De Piepkes

Eene van de mooiste beume dee der stonnen, was den wilden kastanje.
Ne pracht van ne boom.
Hoo old zol den al wal ewest wezzen?
Hee hadde ne f linken dikken stam en ne kroezen top.
Vrog in den uutgaonden dag begonnen ziene klewerige knoppen an ’t ende van de takkere al dikker en dikker te wordene.
Ze rekten zich in de lengte al meer en meer uut en èndeluk was ’t net of den boom met doezend vingere nao bovven wees.
”n Paar dage later, as de loch al zoo lekker lauw was, asder ’s nachts ne zachten reange vallene was, dan voolden zich de weeke blaekes uut den dons yan de knoppen los en stonnen nog ne dag later as kleine, greune pareplukes uutespreid.
Nog. gin waeke. hoofden ‘t.meer te duurne, of de’bla wazzen wal tienmaol zoo groot ewordene.
Heel den boom was greun. ‘tWas ne loot.’ Zeuven mooie gerimpelde en fijn uutgetakte bla zatten der an iedern stelle.
Noo kon de zunne net zoo fel schienen at ze wo!, — onder den boom was ’t keulig in de schèmme.
Noo kon der gröst ne duftige bieze raenge kommen, — onder den boom bleef i’j dreuge.
Ne toevinke nusteldcn argens hooge in den top en zat ’s morgens vrog al lustig te fluitene.
Mooie lange zunnige dage kwammen der op riege. En den kastanjeboom begon te bleuiene. Dat was mi’j nog is ’n bleuien.
Teurntkes van prachtige bloomen stonnen er bi’j honderden langs de takkere.
ledereene in de buurte hadde der dag van.
Wee der veurbi’j kwam, – kón der de oogen neet afhollen. .
Knelis en Willem, de beide kleine tweeiinge, gengen der vake nao too.
Soms wazzen der wal is bloomen afevallene en dan stakken ze
zich dee op de borste of an de pette.


Endeluk was ’t bleuien afeloopene. Op de grond lag ’t vol van de kleine, witte en gaelachtige blaekes, met rooie vläkskes.
I’j zollen haoste meenen, da ’t bleuisel esni’jd hadde.
Den toevinke hadde noo jongen.
’t Wier zommer.


Knelis en Willem belaefden zoovolle moois, dat ze den kastanjeboom haoste heelemaol vergatten.
Maor doo endeluk den zommer veurbi’j was, gengen ze der waer vake hen. De kastanjes begonnen te vallene. Wazzen dat gin prachtig mooie dinge? Den heelen boom zat noo vol van dee aardige, greune deuskes met stekkeltjes der an.
In dee deuskes zatten ze.
Mooie dinge. Fijn broen van kleure wazzen ze, donker broen met vlämmekes. En glimmen dat ze deen!
Ze wazzen zoo glad as, as, as wat.
An de eene kante hadden zc ne. witten vlakke.
Knelis en-Willem gengen vake nao den kastanjeboom umme kastanjes te zeukene.
Soms vonden ze deuskes, dee nog nins los wazzen.
Ze stampten der met den klomp op en dan kwammen de kastanjes der uut. Eén dinge was jommer; i’j k’onnen dee kastanjes neet aeten.
De jonges probearden ’t iederbods waer, want zukke mooie dinge mosten eigeluk lekker wezzen.
En ’n betjen ko’j der ok wal van opaeten, maor al gauw smaakten ’t ow neet meer.


Op aovend zatten de jonges bi’j ’t vuur met kastanjes te spöllene.
„Hè, wat he’j daor mooie kastanjes,” zae Jan, eurn oldern breur.
Knelis en Willem leeten der nog meer zeen.
„Daor mo’j ow piepkes van maken,” zae Jan.
„Piepkes?” vroog Knelis.
„Kö’j daor piepkes van maken?” vroog Willem.
„Jao,” zae Jan; „gef der mi’j maor is eene hier.
” Beide stakken ze der Jan eene too.
„Kiek; zoo doo’j dat, zae Jan.
Hee nam ne kastanje, snee der ’n plaetken af en holden ze wieter uut.
„O, da’s den dop van de piepe,” zae Willem.
„Jao,” zae Jan. ‘
„Noo mot er nog ’n stelleken an,” zae Knelis.
Der lag nog wal ’n höldeken in den brandhook.
Dat stak Jan der in en doo was ’t piepken klaor.
„Noo kan ik der ok wal eene maken,” zae Knelis.
„Ik ok wal,” zae Willem.
„Maor ’n echt piepken is ’t neet, want er zit gin gat in ’t stélleken.”
I’j könt er neet met rooken,” zae Knelis.
„Jaowal,” zae Jan, ,maor dan most i’j der ’n endeken reet in staeken.”
„Jao, dan zol ’t gaon,” zae Knelis.
„Ik make mi’j ok ’n piepken,” zae Willem.


