JOLINK                                     26 jaar
Roepnaam: Gerrit
Voornamen: Gerrit Elbert
Geboren: 17-06-1918 te Drempt
Overleden:09-04-1945 te Neuengamme
Begraven: 
Ouders: Gerrit Jan Jolink (21-05-1886 te Drempt-overl.10-08-1957 te Winterswijk) en (getr.28-05-1909 te Steenderen) Gerritje Verbeek (29-10-1890 te Steenderen-overl.27-05-1964 te Winterswijk)
Partner:Geertruida Antonia Woestenesch (02-06-1922  te Winterswijk-overl.18-04-2005 Den Helder)
Trouwdatum:   te 
Kinderen:
Beroep:
Woonadres: Parallelweg 40  te Winterswijk
Groep: Verzet/werkweigering
Erelijst van Gevallenen 1940-1945, pag.968, no.6

Gearresteerd op 19-08-1944 
Amersfoort: 26-08-1944 – 08-09-1944
Aangekomen Neuengamme: 10-09-1944

Verhaal door M Jolink – 08-05-2018

12 jaar geleden maakte ik samen met mijn ouders met Vriendenkring Neuengamme een 4 daagse reis naar Neuengamme. Mijn opa Gerrit Elbert Jolink is hier omgekomen, maar veel informatie hierover hadden we niet. Mijn vader, geboren op 1 oktober 1944 heeft zijn vader nooit gekend. Tijdens deze reis leerde ik Wim Aloserij kennen waar ik al snel ademloos naar zijn verhalen luisterde. De positiviteit en humor van deze bijzondere man bleven mij bij. We bezochten het strand bij de Lubecker bocht waar de Cap Arcona, Thielbeck en Athen gebombardeerd waren, we bezochten Wobbelin, een bijkamp van Neuengamme waar foto’s die direct door de geallieerden gemaakt waren na de bevrijding, de bittere realiteit lieten zien van het Nazi moordregime. In stilte hoopte ik dat mijn opa niet in Wobbelin, maar ook niet in de Lubecker bocht was omgekomen.

In Neuengamme kwamen we als eerste achter de werkelijke overlijdensdatum van mijn opa, er waren er namelijk wel 3 in omloop. Overleden op 9 april 1945. Hoe en waar wisten we niet precies, en Wim Alosery verwees ons naar een gebouw in het kamp waar we meer informatie konden krijgen. Hier kwamen we er achter dat mijn opa tijdens puinwerkzaamheden in Hamburg is omgekomen. Als gevangene verbleef hij in een schoolgebouw.

Afgelopen week overleed Wim Alosery, hier was ik even stil van. Het boek De laatste getuige van Frank Krake had ik al in mijn bezit en heb deze in een adem uitgelezen. Wat een indruk heeft dit gemaakt, en wat een beeld heeft dit gegeven over de laatste 7 maanden van het leven van mijn opa! Want hij zat samen met Wim Aloserij in hetzelfde transport van Amersfoort naar Neuengamme, belandde ook in Husum Schwesing, en keerde ook weer terug in Neuengamme om op 28 februari 1945 naar het buitenkamp Hamburg overgeplaatst te worden. Volgens Wim Alosery waren de puinwerkzaamheden in Hamburg het vreselijkste lot wat je als gevangene kon treffen. Na het lezen van het boek kan ik niet anders concluderen dat je Neuengamme en bijkampen alleen maar kon overleven met een groot portie geluk en slimmigheid.

8 jaar geleden heeft mijn vader in kamp Amersfoort de persoonlijke bezittingen van mijn opa teruggekregen. Zijn portemonee met persoonsbewijs perfect bewaard, al bijna 70 jaar! Dat gevangenen als varkens behandeld werden, maar hun persoonlijke bezittingen perfect bewaard werden, laat mij nog altijd in verwarring…..

Bron: Oorlogsgravenstichting

JANSEN                                      19 jaar
Roepnaam: Johan
Voornamen:Johannes Jacobus
Geboren: 26-04-1925 te Zutphen
Overleden:02-12-1944 te Neuengamme
Begraven:
Ouders: Gerrit Jan Jansen (14-05-1895 te Zutphen- overl.–.–.– te ) en (getr.30-05-1917 te Zutphen) Wilhelmina Frederika Heuvelman (02-03-1896 te Zutphen-overl…-..-.. te)
Beroep: Rijksambtenaar
Woonadres:P.J.Troelstrastraat 21 Winterswijk
Groep: Verzet/kamp
Erelijst van Gevallenen, pag.967, no.12

Zus Johanna Jansen is op 28-10-1939 getrouwd met Abraham Gossink
Bram en Annie zijn naar Ochten verhuisd rond 1975.
Bram is overleden in 1978 op 64 jarige leeftijd en Annie heeft tot haar dood in 2012 gewoon in Ochten.

