De Karsen

’t Was zommer.

In. den hof bleuiden ’t doezendschoer en de opklemmerkes.
’t Earste breudsel kuukskes was al zoo wiet, dat de haentkes konnen kraeien en de kloekhenne begon waer eiere te leggene.
’t Heui was in de hilden.
As Knelis en Willem, de beide kleine tweelinge ’s morgens wakker wiern, was grootmooder gewönluk alleenig in de kökkene.
Vader, mooder en den grooten breur Jan wazzen al langer as ’n uur buten an den arbeid.

De zunne ston al hooge an de loch
Maor grootmooder hadde de vensters anedaone; alleene deur de härtkes en de glieven tusschen de planken konnen de zunnestraolen nao binnen kommen.
Grootmooder wol de kökkene keulig en donker hollen.
Dan kwammen der ok neet zoo volle vleegen in ’t vertrek.
Maor toch wazzen der van dee dinge nog meer as genog.
Grootmooder hadde der ne grooten hekel an, want ze zatten ow ovveral in en ze maakten ’t speegel en de roeten vol stippen.
Noo en dan maakten grootmooder ’n päpken veur eur klaor van zeute melk en paeper.
“At ze daor van atten, gengen ze dood.
Hier en daor hadde grootmooder op ’n stuk papier ’n kläddeken van den pap liggen.
En meen i’j, dat de vleegen der af konnen’ blieven ?
Knelis en Willem kannen zich neet begriepen, dat dee vleegen zoo dom en zoo reukeloos wazzen.


Al was ’t donker en keulig in de kökkene, en al lag der op ‘verscheiden plaatsen vergiftigen paeperpap, der vlogen toch nog ne heele boele vleegen rond deur ’t vertrek.
At ze dan in de zunnestraolen kwammen, dee deur de hollen in de vensters veelen, blonken ze opins, asof ze van gold wazzen.
ledern morgen, at ze wakker wazzen, laggen Knelis en Willem der in ’t bedde ne pooze nao te kiekene.
Maor lange gönden ze zich daorveur gin tied.
Sjonge jao; ze mosten maken, dat ze nao buten kwammen.
Grootmooder heelp eur antrekken.
Doo effen aeten; opgewarmden pannekooke van den veurigen aovend.
’t Smaakten lekker.


Zeezoo; de jonges wazzen klaor umme nao buten te gaone.
„Neet te veer van huus loopen en gin rare dinge doon,” zae grootmooder.
„Nee, grootmooder,” belofdcn ze beide te gelieke.
Ze wazzen de deure al uut.
Hè, wat was ’t buten lech.
Alles lag in den heldern zunneschicn.
Earste leepen de jonges nao ’t buschken achter de schoppe.
Tusschen de elzen en ’t andere holtgewas wosten ze daor ne heeIeboele zoegebloomen te staone.
Al eentieds hadden, ze der zich wat afeplukt.
’t Wazzen net zukke kleme toetheurntkes.
Onderan zat er ’n knöpken an.
A’j der dat afebettene hadden, ko’j der lekkern zeuten honnig uutzoegen.

Jommer, da’j ’t met zukke kleine betjes mosten doon.
Knelis nam ne heelen droef bloomen te gelieke.
„Dan brech ’t baeter wat an,” zei-e.
„Ik doo ’t mi’j ok,” zae Willem.
Maor de meeste bloomen wazzen der onder al af.
Hoogerop zatten der nog de volhand.
„Ik klimme in den elze,” zae Willem; „anders kan ‘k der neet bi’j.”
„Dan klim ik in den berke daor,” zae Knelis.
Heel völle konnen de jonges neet meer kriegen.


Met ’n stuk of wat bloomen kwammen ze waer onder.
Ze gengen der bi’j zitten, umme ze op eur gemak leug te zoegene.
Maor Willem sprong opins op en begon te spijene. „Wat hè’j toch?” vroog Knelis; „wat geet ow an?”
„Ha,” zae Willem en trok ’n vies gezichte; “ha’ba!”
Knelis mos lachen umme Willem zien gezichte.
„Wat hè’j toch?” vroog-e nog ins.
Willem spoj nog is van zich en zae:
„Daor kreeg ‘k ne miegampe in de mond.
Dat dinge zat binnen in ne bloome. Ha ba; wat smaakten dat smaerig; zoo zoer en zoo raar!” _ .
Veur de sekurigheid keken de jonges de bloomen, dee ze nog hadden, is nao.
In ’n paar zatten wörmkes in.
„Wat zö we noo doon?” vroog Willem, doo ze met eure zeute zoegeri’je klaor wazzen.

„Zö we is gaon kieken, of der nog bikbaezen bunt?” vroog Knelis.
„Jao, da’s good,” zae Willem.
Bikbaezen stonncn dcr op ’n walleken achter in den kamp.
In den grooten bosch stonnen der nog völle meer, maor daor mochten” ze zonder verlof neet hen.
Doo ze van de bikbaezen genog hadden, plukten de jonges luk staek- en Sint-jansbaezen in den hof.
En daarop gengen ze na pooze liggen in ’t grös onder den karseboom.
Ze laggen beide steil op de rugge.
„De karsen bunt ok al gauw riepe,” zae Knelis.
„Jao” zae’Willem; „ze wordt al mooi rood.”

ledern dag ko’j zeen, dat de karsen anriepten.
Noo en dan vonden de jonges der wal is ’n paar, dee afevallene wazzen, en dee smaakten eur al lekker.
— Wat was dat ’n wonder spil.
Ne pooze gelaene, al heel lange, lange gelaene hadde den karseboom vol witte bleumkes ezaetene.
En van dee bleumkes wazzen karsen ekommcne.
Grootmooder kenden der .’n raodsel van:

‘Eerst wit als was
Dan groen als gras
Dan rood als bloed
Dan zwart als roet,
Raoi rao; wat is dat.