„Morgen, morgen,” zae grootmooder; „vanaovend kan ’t neet meer. ’t Is veur zukke jonges as i’j noo beddegaonstied.”
Dat was wal jommer, maor der was natuurluk niks an te veranderne.
De tweelinge’nammen zich veur den andern morgen vrog op te staone en daorumme wollen ze daluk inslaopen en neet earste ne pooze liggen te prömmelene. den slaop kwam gauw en den nach was verbazend gauw veurbi’j.


De zunne scheen al deur de raams in de kökkene, doo de jonges wakker wiern. Ze wazzen eentieds klaor en gengen nao buten.
’t Was ne mooien harfstdag; ’t hadde wal in den zommer können wezzen.
„Wi’j zeukt uns’earste ’n paar heel mooie kastanjes,” zae Knelis.
„Jao,” zae Willem; „en dan make wi’j uns fijne piepkes.”
„Maor dan mo we ok nog ’n mes hebben,” zae Knelis.
„Zö we der-grootmooder umnie vraogen?”
Jao, dat was ’t beste
Der stillekes eene halen genk neèt. En dat moch ok neet.
Doo de jonges grootmooder umme ’t mes vroogen, wol ze weten, wat ze der met wollen doon.
„Wi’j wollen uns piepkes maken,” zae Willem. „Van kastanjes,” zae Knelis.
„En wi’j dan ’t mes neet verloarne maken?” vroog grootmooder.
„Nee, grootmooder,” zae Knelis.
„En zö’j der ow neet met in de vingere snien?” vroog grootmooder.
„Nee grootmooder,” zae Willem.
„No, dan mag i’j dit ne pooze hebben,” zae grootmooder en gaf eur ’n old schellemesken,
„West er maor good veurzichtig met, want het is verbazend scharp.”
„Jao,” belofden ze beide.
De jonges gengen der met nao den kastanjenboom.

Ze vonden der nog neet gauw kasstanjes dee eur noo den zin wazzen.
Maor endeluk hadden ze der ieders eene in de hand.
Het olde schellemesken was warkeluk verbazend scharp, want doo Willem van ziene kastanje ’n plaetjen afsnee geng ’t van zelf iets te veer.
„Ik bloo al ” zae e.
Maor ’t genk gelukkig nog al gauw waer ower.
’n Peusken later hadden Knelis en Willem eure piependöpkes beide klaor.
„Noo stellekes,” zae Knelis.
„Wi’j nemt uns endekes reet,” zae Willem.
„Jao. dat doo we,” zae Knelis.


An de kante van ’t gaor ston reet genog in de graevene.
De tweelinge gengen der hen.
Ze zochten ne pooze, töt ze ’n mooi dun reethalmken vonden.
Dat ston wal luk wiet in ’t water.
„Holt mi’j is vaste,” zae Knelis.
Willem heel Knelis bi’j de jas vasté, doo den zich verrovver boog, umme ’t halmken nao zich too te halene.
Maor Knelis schampten toch nog uut en kreeg water in eenen klomp.
„Eénen voot nat,” zae e.
Het reet hadden ze te pakkene en noo wazzen de piepkes gauw heelemaole klaor. Beide stakken ze zc in de mond en deen, asof ze rookten.
„Zóó rookt Bi’jen-Harmen” zae Knelis en zoog, dat e koelen in de kieuwen kreeg.
„En zóó Greunenkamps Derk,” zae Willem en hee smakten met de lippen.
„Ik doo der mi’j zoor grös in,” zae Knelis; „da’s mienen tabak.”
„Wi’j mosten eigeluk echten tabak hebben,” zae Willem.
„Dat weet ik ok wal,” zae Knelis.
„Ko we maor wat kriegen,” zae Willem.
„Jè, ko we dat maor,” zae Knelis.
„Vader hef genog,” zae Willem.
„Jao, vader hef tabak genog,” zae Knelis.
„Maor den hebbe wi’j net neet,” zae Willem.
„Nee, den hebbe wi’j net neet,” zae Knelis.