Toen Jan Jansen werd gearresteerd was zijn vader conducteur op de trein waarop hij afgevoerd werd.

Een andere Winterswijker die zijn verzetswerk met zijn leven moest betalen, was Jan Jansen. Deze werkte op het Arbeidsbu­reau. In oorlogstijd bleek dat een instelling te worden, dat als een soort slavenexport-bureau dienst deed.
Jan Jansen probeerde door het verstrekken van valse papieren zoveel mogelijk mannen van tewerkstelling in Duitsland te vrijwaren en daar had hij veel succes mee. Helaas werd één geval door de toenmalige directeur van het Arbeidsbureau ontdekt, de NSB-er Kooymans. Deze liet Jansen arresteren en voor de Sicherheits Dienst leiden. Zijn gevangenneming heeft geen gevolgen voor anderen gehad.

Vanuit de gevangenis in Arnhem werd hij overgebracht naar het concentratiekamp in Amersfoort. Eind september 1944 werd hij doorgezonden naar het beruchte Duitse concentratiekamp Neuen­gamme bij Hamburg.
Van hier kwam hij in het “vernietigingslager Husum” voor zeer zware arbeid. Hier stierven velen binnen zeer korte tijd. Degenen die dit overleefden gingen terug naar Neuengamme en zo ook Jan Jansen.
Hier overleed hij op 2 decem­ber 1944 op 19-jarige leeftijd.

Het kamp Husum-Schwesing lag in Noord-Friesland. in het toenmalige Engelsburg (tegenwoordig een deel van Schwesing) en op ca. 5 kilometer ten noordoosten van Husum. 

Het kamp werd op 26 september 1944 in gebruik genomen als onderdeel van een veel grootschaligere fortificatie, bekend als de Friesenwall. Het kamp bestond uit negen barakken, waarvan er een voor de verzorging van zieken bestemd was.

Het kamp heeft slechts drie maanden bestaan. Gedurende de herfst van 1944 hebben er in totaal 2500 mensen uit 14 landen gevangen gezeten, van wie tussen de 300 en 500 dit verblijf niet overleefden. Het overgrote deel van de slachtoffers was Nederlander. Op 25 september werden ca. 1500 gevangenen met veewagons van de Deutsche Reichsbahn vanuit Neuengamme hierheen gebracht, op 20 oktober volgden nog eens 1000 gevangenen afkomstig uit Neuengamme.

Het kamp stond van september tot november 1944 onder leiding van Hans Hermann Griem, een SS-Untersturmführer.

De gevangenen moesten in het moerassige gebied onder toezicht van de kapo’s allerlei werkzaamheden ten behoeve van het Duitse leger verrichten, zoals het graven van tankgrachten. Ze stonden daarbij de hele dag in het koude water. ’s Morgens en ’s avonds werden ze door de straten van Husum gedreven. De inwoners van Husum moesten ook lijken naar het kerkhof brengen.

In december 1944 was de Friesenwall als gevolg van de nieuwe militaire situatie nutteloos geworden, waarop het kamp Husum-Schwesing werd opgedoekt. Alle overlevenden werden teruggebracht naar Neuengamme, waaronder ook Jan Jansen.

IKING                                      21 jaar
Roepnaam: Henk
Voornamen:Hendrikus Bernardus Josephus 
Geboren: 25-03-1923 te Winterswijk
Overleden:02-11-1944  te Husum-Schwesing
Begraven: Ereveld Loenen Vak C-133
Ouders: Hendrikus Bernardus Wilhelmus Iking (29-04-1890 te Winterswijk-overl.11-01-1976 te Winterswijk) en (getr.06-06-1922 te Winterswijk) Johanna Beernink (10-12-1896 te Winterswijk-overl.27-07-1947 te Winterswijk)
Beroep: Ambt.dir. belastingen
Woonadres:Misterstraat 25 Winterswijk
Groep: Verzet/kamp
Erelijst van Gevallenen 1940-1945, pag.965, no.3

Henk Iking werd als onderduiker opgepakt. Daarvoor heeft hij in arbeidsdienst gezeten, maar werd in Baarle Nassau gearresteerd en overgebracht naar Amersfoort. 

Begin september 1944 is hij naar Husum overgebracht, waar hij op 2 november 1944 is overleden.