F.C.Zwaal

F.C. Zwaal (geboren 1900-overleden 1993), kandidaat (1929), gereformeerd predikant te Borger (26.1.1930-1.9.1935), te Winterswijk (1935-1967). Ds. Zwaal maakte in 1938 al deel uit van een ’Voorlopig Comité’ dat hulp wilde bieden aan joodse vluchtelingen uit Duitsland; ook de predikanten ds. A.G. Kloots, ds. C.C. de Maar, ds. J.W. Roobol, ds. F.C. Zwaal en kapelaan Van Beck namen er aan deel. Uiteindelijk boden zij aan 42 joodse vluchtelingen onderdak in Winterswijk. Ds. Zwaal woonde aan de Zonnebrink te Winterswijk en was buurman van het echtpaar Piet Kuipers en Riek Kuipers-Rietberg (zij richtte samen met ds. F. Slomp de Landelijke Oranisatie voor Hulp aan Onderduikers op). Een jonge joodse vrouw uit Winterswijk, Racheliene de Leeuw, dook na het overlijden van haar moeder op 12.11.1942 in het ziekenhuis van Winterswijk, onder bij ds. F. Slomp in Heemse (zie daar). Tevoren zorgde ze nog voor kosjere maaltijden voor haar moeder en verbleef ze uit veiligheidsoverwegingen de avonden bij de gereformeerde ds. F.C. Zwaal. „Rachel vertrok nog net top tijd uit Winterswijk. De volgende dag kwamen de Duitsers haar ophalen. Evenals bij haar vader (die in Rotterdam zat ondergedoken bij de familie Hemmes; GCH) en haar zussen (verbleven kort bij de familie Hannink in Winterswijk en daarna ten huize van de familie Oosterveld in Usselo; GCH) was het ds. Zwaal, die haar bij de familie Hartink in Winterswijk aan een onderduikadres hielp. Volgens haar vervalste persoonsbewijs heette ze Doortje Berner en was zij van beroep een huisnaaister uit Amsterdam. Na korte tijd moest zij daar echter weg, omdat de vrouw van het gastgezin de spanning rond het onderduiken niet langer aan kon. Ds. Slomp haalde haar tijdens spertijd op met een geleende fiets en bracht haar naar zijn eigen pastorie te Heemse. Hoogstwaarschijnlijk had ds. Zwaal collega Slomp een tip gegeven over de problemen bij het gastgezin“. Na de oorlog dichtte ds. Zwaal de tekst voor het monument dat ter gedachtenis van mevr. Kuipers-Rietberg te Winterswijk werd opgericht: „’t Geloof heeft haar gedragen, de liefde gaf haar kracht, de hoop deed niet versagen, tot redding was gebracht“. Lit.: Dick Kaajan, artikel De onderscheiding Yad Vashem voor echtpaar Slomp-ten Cate in: Historisch Tijdschrift GKN, nr. 30 (december 2014), 40v.; Henk Vis, We hebben ze allemaal gekend

Predikanten die joden hielpen IV – Historisch …www.hdc.vu.nl › Predikanten_die_joden_hielpen_IV_tcm215-460512