begraven:
Ouders:Ludovicus.Veerman (31-10-1864 te Leeuwarden-overl.19-05-1949 te Winterswijk) en(getr.26-03-1885 te Utrecht) Alida Adriana van der Kamp (17-09-1864 te Leiden-overl.02-06-1902 te Winterswijk)
Partner: Maria Helena Wilhelmina Lahaije (1898 te Sittard-overl…-..-..te)
Trouwdatum: 10-03-1919 te Winterswijk
Kinderen:
Beroep: Staatsmijn Maurits
Woonadres: te Winterswijk
Groep: Dwangarbeid/verzet

Nationaal Ereveld Loenen

Onthulling Monument in Lindenheuvel (Geleen) op 29 augustus 1948.
Voor de gesneuvelde stadsgenoten, waaronder lid van verzet C.J.Veerman.

Ook is er in Geleen een straat naar hem vernoemd.

Dagboekaantekingen van een andere gevangene:

Tuchthuis Siegburg28 Februari 1945-
Het is een schandaal.Men is doodsbang in het revier te komen. Revier wil zeggen met 3, 4 man (drie of vier zieken) op een cel, stroozakken waar weet-ik-wie, die weet-ik-wat heeft gehad, opgeslapen heeft, luizen, wandluizen, weinig eten (geen Arbeitstoelage) een waterkruik van 3 liter voor 4 man! Een oude vieze kubel, geen papier. Revier wil zeggen een vuile stinkende cel. Hoe kan men hem schoonmaken, als men alle vier ziek is, als iedereen den heelen dag op z’n stroozak ligt.Het stinkt want een, of twee man willen ’t raam dicht hebben … ventilatie is er nauwelijks … en de kubel…
Als er geen luizen zijn, komen ze er wel, één man zal toch wel een luisje ergens in een vergeten naadje van z’n hemd hebben … 1 luis in ’n hemdenaadje, tegen een koortsig lichaam, op een broeierige stroomatras gedurende een paar dagen – een week – is eitjes … kleine luisjes … wandelingen … ander hemd … ander lichaam.Als je niet erg ziek bent, word je het wel.De deur gaat open. Eten! Wie moet het aannemen, de een is te zwak, de ander heeft te veel koorts, de derde hoest zoo…Maar achter die muur liggen de doodzieken onverzorgd in de kleine cellenDr. Hohn, die slechts 4 × per week komt kijken, Die nog nooit een cel betreden heeft. Als hij een zieke, een doodzieke wil zien, haalt men de zieke naar hem toe.Een zieke man is een schadepost.Een doode, is een man minder eten, en … men kan hem afvoeren uit de boeken.

Ubbink                    30 Jaar
Roepnaam: Johanna
Voornamen:  Johanna Wilhelmina   
Geb:26-12-1914  te Winterswijk
Overl:24-03-1945 te Haaksbergen
Begraven:
Ouders:Jan Hendrik Ubbink (27-10-1889 te Winterswijk-overl.29-12-1971 te Winterswijk)  en (getr.30-01-1913 te Winterswijk) Johanna Ubbink (22-05-1889 te Winterswijk-overl.21-06-1921 te Winterswijk)
Partner: Ekke Leeuw
Trouwdatum:
Woonadres:     
Groep: Burgerslachtoffers

Op die datum in 1945 speelde zich een tragedie af. Om 9.15 uur op die zaterdagmorgen gaat het luchtalarm af. De reactie is routinematig: scholen sturen de kinderen naar huis, iedereen zoekt een veilig heenkomen. Dan, om 9.23 uur, klinkt het gierende geluid van een ongekend zware bommenregen. Drie formaties van elk zes bommenwerpers van de geallieerde “386 Bomb Group” ontdoen zich van 318 fragmentatiebommen van elk 118 kg. De gevolgen zijn afschuwelijk. Tal van gezinnen aan de Klaashuisstraat, Brink, Jhr. von Heijdenstraat, Buurserstraat, Veldkampstraat, Bevertstraat en de Enschedesestraat worden in rouw gedompeld.

Monument Haaksbergen

TIMMER                                              18 jaar
Roepnaam: Jan
Voornamen: Jan
Geboren: 21-10-1926 te Winterswijk
Overleden: 24-02-1945  te Winterswijk
Begraven: Alg.Begraafplaats te Winterswijk
Ouders:Johannes Timmer (05-10-1891 te Baarn-overl.24-07-1972 te Winterswijk en (getr.08-08-1923 te ‘s Gravenhage) Hendrikje de Groot (16-09-1885 te Kampen-overl.23-03-1988 te Winterswijk)
Beroep:Bakker
Woonadres:Wooldstraat 55 te Winterswijk
Groep:Burgerslachtoffers

Zaterdag 24 Febr. ’45 was een zwarte dag voor onze gemeente. ’s Avonds om ongeveer kwart voor tien werden boven het dorp 8 brisantbommen afgeworpen, waarschijnlijk bedoeld voor het Stationsemplacement. Deze bommen misten echter verre hun doel, hetgeen treurige gevolgen had.  Twee projectielen kwamen terecht op en voor het pand van den heer Timmer, bakkerij in de Wooldstraat 55. De verwoesting was verschrikkelijk. Ook belendende winkelpanden werden practisch totaal vernield. Onder de puinhopen werd het lijk van Jan Timmer gevonden, 18 jaar

Bron:W.Lelieveld