De karsen mosten zwart worden, zae grootmooder, want het wazzen zwarte Spaanschen.
Knelis en Willem kannen haoste zoo lange neet wachten.
De karsen wazzen dan zoowat riepe.
Knelis en Willem gengen is waer nao den boom, in de hoppe, dat er wat onder zollen liggen.
En der laggen der ok wat; . in t geheel wal meer as twintig.
De jonges zochten ze zich bi’j mekare en atten der ieders um de beurte eene van op; dan geng ’t earluk in zeen wark.
„Ze bunt lekker,” zae Knelis.
„Ze bunt riepe,” zae Willem.
Al gauw wazzen ze op.
Beide keken ze is nao den boom.
„As de takkere maor neet zoo hooge wazzen,” zae Knelis.
„Zo we neet in den boom können klimmen?” vroog Willem.
„Makkeluk zal ’t wal neet gaan” zae Knelis.
„Den stam is te dikke,” zae Willem.


„Maor wi’j könt het in ieder geval is probearn,” zae Knelis.
„Jao,” zae Willem; „dat kö we.'” <
Zol ’t wal maggen?
De jonges hadden ’t nog neet evraogd en daorumme hadde ’t eur ok nog gin mensche verbaone.
Noja; daoran wollen ze noo ok leever heelemaole maor neet denken.
Sjonge, sjonge; de karsen zaggen der zoo lekker uut.
En ze wazzen ok lekker.
„Mo’j is zeen, wat er door toch volle zit,” zae Knelis.
,Merakels,” zae Willem.
„Kom; wi’j probeart der bi’j te kroepene.”
„Jao. Allo maor.”
Den stam was te dikke.
„As i’j mi’j is bok gengen staon,” zae Willem.
„En hoo zal ik der dan inkommen?” vroog Knelis.
„As ik der maor eenmaol in bunne, za’k ’n ende ovver dat tak schoeven, totdat ’t nao ondern begunt te bugene.
Dan kö’j der zoo bi’j kommen en dan kö’j ovver dat tak in den boom kroepen,” zae Willem.
„Jao jao; dat zal gaon,” zae Knelis.
„Zóó doo we ‘t. Allo maor.”


Hee genk met de rugge veur den boom staon en voolden de hande veur den boek.
Willem trad met den eenen voot in Knelis ziene hande, doo met den andern op zienen scholder doo met den earsten op den andern scholder, en doo kon-e al bi’j ’t tak kommen.
Hee greep zich good vaste en haalden zich op.
„Mooi,” zae Knelis.
Effen later kroop Willem ovver ’t tak
Hoo wieter-e van den stam kwam, hoo meer ’t begon deur te bugene. Èndeluk boog ’t zoo veer, dat. Knelis. der, bi’j kon.
Met ’n betjen meuite kwam-e der op, en doo was der wieter neet völle kunst meer an umme’ in den boom te kommene.


„Dat hé we ‘m fijn eflikt,” zae Willem.
„Dat hé we ‘m mooi elapt,” zae Knelis.
Mieken, het zwarte hundeken, dat bi’j de jonges in ’t grös elaegene hadde, genk zitten en keek ni’jsgierig nao bowcn.
Knelis en Willem begonnen te plukkene en te aetene.
Ne heele pooze gönden ze zich gin tied, umme ’n stom woard te zeggene.
Doo ze al duftig völle karsen op hadden, begonnen ze waer te praotene.
Ze klommen ok luk hooger.
„Wat kö’j noo wiet in ’t ronde zeen” zae Knelis.
„Nou,”, zae Willem. „Kom; w’i’j klimt heelemaole bovven ïn den top.
Dan wed ik, da we veer könt kieken.”
Het genk mi’j an.

Onder ’t klimmen vergatten ze dörrumme ’t plukken en het aeten ók nog neet.
“Wi’j hebt het nog nooit zóó fijn, ehad,” zae Knelis.
„Nee, nog nooit,” zae Willem.
“Mo’j is.zeen, wat Mieken daor noo dcepe onder us is,” zae Knelis.
„Jao,” zae Willem; „en wat liekt-e noo klein.” ,
„Neet völle grooter as ne geure.”
Maor stille is.
Genk daor de deure van ’t huus los en too ?
Grootmooder reep.
„Jonges!” reep grootmooder.
Knelis en Willem keken mekare luk verschrikt an, maor zaen niks.
„Jonges!” reep grootmooder waer. „Jonges!” .
Knelis en Willem begonnen nao ondern te klimmene.
„Jonges! “Waor bu’j toch?” reep grootmooder.


Mieken leep grootmooder opan.
Doo keek grootmooder nao de kante henop, waor-e vandan kwam.
Ze zag de jonges nog neet.
Maor ze heurden wat in den karseboom.
En…… en………. Daor zag ze ze ok
Doo grootmooder bi’j den karseboom kwam leeten de jonges zich net achter mekare der uut sliern.
Eer ze der arg in hadden kregen ze ieders al ’n paar flinke klappen.
„Wi’j wosten neet, da ’t neet moch,” zae Knelis half hulende.
„Zoo,” zae grootmooder; „dan za’k ow dat noo is good an ’t verstand brengen.”
Ze pakten eur ieders bi’j ’n oor en nam eur met nao binnen.
Daor mosten ze zich uutkleen en vcur straffe daluk nao bedde.
Doo ze nao ’n uurken vrom belofd hadden, dat ze zukke dinge zonder vraogen nooit waer zollen doom, zae grootmooder dat ze.zich waer mochten antrekken.
Effen later leepen ze waer in den zunneschien, ’n heel ende van den karsenboom vandan.