De jonges sleurden nao huus umme grootmooder het schellemesken waer te brengene.
Grootmooder was op daele of in de schoppe,
want de kökkene was leug.
Knelis lei ’t mesken op de taofele.
Doo keken de jonges mekare an.
En doo keken ze beide nao den toeten tabak, dee op ’t kleine teufelken onder ’t speegel veur de hand lag.
Knelis trok de oogenbrende hooge op.
En Willem nikten.
Zoo mannigeené dee der kwam, kreeg van vader ne piepe tabak.
Vader leet altled iedereene effen anstaeken.
En zollen dan zien eigen jonges is neet ’n betken tabak möggen nemmen?Gin mensche hadde ’t eur joo ooit verboane.
Ze hadden der trouwens ok nog nooit umme vraogd. . .


Knelis en Willem gengen beide nao , den tabakstoete hen, luusterden efkes of der ok eene an kwam, en hadden daorop in de gauwigheid eure piepkes estopt.
„Noo vuur,” zae Knelis.
Willem ston al bi’j de vuurrake en lei zich handig met de tange ’n kölleken op den tabak.
Knelis wol ’t met ’n vlämmeken probearn, maor kwam an ’t hoosten.
De jonges heurden meteene, dat den enddeure los en toogenk.
Rots! wezzen ze deur de veurdeure waer buten.
Ze leepen weg töt bi’j den kastanjeboom.
Daor bleven ze staon.
„Noo kö we fijn rooken,” zae Willem.
„Miene piepe is geleuf ik, al uut,” zae” Knelis.
„Dan kö’j van mi’j wal vuur met kriegen,” zae Willem.
„Kiek, het kölleken gleuit nog, en ik hebbe de piepe good an.”
Knelis dee ’t kölleken noo in zien piepken én den tabak begon ok bi’j em te smöllene.
„Wat ruk dat lekker,” zae Willem.
„Nou!” zae knelis.


Beide trokken ze is efkes. Maor ze mosten der daluk van hoosten. ;
„Den tabak brandt mi’j luk op de tonge,” zae Knelis»
„Jao, dat.deut e-mi’j ok, maor da’s neet slim,” zae Willem.
Ze trokken beide, hoostten, en trokken waer.
„Lekker,” zae Willem met treune In de oogen van den damp.
„Jao,” zae Knelis kuchende.
„Heb i’j al asch in de piepe?” vroog Knelis.
“0′ jao,” zae Wiltem; „kiek maor.”
Den rook trok um in de neuze.en hee kwam an ’t proesten van wonder en geweld.
Ze blezen beide is in de döpkes en doo rookten ze waer wietér.
Knelis kon al ’n paar’ keere den,rook fijn uutblaozen, zonder dat e hoofden te hoostene.
„Ik hebbe de piepe al half leug,” zae Willem. .
„I’j. mot baeter trekken,” zae Knelis, anders geet………..
En doo verslok e zich In den rook en wier ongelukkig benauwd.
„Hè, zae e endehik, doo e waer praoten kon;
„daor kreeg ik rook binnen.
Foi.” Ziene piepe was uutegaone. ‘ ! .
„Da’s neet slim,” zae e; “’t is goodewest.”
„Hier; ik’hebbe wal vuur ower,” zae Willem; „ik hebbe de miene duftig in den glood.”
Noja, dan wol Knelis-ze ok nog wal effen waer an hebben.
Met kleine pufkes heelen ze ’t rooken nog ’n zetjen. vol. ; ;
„Onder inde piepe wordt den tabak bitter,”: zae Knelis en spoj is.
„Genog,” zae Wilem met ne zwaorn zucht.
Hee klopten ’t leste kreusken teggen den klomp uut het piepken uut.
Knelis spoj’ waer.
Hee klopten zien piepken ok leug.


“’t Was lekker,” zae Knelis en trok ’n leeluk gezichte
„Jao, fijn,” zae Willem en streek met de hand ower ’t lief.
„Kom; wi’j gaot zitten,”, zae Knelis.
„Het staon verveelt, mi’j ok,” zae Willem.
Ze gengen naost mekare teggen den boom an zitten.
„Ik bun haoste luk dol,” zae Knelis.
Willem dee de oogen effen dichte en drukten de hande veur ’t lief; ’t begon um in de mage luk te draeiene.
„Jonges!”
Groötmooder reep eur; ze zollen wal tienuur motten hollen.
„Jongens!!”
„Jao!” reepen ze belde waerumme. ’t Kwam der luk véur aevenvölle uut.
Drao stonnen ze op en druifelig sleurden ze op ’t huus an.


In de kökkene stond de tienuurstaofele klaor.
’t Heele vertrek rook nao koffie. •
Grootmooder schrok, doo ze de jonges achter de deure hen zag kommen.
Ze wazzen zoo wit um den neuze
„Wat wat wat,” zae ze; ,wat is der gebeurd? Wat scheelt ow?”
„Bo niks,” zae Willem, maor hee kwam meteene van de koffieloch luk an ’t klokhalzen. „Wat scheelt ow?” vroog grootmooder nog ins.
„Bo niks,” zae noo Knelis.
„He’j ow esnaene?” vroóg grootmooder.
„letskes maor,” zae Willem en slook en knipeugden.
„Kiekt mi’j is an,” zae grootmooder.
Beide jonges keken grootmooder an.
„Hoo bu’j toch zoo wit, jonges?
I’j zeet er beide joo uut. Wat faelt ow?”
„Bo niks,” zae Knelis waer.
„Wat he’j edaone?” vroog grootmooder.
„Espöld,” zae Willem. ».
„Bu’j kold, jonges?” – .
Ze nikten. ‘
„Dan gaot maör is luk bi’j ’t vuur, zitten,” zae grootmooder.
„En aet owe ‘ botterham maor is op.”
In aeten hadden de jonges neet völle zin.
Toch kregen ze eure botterhams en begonnen der ’n betjen an te knewelene.
Willem mos waer klokhalzen.


Vader, mooder en Jan kwammen in, umme ok tienuur te hollene.
Ze zaggen daluk, dat het met de jonges anders was as anders.
Mooder keek grootmooder vraogende an.
„Wat het met eur is weet ik neet,” zae grootmooder;
„maor ’t is neet heelemaole in odder.
„Veui i’j ow neet good, jonges?” vroog mooder
Knelis nikten en Willem schudden ’t heufd hen en waer.
„Daor wordt maor is wiezer uut,” zae mooder.
„Waor bu’j ewest?” vroog vadèr.
„Bi’j den kastanjenboom,” zae-Knelis
„He’j dan wilde kastanjes egaetene?”
„Nee vader,” zae Willem.
„Wat he’j daor dan edaone? Allo; vertel op,”zae vader.
Knelis leet zien piepken an vader zeen. f r
„Wat,” zae vader, „wat? — Gef mi’j is hier.”
Hee bekeek het piepken.
„Wat is daor in ewest?” vroog vader.


Doo begonnen de beide jonges opins te hulene.
En Jan begon hard te lachene.
„Stille,” zae vader.
Alles wier stille.
„Waor he’j den tabak ekreggene?” vroog vader.
Willem wees nao den toete op ’t teufelkcn onder speegel. ‘
„Ozoó,” zae vader.
En daorop nam e Knelis en Willem insverzet ower de knee.
„En noo nao bedde,” zae vader.


Grootmooder hadde maedelien met de jonges, maor waogden ’t neet te laoten marken.
„Daluk nao bedde,” zae mooder. Ze bunt joo zeek. Ze hebt zich krank erookt.”
Midden op den veurdenmeddag mosten Knelis en Willem de beddestae in. ‘
En ’t hef nog verscheiden jaorn eduurd, veur ze waer met rooken bunt begonnen.

G.J.Meinen, 1930